Rusya ile anlaşmaya varıldı, domates izni için et alınacak

Ali Ekber YILDIRIM

Türkiye ile Rusya arasında Kasım 2015’ten bu yana yaşanan “domates krizi”, et ithalatıyla aşılmaya çalışılıyor. İki yıldan bu yana yasağı kaldırmamak için direnen Rusya Federasyonu, Türkiye’den domates ithalatının yapılması için bu kez karkas et alınmasını şart koştu.

DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre, Antalya’da geçen hafta yapılan Türkiye-Rusya Tarım Yürütme Komitesi 1. Dönem Toplantısı’nda et ithalatı yapılması konusunda anlaşmaya varıldı. Kırmızı et sektörü temsilcileri Rusya’dan ithalat yapılabileceğini, bunun için hazırlıkların başladığını ifade etti.

Antalya’da 13-14 Eylül 2017 tarihinde iki ülke Tarım Bakan Yardımcılarının başkanlığında yapılan toplantıda ağırlıklı olarak domates ithalatı ele alındı. Teknik araştırma ve ticari konularda işbirliğinin yanı sıra kırsal kalkınma, tarımsal ticaret gibi konuların görüşüldüğü toplantıdan sonra iki ülkenin talep ve isteklerinin bir araya getirildiği mutabakat metni hazırlanarak imzalandı.

Türkiye adına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakan Yardımcısı Mehmet Daniş, Rusya Federasyonu adına da Tarım Bakan Yardımcısı Evgeniy Gromiko’nun imzalandığı metinde Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan karkas et ithal etmesi yer aldı.

Varılan mutabakata göre, Türkiye Rusya’dan karkas et ithal edecek. Rusya ise, Türkiye’ye yönelik domates ithalatı yasağının kaldırılması için çalışmaları hızlandıracak. Bakanlar Kurulu Kararı ile yasağın yılbaşına kadar kaldırılması öngörülüyor.

"Rus eti daha ucuz olabilir"

Toplantıya katılan sektör temsilcileri konuyla ilgili DÜNYA’ya şu bilgileri verdi: “Antalya’da yapılan toplantıda Rus yetkililer açıkça Türkiye’nin karkas et almasını istedi. Türkiye de bunu kabul etti. konu mutabakat metnine de girdi. Türkiye Rıusya’dan karkas et ithal edecek, Rusya’da domates yasağını kaldırarak Türk ihracatçılara izin verecek.Türkiye, zaten karkas et ithal ediyor. Bunu Avrupa’dan, Brezilya veya Arjantin’den yapmak yerine Rusya’dan yapabilir. Üstelik Rusya daha yakın ve maliyetin daha düşük olması nedeniyle daha ucuza gelebilir.”

daha önce de gündeme geldiğini ve nisan ayında Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin “et ithal edilebilir” açıklaması yaptığını hatırlatan sektör temsilcileri, “İthalatın nasıl yapılacağı henüz belli değil. Et ve Süt Kurumu tek başına yapabilir veya özel sektöre de açılabilir. Türkiye’nin ete ihtiyacı var. Bu ihtiyacını Avrupa, Amerika, Latin Amerika ülkelerinden karkas olarak veya canlı hayvan olarak sağlıyor. Rusya’dan da alınabilir. Karkas et alımı ile domates yasağı kalkarsa hem Türkiye hem de Rusya bu işten kazançlı çıkar” yorumunu yaptı.

Domates yasağı kısa sürede kaldırılmalı

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakan Yardımcısı Mehmet Daniş, Antalya’da yapılan toplantıdan sonra başta sebze ihracatı olmak üzere, beyaz ve kırmızı et ihracatı, domates, patlıcan ve nar konularında özel görüşmelerde bulunduklarını genel çerçevede de görüşmeler yapıldığını söylemişti. Türkiye’den Rusya’ya domates ihracatı konusunda Rusya tarafının teknik hazırlıklarını tamamladığını ifade ettiğini belirten Daniş, toplantı ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Domatesin önündeki engel, hala Rusya Federasyonu’nun hükümet kararnamesidir ve bu kararnamenin kalkması gerekiyor. Beklentimiz, çok kısa bir sürede, özellikle önümüzdeki birkaç ay içerisinde bu konuyla ilgili Rusya hükümetinin kararnamede değişikliğe gitmesi ve domates ihracatının önünün açılması. Tabii bunun yanında karantina anlamında bazı görüşmeler vardı. Bunların süratle çözülmesi için kararlar aldık. Dolayısıyla faydalı görüşmeler oldu, teknik anlamda tarafların birbirine daha fazla yaklaştığı, sorunların geride bırakıldığı tarım yürütme kurulu toplantısı oldu. Ümit ediyoruz ki bu görüşmeler her iki ülkenin üreticileri için de, tüketicileri için de hayırlı olur.”

Domatesle ilgili alınan kararı normale döndürmek için çalışmaların devam ettiğini vurgulayan Daniş, bunun yanında karşı tarafın karantina anlamında kendilerinden taleplerinin olduğunu ve bu teknik meseleyle ilgili de çalışmalarının devam edeceğini söyledi.

Yasağın kalkması için kararname çıkarılacak

Rusya Federasyonu Tarım Bakanı Yardımcısı Evgeniy Gromiko ise, iki ülke arasında 2015'te yaşanan talihsiz olayın ardından eski ticaret hacminin tesis edilmesi için çalıştıklarını ifade ederek, “Bununla ilgili kısıtlama malum hükümet kararnamesi ile Bakanlar Kurulu tarafından getirildi. Dolayısıyla kaldırılması için aynı usulde karar çıkması gerekiyor. Biz Rus Tarım Bakanlığı olarak, Türk Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile iş birliği içinde bunun önünü açacak, gerekli altyapı hazırlıkları, çalışmaları yaptık. Bu kısıtlamanın teknik yönden, bitki güvenliği yönünden bir mahsuru olmadığına dair kanaati dönüşümüzde hükümetimize bildireceğiz. Domates ihracatıyla ilgili somut bir tarih vermek zor ama makul bir sürede, aylar sürmeden bir karar alınacağı kanaatindeyiz. Çünkü bu konuda üreticilerin de önünü görebilmesi adına net bir karar çıkması bekleniyor. Yakın bir gelecekte bu sorunların çözümlenebileceğini düşünüyorum” dedi.