Zeytinde kalite pik yaptı yağ sektörü darboğazda

Gülay SOYDAN PEHLEVAN

BURSA - Türkiye zeytin ve zeytinyağı üretiminin önemli bir bölümünü karşılayan Bursalı üreticiler, bu sezon zeytinde kalitenin pik yaptığını, bir önceki sezon yüzde 10-15 civarında olan verimin yüzde 90’lara ulaştığını ve böyle bir sezonun ancak 20 yılda bir denk gelebileceğini söyledi. Diğer yandan zeytindeki kalite sebebiyle yağlık ürünün fazla olmadığına dikkati çeken üreticiler, yeni sezonla birlikte piyasada yüzde 30 gibi bir açık olacağını ve buna bağlı olarak fiyatların yükseleceğini iddia etti.

Coğrafi konumu ve sahip olduğu Akdeniz iklimi özellikleriyle İtalya, İspanya, Yunanistan ve Tunus gibi diğer Akdeniz ülkeleriyle birlikte dünyanın önde gelen zeytin ve zeytinyağı üreticilerinden biri olan Türkiye’de üretim daha çok Ege ve Marmara’da yapılıyor. 1995/96 sezonu öncesinde ortalama zeytinyağı üretimi 61 ton iken, bundan sonraki 12 sezonluk dönemde 2 katına çıkarak ortalama 120 bin tona yükseldi. Uluslararası Zeytin Konseyi’ne göre, Türkiye’nin zeytinyağı üretimi 2010/11 sezonunda 160 bin ton, 2011/12 sezonunda 191 bin ton, 2012/13 sezonunda ise tahmini 195 bin ton olarak gerçekleşti.

Tazede başfiyat 2 ile 6.5 TL arasında

Zeytin üretiminin yüzde 15’ini karşılayan Orhangazi Zeytin İşleme Merkezi’nin (ORZİM) Başkanı Mithat Nogal, 2013 sezonunun çok iyi geçtiğini söyledi. Böyle bir sezonun 20 yılda bir denk gelebileceğini iddia eden Nogal, “Geçen sezon verim yüzde 15 civarındaydı. Bu sezon oran yüzde 90’lara ulaştı” dedi. Nogal, tazede kalibre başfiyatının 2 ile 6.5 TL arasında değiştiğini ifade etti. Türkiye’de zeytinyağı tüketiminin arttığı bu nedenle yağlık ürünün az olmasının zeytinyağı fiyatını artıracağını öngördüğünü söyleyen Nogal, “Bazı firmalar üretimini bu yöne kaydırmaya başladı” diye konuştu.

Daralma yağ fiyatını artırır

Solive markasıyla Gemlik’te üretim yapan  Solaksubaşı Limited Şirketi Şirket Müdürü Mahmut Solaksubaşı, dünya piyasalarında değer kaybeden zeytinyağının Türkiye’de daha da değerlenmeye başladığını vurguladı.  Solaksubaşı, 2013 sezonunda diğer bölgelerde zeytinde verim düşüşü yaşanırken, Gemlik’te yüksek rakamlara ulaşıldığını, yağın önemli bir bölümün ise Ayvalık, Edremit, Aydın ve Akhisar’a gönderildiğini aktardı. Yeni sezonla birlikte piyasada yüzde 30 gibi bir açık oluşacağını ileri süren Solaksubaşı, “Raflarda 3 yıldır aynı olan yağ fiyatının yükseleceği öngörülüyor” açıklamalarını yaptı.

Marzim, sofralık zeytinin %70’ini işliyor

2013 sezonunun önceki sezonlara oranla çok daha verimli geçtiğini aktaran Marmara Zeytin İşletmeleri Merkezi (Marzim) Proje Koordinatörü Yüksel Sert, “Hava şartları nedeniyle ürünün üçte birinde ufalma meydana gelse de üreticiler ve tüccarlar memnun” dedi. Orhangazi, İznik ve Gemlik’te kurulu hallerle birlikte bugün Türkiye’nin sofralık zeytininin yüzde 70’i Marzim’de işlendiğini söyleyen Sert, “Paketleme, işleme, depolama ve dağıtım işlemini tek çatı altında toplayan Türkiye’deki tek örnek Marzim’in sektöre en büyük artılarından biri bölgede merdiven altı üretime son vermesi ve doğal  kümelenme sağlaması” diye konuştu.  Yüksel Sert, AVM projelerinin hayata geçirilmesi ile birlikte bölgedeki istihdam sayısının 3 binden 5 bine çıkacağının da bilgisini verdi.

Sektörde ciddi bir hareketlenme yaşanıyor

2013 sezonunda yüzde 25 artışla üretim miktarlarının 400 tona ulaştığını belirten Nogay Zeytincilik Gıda Sanayi Şirket Müdürü Levent Küçük de, “Yeni makineler aldık. Bu yıl da yatırımlarımız devam edecek. Tuz oranını düşürmek için pastörize hattı kurmak istiyoruz. Depo alanımızı ilave yatırımlarla genişleteceğiz. Zeytinyağı sektöründe de ciddi bir hareketlenme yaşanıyor. Planlarımız arasında sofralık zeytinin yanı sıra zeytinyağı üretimi de bulunuyor” dedi.