Türkiye’nin geleneksel gıdaları Bursa’da korunacak
Bursa'da kurulan Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası'nın açılışında konuşan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Çelik, bilimsel tarım uygulamalarına ağırlık verdiklerini belirtti.
Esra ÖZARFAT
BURSA - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı Bursa Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulan Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik tarafından hizmete açıldı.
Gıda endüstrisinin ihtiyaç duyduğu mayaların yerli kültürden üretilmesini sağlayacak Bursa gen bankasında Türkiye genelindeki tüm gıdaların mikroorganizmaları saklanacak. Türkiye genelinde hizmet verecek olan Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası'nda mikrobiyoloji, moleküler biyoloji, fermente ürün kalite değerlendirme laboratuvarları, genetik materyal muhafaza birimleri ve süt ürünleri pilot tesisi yer alıyor.
Geleneksel gıdalara ait genetik yapının korunmasını hedefleyen gen bankasında özel sektörün ihtiyaç duyduğu endüstriyel starter kültürlerin ticari olarak üretimine destek sağlanarak, Türk damak tadına uygun ürünlerin elde edilmesi sağlanacak. Gen bankası özel sektör, üniversiteler ve diğer araştırma kuruluşlarının da kullanımına açık olup, birlikte Ar-Ge faaliyetleri yürütülmesi sağlanacak.
"Gıdaya ve suya erişimde dünya yeni savaşlarla karşı karşıya kalacak"
Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası'nın açılışında konuşan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, tarımın son derece stratejik bir alan olduğuna vurgu yaptı. 39 ülkede gıdaya erişimde zorluk çekildiğine, Somali'de 5 milyon insanın günlük gıdayı temine edemediğine dikkat çeken Çelik, Afrika coğrafyasında 14 milyon insanın açlık tehdidiyle karşı karşıya olduğunu, ayrıca 80 ülkede su kısıtı bulunduğunu söyledi.
Bakan Çelik, "Dolayısıyla önümüzdeki dönem gıdaya erişim, suya erişim çerçevesinde dünya yeni savaşlarla, yeni çatışmalarla karşı karşıya kalacaktır. Bundan dolayı tarımın stratejik önemi her gün daha da artmakta, ülkeler çeşitli önlemler almaktadırlar" dedi.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kendi ülke toprakları dışında da toprak kiralayarak kendi gıda güvenliğini sağlama konusunda girişimlerde bulunduğuna vurgu yapan Bakan Çelik, Türkiye'nin de tarım alanında ciddi mesafeler kat ettiğini kaydetti.
Bilimsel tarıma ağırlık verildi
161 milyar lira olan tarımsal hasıla ve 17 milyar dolar olan tarımsal ihracatın 2023 yılında 150 milyar dolar tarımsal hasıla ve 40 milyar dolar ihracat rakamlarına yükseltilmesi için bilimsel tarım uygulamalarına ağırlık verdiklerini aktardı. Açılışını yaptıkları Starter Kültür Gen Bankası'nda Türkiye genelindeki bütün gıdaların mikroorganizmalarının muhafaza edileceği bilgisini veren Bakan Çelik, Bursa'dan tüm Türkiye'ye hizmet verileceğini dile getirdi.
Su Ürünleri Gen Bankası Trabzon'da açılacak
Türkiye'de 4 bin endemik, toplam 13 bin bitki türü olduğunu hatırlatan Bakan Çelik, bu alanda 18 araştırma enstitüsünün yoğun bir şekilde çalıştığını belirtti. Gen kaynaklarını korumak için kurulan Ankara ve İzmir'deki gen bankalarında 3 binin üzerinde bitki türüne ait 121 bin örneğin muhafaza edildiğini anlattı.
Bakan Çelik şu bilgileri verdi; "Ayrıca 17 enstitümüzde 107 türe ait 9 bin 500 sayıda meyve ve asma gen kaynağımızı muhafaza ediyoruz. 6 enstitümüzde bin 200 türe ait 300 bin geofit denilen yumrulu ve soğanlı süs bitkileri gen kaynağını koruyoruz. 2 enstitüde sperma, embriyo, hücre olmak üzere 5 tür, 30 ırka ait 88 bin gen kaynağını muhafaza ediyoruz. Aynı zamanda su ürünleri gen bankamızı da Trabzon'da önümüzdeki günlerde hizmete sokacağız."
İlk etapta 300 ova tarımsal sit alanı ilan edilecek
Türkiye topraklarının hızlı bir şekilde tarımdan uzaklaştığının altını çizen Bakan Çelik, bunun önüne geçebilmek için 141 ovayı tarımsal sit alanı ilan ettiklerini, ilk etapta 300 ovanın tarımsal sit alanı ilan edileceğini ifade etti.
Bakan Çelik; "Ekilmedik bir karış arazi bırakmayacağız. Nüfus artışı 80 milyona geldi. Bazı ürünlerde ithalatçı olma gibi bir durum artmaya başladı. Kendi kendine yeterli olma noktasında bütün tarım alanlarının en rasyonel şekilde kullanılması konusunda çalışmalarımızı yoğunlaştırdık" diye konuştu.
Açılış konuşmaları ve fidan dikiminin ardından Bakan Çelik, Bursa Valisi İzzettin Küçük, Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay, Enstitü Müdürü Yıldıray İstanbullu, milletvekilleri, bürokratlar, belediye başkanları ve sektör temsilcileri gen bankasının açılış kurdelesini kesti. Bakan Faruk Çelik ve beraberindeki heyet programına ardından TİGEM Karacabey tesislerindeki Embriyo Transfer Merkezi açılış törenine katıldı.
