Yabancı tohum üreticileri yatırım için Bursa’yı mercek altına aldı

Esra ÖZARFAT

BURSA - Mısır, ayçiçeği, buğday gibi renkli ekim desenine sahip olan Bursa, tohum üretimi için ideal iklime sahip. Tarla bitkileri ve tohum üreticilerinin yakın takibe aldığı Bursa’da yerli ve yabancı üreticilerin yatırımları da hız kazandı. Tohumculuk ve gümrüklemede Türkiye’nin 30 ilinden biri olan Bursa ve çevresi, ayrıca sahip olduğu Gemlik ve Bandırma limanları ile lojistik olarak da avantajlı konumda. Dünya genelinde 66 ülkedeki 404 tesisinde 21 binden fazla kişi istihdam eden Amerikalı Monsanto, 1990 yılından bu yana Bursa Mustafakemalpaşa ilçesinde hibrit mısır ve ayçiçeği üretimi yapıyor. Global hedefi 2030 yılına kadar temel mahsullerinin verimlerini ikiye katlamak olan Monsanto, bugünlerde Bursa tesisini büyüterek kapasite artırımına gitmeye hazırlanıyor. 2006 yılında Limagrain grubu bünyesinde Trakya Birlik ortaklığı ile çeşit geliştirme, tohumluk üretimi, tohumluk hazırlama, tohumluk kalite kontrolü ve çiftçi eğitimi konularında faaliyetlerini sürdüren Limagrain Türkiye’nin de Çorlu fabrikasını kapatarak Bursa’da yer arayışında olduğu gelen bilgiler arasında. Limagrain Türkiye’nin Bursa Karacabey'de 80 dönümlük bir arazi üzerinde yatırım yapacağı konuşuluyor. Yatırım planlarında Bursa’yı mercek altına alan bir diğer kuruluş ise Fransız Maisadour Semences. Firma, Türkiye pazarında mısır tohumu ve pazarlamasına 7 yıl önce başladı. 19 ülkede 564 kişi istihdam eden Maisadour’un geçen yılki cirosu 105 milyon Euro. Firmanın 5 seleksiyon merkezi ile 191 deneme lokasyonunda mısır, ayçiçeği ve kolza hibridleri bulunuyor. Maisadour Semences’in de üretime başlamak üzere Bursa’da yaklaşık 80 dönümlük bir arazi aradığı gelen bilgiler arasında. 

Yerli firmalar da yatırımlarını sürdürüyor

Öte yandan Bursa merkezli yerli tohum üreticileri de yabancı üreticilerle işbirliklerine gidiyor. Son olarak Syngenta ve MAY Tohum, MAY’ın hıyar, biber ve domatesten oluşan sera sebzeleri ıslah programlarını Syngenta’ya satmak üzere anlaştıklarını duyurdu. Dünya bitki koruma pazarında önemli bir yeri bulunan Syngenta’nın 70’i aşkın ülkede 27 binden fazla çalışanı bulunuyor. Şirket, yenilikçi araştırma ve teknoloji yoluyla sürdürülebilir tarıma katkıda bulunurken, İsviçre (SYNN) ve New York (SYT) borsalarında işlem görüyor. Bitki çeşitlerinin ıslahı, tohumluk üretimi, ithalatı, ihracatı, yurtiçi ve yurtdışı pazarlanması ve benzeri konularda faaliyet göstermek amacıyla 1993 yılından bu yana Bursa’nın Karacabey ilçesinde faaliyetlerini sürdüren AGROMAR da tesisinde kapasite artırımına gidiyor. 

Yatırımla ilgili başvurular var

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ömer Çelik, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, Bursa’nın tohum üretimi açısından önemli bir kent olduğunu vurgulayarak, çok sayıda yerli üreticinin yanı sıra dünya devi yabancı tohum üreticisi firmaların da kendilerine yatırım amaçlı başvuruda bulunduğunu söyledi. Bursa’nın iklim ve bioçeşitlilik anlamında zengin olduğuna değinen Çelik, "Bursa’da hem Akdeniz hem de karasal iklim özelliklerini görmeniz mümkün. Bioçeşitliliğin de zengin olması tarımsal alandaki yatırımları buraya çekiyor. Mısır, ayçiçek tohumu konusunda özellikle Karacabey’de yerli ve yabancı üretim yapan firmalar var. Bursa’da ağırlıklı olarak tarla bitkileri tohumları üretiliyor. Yatırımlarla ilgili bize yapılan başvurular var. Önümüzdeki günlerde daha somut ve net bilgi paylaşılabilir" dedi. 

Bursa, gümrükleme ve lojistikte öne çıkıyor 

Bursa’da üretim yapan yerli tohum üreticilerinin Syngenta, Pioneer, Monsanto gibi dünya firmalarıyla yarışır seviyeye geldiğine işaret eden Ömer Çelik, "Tohum üretiminde kendi kendimize yetiyor, ayrıca ihracat da yapıyoruz. Burada yapılan üretimlerin çoğu ihraç ediliyor. Bu da kentimiz ve Türkiye açısından önemlidir" diye konuştu. Bursa’nın tarım sektöründe yatırım çekmesinde önemli bir etkenin de gümrükleme ve lojistik avantajı olduğuna dikkat çeken Çelik şunları söyledi: "Bursa’da ihracat ve ithalat işlemlerinin yürütüleceği Bakanlığa bağlı Bursa Zirai Karantina Müdürlüğü kuruldu. Ataması da yapıldı ve 10 gün içerisinde faaliyete geçecek. Hem Gemlik’te gümrük var, hem de Bursa gümrüğünden ithalat ve ihracat işlemleri yapılabiliyor. Ayrıca Bursa’nın limanlara yakın olması da lojistik olarak kenti öne çıkarıyor." 

Bursa'da geçen yıl 877 adet tohumluk beyannamesi verildi

Bursa’da üretim yapan Pioneer, Monsanto, Limagrain, KWS Türk Tarım, Syngenta Tarım gibi yabancı firmaların yanı sıra May Agro, Bursa Tohumculuk, Polen Tohumculuk ve Tarım Ürünleri, TİGEM, Akdeniz Tohum, Tat Tohumculuk, Kafkas Tohumculuk, Orhan Tarım, U.Ü. Ziraat Fakültesi, İgünmar gibi yerli firmalar da bulunuyor. 
Geçen yıl Bursa genelinde İl Tarım Müdürlüğü’ne 588 yurtiçi,  289 OECD (ihraç amaçlı tohum üretimi) olmak üzere toplam 877 adet tohumluk beyannamesi verildi. Bursa’da toplam 55 bin 585 dekar alanın tarla kontrolleri yapılarak tohumluk üretimi yapıldı. Geçen yıl Bursa’dan 3 bin 634 kilogram tür bazında, tohuma ihracat ön izni verilerek 17 bin 657 dolar katma değer sağlandı.