Seracılığa yeni destek paketi

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün AKP Grup toplantısında yaş sebze meyve fiyatlarına müdahale edileceğini açıkladı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, gazetecilere müdahalenin ayrıntılarını anlattı.

Albayrak,yaş sebze meyve fiyatlarının düşürülmesi için seracılığa yönelik Ziraat Bankası'nın yeni destek paketi açıklayacağını, belediyelerin ise yaş sebze ve meyveyi ucuza satacak organizasyonları gerçekleştireceğini söyledi.

Ziraat Bankası halen 10 milyon liraya kadar yüzde 25 ile yüzde 75 indirimli yatırım ve işletme kredisi veriyor. Ayrıca sera modernizasyonu için yatırımda yüzde 100 ve işletmede ise yüzde 50 indirimli kredi sağlanıyor.

Belediyeler ucuz fiyata sebze meyve satacak

Ankara'da gazetecilerle bir araya gelen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak gıda fiyatları ve alınacak önlemler hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: " Gıda terörü diyorum çünkü boğazımıza kastediyorlar. Ülkenin canına kastediyorlar, mutfağına boğazına mı kastetmeyecekler. Yaşananlar spekülatif, birileri tarafından kullanılıyor. Bunun siyasi ayakları da var. Cumhurbaşkanımız da net konuştu. Haftaya adım atmaya başlıyoruz.Belediyelerimizle birlikte, çok uygun fiyatla ürünlerin satışının planlarını yapıyoruz. Tarlada 2 liralık domates , şehre geliyor 8 lira. Öyle bir şey var mı? Orta ve uzun vadede sadece hal yasası değil yasal düzenlemeler de olmak üzere adım atacağız. Tarladan sofraya fiyatları düzenleyeceğiz."

Sebze meyve süt ve ekmek gibi değil

İstanbul,Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde belediyeler "halk ekmek", "halk süt" gibi satış noktalarında ucuza ekmek ve süt satıyor. Bu uygulama ile piyasanın düzenlenmesi ve dar gelirli yurttaşların ucuza ekmek ve süt almaları hedefleniyor. Belediyeler ucuza sattıkları ekmeği genellikle kendileri üretiyor. Sütü ise yine kendi sınırları içindeki üretici birlik veya kooperatiflerinden alıyor. Bu nedenle maliyet daha düşük. Fakat yaş sebze ve meyvenin üretim yeri ile tüketim yeri çok farklı. Ayrıca her bir ürün farklı zaman ve yerde üretiliyor. Ağırlıklı olarak Antalya,Mersin,İzmir'de seralarda üretilen ürünler Ankara,İstanbul gibi tüketimin yoğun olduğu bölgelere taşınıyor. Bu nedenle maliyeti çok yüksek.

Belediyelerin yaş sebze meyveyi ucuza satmaları için ucuza temin etmeleri gerekiyor. Bunun için yeni bir organizasyona,satış noktaları açmaya gerek yok. Her mahallede her sokakta bir iki manav var. Her semtte açılan pazarlar var. Yaş sebze ve meyveyi bu manavlara,pazarlara ucuza temin edilebilir. Fakat, bugünkü üretim maliyetleri,taşıma maliyetleri ile yaş sebze ve meyvenin ucuza temin edilmesi mümkün görünmüyor.

Seracılığa yeni destek paketi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ikinci önlem olarak Ziraat Bankası'nın seracılık yatırımlarına yönelik yeni bir paket açıklayacağını belirterek şunları söyledi:"Ayrıca seracılıkta yeni bir döneme gireceğiz. Haftaya, Ziraat Bankası paket çıkaracak. Verimli yatırımlar noktasında. Serada kamu olarak stratejik yatırımlar geliyor. Önümüzdeki kış bunu göreceğiz, seralar da komisyoncular da kafasına göre iş yapamayacak."

Gıda Komitesi'nde konuşulmuştu

Seracılığa yönelik yeni bir destek paketi geçtiğimiz günlerde yapılan Gıda Komitesi toplantısında görüşüldü. Bu toplantıda modern seracılık yatırımlarının 3 yılda kendisini amorti ettiği belirtilerek üretimin kontrollü olarak yapılması ve talebe göre artırılması hedefleniyor.

Ziraat Bankası düşük faizli kredi desteği veriyor

Bakanlar Kurulu'nun 8 Ocak 2018 tarihli kararı ile yürürlüğe giren ve 3 yıl(2018-2019-2020) geçerli olacak "Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Koopertiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına Dair Karar ile seracılığa 10 milyon liraya kadar düşük faizli kredi veriliyor. Ayrıca seraların modernizasyonu için yine 300 bin liraya kadar kredi desteği sağlanıyor.Buna ilave olarak nasıl bir destek paketi açıklanacağı önümüzdeki günlerde belli olacak. Ancak seracılığa yönelik başlatılacak yatırımlar kısa vadede fiyatlar üzerinde etkili olması beklenmiyor.

Her yerde seracılık olmaz

Seracılıkta en önemli maliyet ısıtma. Bu nedenle jeotermal kaynağın olduğu bölgelerde seracılık daha avantajlı görünüyor. Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, Antalya'da seracılığın yoğunlaşmasının nedenini şöyle açıklıyor:" Aslında biz Antalya'nın havasını ve güneşini ekonomiye kazandırıyoruz. Burada yaptığımız modern seracılıktan çok örtü altı yetiştiriciliğidir.Yani biz ürünü doğa koşullarından korumaya çalışıyoruz.Modern seracılık dediğiniz zaman dekar başına minimum 60 bin Euro yatırım demek. Bir dekardan 30 ton domates alsanız ve domatesin kilosunu 3 liradan satsanız getirisi 90 bin lira olur. Başka hiçbir gideriniz olmasa bile 60 bin Euro'luk başlangıç yatırımını 4 yılda amorti edersiniz. Bu nedenle seracılık her yerde olmaz. "

Seracılık-mevsiminde tüket çelişkisi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı seracılık yatırımlarının desteklenmesi kararı, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin "sebze meyveyi mevsiminde tüketin" uyarısıyla da çelişiyor. Verilen kredi ve desteklerle seracılık üretiminin artması bir çok üründe mevsimselliği kaldırdı. Yıllardan beri domates,biber,patlıcan,hıyar,taze fasulye,çilek başta olmak üzere bir çok ürün yılın 12 ayı üretiliyor. Bu nedenle mevsiminde tüketmek gibi bir durum kalmadı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin söylediği gibi mevsiminde tüketim olacaksa seracılık neden destekleniyor?

Özetle, yaş sebze ve meyve fiyatını düşürmek için uygulanması düşünülen seracılık yatırımlarının desteklenmesi ve belediyelerin yaş sebze meyve satması kısa vadede fiyatları düşürmez. Fiyatların düşürülmesi için üretimden başlanarak maliyetlerin düşürülmesi şart. Bunun için üretime,üreticiye destek verilmeli.