"Patateste planlı üretim şart"
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, üreticilerin, patates piyasa koşullarını gözden geçirerek ekim alanlarını belirlemeleri gerektiğine dikkati çekti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, patateste planlı ve sürdürülebilir bir üretimin şart olduğunu belirterek, üretim miktarı ve fiyatlardaki istikrarsızlığın hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkilediğini bildirdi.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, üreticilerin, patates piyasa koşullarını gözden geçirerek ekim alanlarını belirlemeleri gerektiğine dikkati çekerek, patateste üretim miktarının fiyatı doğrudan etkilediğini, üretimin talebin üzerine çıkması durumunda fiyatların maliyetleri bile karşılayamayacak seviyelere indiğini, patatesin tarlada kaldığını ifade etti.
Patates üretiminin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında ilk unsurun üretim planlaması olduğunun altını çizen Bayraktar, şunları kaydetti:
"Ülkemizde patates üretiminde meydana gelen dalgalanma ve pazarlama sorunları, üreticiden tüketiciye tüm tarafları derinden etkiliyor. Patateste planlı ve sürdürülebilir bir üretim şart. Üretim miktarı ve fiyatlardaki istikrarsızlık hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkiliyor. Patates üretiminde üretici kararını, diğer faktörler yanında en çok bir önceki dönem hasılatı belirliyor. Üretim bir önceki dönem fiyatına göre şekilleniyor. Üretimdeki dalgalanmaları dolayısıyla pazarlama problemlerini de beraberinde getiriyor. Üreticinin düzenli gelir elde etmesine neden olan patates üretiminin sürdürülebilirliğinin sağlanması için pazarlama sorunları çözülmelidir."
Bayraktar, patateste başta ithal tohumluk olmak üzere elektrik, sulama, mazot ve gübre, girdi maliyetleri, depolama, işleme ve tasnif etme, ihracatta laboratuvar hizmetleri gibi önemli sorunların üreticiyi zorladığını belirterek, patates üretiminin yoğun olarak yapıldığı illerde sulamanın yeraltından yapılması, üreticilerin elektrik kullanımını artırdığını bildirdi.
Üreticinin rekabet gücünün artırılması gerektiğinin altını çizen Bayraktar, üreticilerin örgütlenmesi için gerekli eğitim ve yayım faaliyetlerine ağırlık verilmesi gerektiğini belirtti.
"İhracatta analiz ücretleri düşürülmeli"
Patatesin, tahıllardan sonra insan beslenmesinde önemli bir paya sahip olduğuna dikkati çeken Bayraktar, dünyada yaklaşık 368 milyon tonluk üretimle buğday, mısır ve çeltikten sonra en fazla üretimi yapılan dördüncü bitki olduğunu kaydetti.
Bayraktar, Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü (FAO) tarafından da patatesin "gizli hazine" olarak tanımlandığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
"Patates tohumluğu konusunda tescilli yerli çeşitler artırılmalı, ithalatın önüne geçilmelidir. Patates üretiminde maliyeti etkileyen en önemli unsur elektriktir. Patates çok sulanan bir ürün olması nedeniyle birim fiyatın düşürülmesi bakımından tarımda kullanılan elektrikte uygulanmakta olan KDV oranı yüzde 18'den yüzde 1'e düşürülmelidir. Üreticilerimizin özelleştirilen elektrik dağıtım şirketlerine olan elektrik borçları da yapılandırılmalıdır. Taze patates için ihracat iadesi verilmeli. Patates üretiminin ihracata yöneltilmesinde gerekli tedbirler alınmalı. Patates ihracatında istenen laboratuvar analizleri üreticilerimizi zorlamaktadır. Önemli üretim bölgelerimiz, Nevşehir ve Niğde'de laboratuvar kurulmalı, analiz ücretleri düşürülmeli.
Patateste üretim ve işleme çeşitliliği sağlanmalı, bu sayede meydana gelebilecek arz dalgalanmalarının önüne geçilmeli. Üreticilerimizin patatesten hak ettiği geliri elde edebilmesi bakımından, tasnif ve paketleme tesisleri kurulmalı, ihraç edilecek ürünler başta olmak üzere pazara arz edilecek ürünlerde standardizasyon sağlanarak, yemeklik, tohumluk ve sanayi tipi olmak üzere bir sınıflandırma yapılmalı."
