‘Pamukta hasarı azaltmak için proaktif önlemler şart’

İZMİR - Çin'in alımı kısmasıyla, pamuk fiyatlarının, son 5 yılın en düşük düzeyine indiğini belirten İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli, bu durumun gelecek yıl ekim alanlarının yeniden daralması anlamına geleceğini belirterek, pamukta hasarı azaltmak için proaktif önlemlerin şart olduğunu vurguladı.

Borsanın ekim ayı meclis toplantısında bu ay açıklanan orta vadeli programda tarım ve hayvancılık ile ilgili yeni bir vaatte bulunulmadığını ifade eden Kestelli, "Programdan anlıyoruz ki, istihdamda tarımın bu yıl yüzde 21.3 olarak gerçekleşmesi beklenen payı, 2017 sonunda yüzde 18.5'e gerileyecek. Yani kente göç ve tarımdan kopuş, azalan bir trendde devam edecek. Oysa Türk tarımının, çok acil el atılması gereken sorunları var. En canlı örnek bugünlerde pamukta yaşanıyor. Pamuk fiyatları, Çin'in alımı kısmasıyla son beş yılın en düşük düzeyine indi. Pamukta gelecek yıl ekim alanlarının yeniden daralması gündemde ve bu tür dalgalanmaların getirdiği hasarı azaltmak için proaktif önlemler şart. Pamuk sektörümüz için uzun süredir borsamız tarafından talep edilen lisanslı depoculuk teşvikinin geçen hafta resmi gazetede yayınlanmış olması sevindirici. Lisanslı depoya giren pamukların depolama ücretine ton başına 7 lira tutarında destekleme ödemesi yapılacak. Bu destek ile ELİDAŞ'ın yeni sezonda sektörde daha aktif olmasını ümit ediyoruz" diye konuştu.

Kocagöz: Fiyatlar maliyetin altında

İTB Meclis Başkanı Barış Kocagöz de Ege'nin nadide ürünlerinde hasadın başladığı ve tüm hızıyla devam ettiğini belirterek, "İncirde ne yazık ki kalite problemi ve fiyat hareketleri ihracatı zorlaştırıyor. Pamukta ise konseyimizin yaptığı maliyet çalışması sona erdi. 1.94 TL/kg maliyeti olan pamuk fiyatları 1.60 TL/kg seviyelerinde. Yani verilen 55 kuruşluk destek olmasa üretici yine zararda. Bu da ister istemez gelecek seneki ekili alanların azalmasına yol açacak" görüşünü savundu.

‘Pamuğa verilen prim artmazsa pamuk üretimi yarıya düşebilir'

NAZİRE HİÇYAKMAZER

Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Muammer Çalışkan da Türkiye'nin pamuk sektöründe Çin ile yarıştığını ancak Çin'de kütlü pamuğun Türk parası ile 2.7 lira, Türkiye'de ise 1.85 kuruşlarda olduğunu belirterek, eğer pamukta verilen prim artırılmazsa Türkiye'de pamuk ekiminin yarı yarıya düşeceğini söyledi. Tekstil ve konfeksiyonun 25 milyar doların üstünde ihracat ile birinci sektör olduğunu, en çok istihdam oluşturan, en çok ihracat yapan ve ülkeye en çok katma değer getiren sektörün hammaddesi olduğu için de pamuğun çok önemli bir ürün olduğunu ifade eden Çalışkan, pamuğa verilen 55 kuruşluk desteğin az olmamasına karşın yeterli gelmediğini vurguladı. Çalışkan, Türkiye'nin pamuk alanında en büyük rekabetçisinin Çin olduğunu belirterek, "Çin'de lif pamuk, çiftçiye 3 dolardan fazlaya geliyor. Bunu da kütlü pamuğa orantıladığımızda 1.2 dolara denk geliyor. Çiftçi kütlü pamuğu, 1.2 dolardan daha aşağı sattığı zaman üstünü devlet karşılıyor, yani Türk parası ile 2.7 liraya geliyor. Bizim buradaki kütlü fiyatı 1.30, 55 kuruşta devlet veriyor, 1.85 kuruşa geliyor. Türkiye'de 55 kuruş olan primin en az 75 kuruşa çıkması gerekiyor. Yoksa önümüzdeki yıl pamuk üretimi en az yarı yarıya düşebilir. Biz bu yıl 700-750 bin ton ithalat yapacaksak, önümüzdeki yıl 1 milyon tonun üzerine çıkarız" dedi.

Türkiye'de 1 milyon tonun üzerinde pamuk üretilebilir

Türkiye genelinde yılda 1.4 milyon 400 bin ton civarında lif pamuk tüketildiğini söyleyen Çalışkan, şu bilgileri verdi: "Bu yıl 650-750 bin ton civarında pamuk üretimi yapıldı. Geri kalan kısmını da ithal ediyoruz. Türkiye'de çok rahat 1 milyon tonun üzerinde pamuk üretimi yapabilir, ama bunu gerçekleştiremiyoruz. Hangi ürün birim alanda Türkiye'de daha fazla katma değer bırakıyorsa bizim onu üretmemiz gerekli."

Mısır pamuğa göre daha kârlı geliyor

Çalışkan, pamuk Türkiye'ye daha fazla katma değer bırakmasına rağmen mısırın daha çok ekildiğini, çünkü pamuğun ithalatında herhangi bir gümrük ve fon kısıtlaması bulunmadığını söyledi. Ama mısırın ithalatında yüzde 130 fon bulunduğunu ve ayrıca kısıtlamalar da olduğunu belirterek, "Dolayısıyla pamuk ülkemizde dünya fiyatlarından satılırken, mısır dünya fiyatlarının neredeyse 2 katına satılıyor. Bu da çiftçilerin mısırda daha çok kar etmesine neden oluyor. Yalnızca pamuğun ekilebildiği yerlerde pamuğa daha fazla prim vererek pamuk ekimi artırılabilir. Pamuk yetişmeyen, mısır yetişen diğer yerlerde de mısıra daha fazla prim vererek denge sağlanabilir" dedi.