Yaş sebze-meyve ihracatındaki sıkıntı sürüyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Rusya’nın ambargosu, Irak, Suriye ve Bulgaristan’a yönelik yaş sebze ve meyve ihracatındaki sıkıntının, diğer ülkelerle atlatılmaya çalışıldığını belirterek, iki büyük pazar Rusya ve Irak’a yönelik ihracatta gerileme nedeniyle toplam yaş sebze ve meyve ihracatının yüzde 38,4 düşüş ile ocak ayında 132,7 milyon dolara gerilediğini bildirdi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, Rusya’nın 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren uygulamaya koyduğu Türkiye’den "domates, salatalık, kuru soğan, kırmızı lahana, brokoli, portakal, mandalina, nektarin, elma, armut, kayısı, şeftali, erik, üzüm, çilek, tavuk ve hindi eti, tuz ve karanfil" ithalatına ambargonun özellikle yaş sebze ihracatını önemli oranda etkilediğini kaydetti. 

Ocak ayında, Rusya’ya yapılan ihracatın, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 86,8 gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, ihracatın Suriye’ye yüzde 56,7, Irak’a yüzde 41,2, Bulgaristan’a yüzde 39 azaldığını belirtti.

Bayraktar, "En büyük ihracat pazarı Rusya’ya ihracat 82,9 milyon dolardan 10,9 milyon dolara, ikinci büyük ihracat pazarı Irak’a ihracat 44,8 milyon dolardan 26,3 milyon dolara, Suriye’ye ihracat 3,55 milyon dolardan 1,5 milyon dolara, Bulgaristan’a ihracat 6,7 milyon dolardan 4,1 milyon dolara, Almanya’ya ihracat 9,8 milyon dolardan 8,5 milyon dolara indi" görüşüne yer verdi. 

Bu dönemde taze sebze ihracatının yüzde 52,6 düşüşle 61,7 milyon dolardan 29,3 milyon dolara, narenciye ihracatının yüzde 37,8 düşüşle 131 milyon dolardan 81,5 milyon dolara gerilediğini belirten Bayraktar, taze meyve ihracatının da yüzde 2,8 azalarak 22,5 milyon dolardan 21,9 milyon dolara düştüğünü kaydetti.

TZOB Başkanı Bayraktar, iki büyük pazar Rusya ve Irak’a yönelik ihracatta gerileme nedeniyle toplam yaş sebze ve meyve ihracatında yüzde 38,4 azalma meydana geldiğine dikkati çekerek, geçen yıl ocak ayında 215,2 milyon dolar olan ihracatın, bu yılın aynı ayında 132,7 milyon dolara indiğini ifade etti.

Bazı ülkelere yönelik ihracat artışları 

Irak, Suriye ve Bulgaristan’a yönelik yaş sebze ve meyve ihracatındaki sıkıntının, diğer ülkelerle atlatılmaya çalışıldığını ifade eden Bayraktar, şöyle devam etti:

"İsrail’e yapılan ihracat yüzde 4 bin 43,7, İtalya’ya yüzde 60,3, Suudi Arabistan’a yüzde 49,7, Polonya’ya yüzde 40,3, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yüzde 38,5, Hollanda’ya yüzde 36,5, Ukrayna’ya yüzde 26,9, Avusturya’ya yüzde 22,7, Beyaz Rusya’ya yüzde 21,8, Gürcistan’a yüzde 20,2, Romanya’ya yüzde 18 arttı ama düşüşleri telafi edemedi. Ukrayna’ya ihracat 14,3 milyon dolardan 18,1 milyon dolara, Romanya’ya 8,1 milyon dolardan 9,5 milyon dolara, Suudi Arabistan’a 5,6 milyon dolardan 8,4 milyon dolara, Hollanda’ya 3,6 milyon dolardan 7,3 milyon dolara, Beyaz Rusya’ya 3,7 milyon dolardan 4,5 milyon dolara, Polonya’ya 2,7 milyon dolardan 3,8 milyon dolara, Gürcistan’a 3 milyon dolardan 3,6 milyon dolara, İsrail’e 66 bin dolardan 2,7 milyon dolara, Birleşik Arap Emirlikleri’ne 1,9 milyon dolardan 2,7 milyon dolara, Avusturya’ya 802 bin dolardan 984 bin dolara, İtalya’ya 591 bin dolardan 947 bin dolara yükseldi."

İhracattaki sıkıntının devamı halinde yapılması gerekenler 

Bayraktar, ihracatta sıkıntının devamı halinde, yeterli gelir elde edemeyen üreticinin, borcunu ödeyememe durumuyla karşı karşıya kalabileceğine, bir sonraki üretim sezonu için ihtiyaç duyduğu finansmanı temin etmekte zorlanabileceğine dikkati çekti. 

Üretimin sürdürülebilirliği açısından üreticinin zararının da karşılanması, maddi kayıp, doğrudan yapılacak ödemelerle telafi edilmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, diğer taraftan kısa vadede iç piyasada tüketimin artırılması, üretici fiyatlarının düşüşün önüne geçilmesi için askeri birlikler, okullar, hastaneler gibi toplu tüketim yerlerinde alımların artırılması gerektiğini belirtti.

Halen yaş sebze meyve ihracatı yapılan diğer ülkelere olan ihracatı daha fazla artırmanın yolların aranması gerektiğine işaret eden Bayraktar, uzun vadede ise yeni pazarların bulunmasının önemli olduğunun altını çizdi.