Üreticilere fındık hasadı ve harman uyarısı

Fındık Araştırma Enstitüsü Müdür Vekili Aysun Akar, bir yıl boyunca harcanan emeğin karşılığının hasatta alındığını söyledi. Yıl boyunca yapılan mücadele ve bakım işleri ile verim ve kalitenin doğru orantılı olduğunu ifade eden Akar, "Fındık bahçesine ne kadar iyi bakım yapılsa da yanlış hasat ve harman uygulamalarının verim ve kalite kayıplarına sebep olduğu gerek yurtiçi gerekse yurtdışında yapılan çalışmalarla ortaya konulmuştur" dedi. 

Akar, hasat olgunluğuna ulaşmadan toplanan fındığın, kurutulduktan sonra dıştaki sert meyve kabuğunun renginin donuk olduğunu belirterek, "Erken hasat sonucunda fındık kurutulduktan sonra buruşuk iç oranı artar, dolayısıyla randıman düşer. İç fındık ticareti bakımından önemli bir kalite özelliği olan beyazlatma oranı erken hasat edilen fındıkta düşer" ifadelerini kullandı. 

Erken hasadın, fındıkta ham yağ ve protein oranını olumsuz etkilediğine dikkati çeken Akar, şunları kaydetti: 

"Nem miktarı fındığın muhafaza ömrünü etkileyen en önemli kıstaslardan biridir. Erken hasat edilen fındıkta nem oranının yüksek olması nedeniyle kurutma işlemi hem uzun sürmekte, hem de sağlıklı şekilde yapılamamaktadır, fındığın depolanabilirlik süresi kısalmaktadır. Erken hasat edilen fındıkta göbek boşluğu büyümekte ve bu boşlukta çürümeler olmaktadır. Erken hasat edilen fındıkta aflatoksin gelişimi daha fazla olmaktadır." 

Aysun Akar, hasat zamanının ilerlemesiyle yere dökülen ve yerde uzun süre kalan kabuğu zedelenmiş fındıkta çürüme ve küflenme görüldüğüne işaret ederek, yerde uzun süre kalan fındığın yağışlarla beraber kaybolduğu, böylelikle verimde de düşüşler yaşandığını anlattı. 

Fındık yerden hasat edilmeli 

Daldan hasatta, fındıklar tam hasat olgunluğuna gelmeden toplanmaya başlandığı için kalite kayıpları olduğunu belirten Akar, "Bu hasat şeklinde dikkat edilecek önemli hususlar, dalların birbirine sürünmemesi, çotanakların dalla birleştiği yerden koparılması ve gelecek yılın ürününü oluşturacak dal, dalcık ve tomurcukların dökülmemesine dikkat edilmesi ve hasadı yapılan dalın dikkatlice yerine bırakılmasıdır" diye konuştu. 

Üreticilere tavsiye ettikleri yöntemin yerden hasat olduğunu ifade eden Akar, bu hasat şeklinde fındık tam hasat olgunluğunda toplandığından randıman ve kalite iyi olduğu gibi dal, dalcıklar ile gelecek yılın mahsulünü oluşturacak olan tomurcukların da zarar görmeyeceğini vurguladı. 

Akar, yerden fındık hasadında dikkat edilmesi gereken faktörün fındığın yerde fazla bekletilmemesi olduğunu dile getirerek, aksi halde küf oluşumu ve kalite kayıplarına sebep olunacağını söyledi. 

Hasat sonrası harman yerine taşınan zuruflu fındığın bekletilmeden 15-20 santimetre kalınlıkta serilmesi gerektiğini kaydeden Akar, "Güneşli havalarda tahta kürek veya tırmıkla karıştırılmak sureti ile ayıklama işleminin ön hazırlığı olan soldurma işlemi yapılmalıdır" dedi. 

Akar, harman yerlerinin etrafı açık, havadar, doğu ve güneye bakan, su tutmayan, hava cereyanı ile güneş alabilen, yüzde 5 kadar meyilli ve toprak zemin ise bastırılmış yerler olması gerektiğini anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Bir dönüm fındık bahçesi için yaklaşık 10-15 metrekare harman yeri gereklidir. Toprak zemine kıyasla betondan yapılmış harman yerleri tercih edilmelidir. Zemini toprak olan harman yerlerindeki harmanlama işlemi, toprağın nemliliğine ve yağmurların devamına bağlı olarak uzayabilmektedir. Fındığın toprakla temas etmeden kurutulması en sağlıklı yöntemdir." 

Patoza verilmek suretiyle ayıklanan fındığın toprak harmanlarda altına bez serilerek veya beton harmanlarda 3-4 santimetre kalınlıkta serilerek kurutulması gerektiğini belirten Akar, "Kuruyan fındık vantilatörle veya elle seçilerek yabancı maddeler ayrılmalıdır. Kuruyan fındığın nem oranı yüzde 6'dan fazla olmamalıdır. Kurumuş fındıklar sıcak halde çuvallanmamalı, çuvallama jüt veya fileli çuvallarla sağlanmalı, sabah erken veya akşam geç saatlerde yapılmalıdır" değerlendirmesini yaptı.