'Milli Tarım' moral verdi hedef 1 milyon tona yükseldi

Türkiye'de Ege, Çukurova ve Güneydoğu Anadolu'da üretilen pamukta iyi bir sezon yaşanıyor.

Önemli bir tüketici ve verimli topraklara sahip bir üretici olmasına rağmen, ihtiyacının yarısını ithalatla karşılayan Türkiye'de üretimin artırılması için alınan önlemler meyvelerini vermeye başladı. Geçen yıllarda alternatif ürünlere yönelen çok sayıda üretici, desteklerin artması ve hükümetin yerli üretimi teşvik edici politikaları sonucu yeniden pamuk ekti.

Pamuğa dönüş, Ege'nin üretim rakamlarına da yansımaya başladı. Pamuk ekili arazi büyüklüğü Balıkesir'de yüzde 63, Denizli'de yüzde 34, Muğla'da yüzde 27, İzmir'de yüzde 18, Aydın'da yüzde 6 arttı.

Çukurova Bölgesi'ndeki üretim artışı da eklenince, Uluslararası Pamuk Konseyi rakamlarına göre, geçen yıl 630 bin tona gerileyen pamuk üretimi, bu yıl 730 bin tona yaklaştı.

Sezona, İzmir Ticaret Borsasında 4,8 liradan başlayan pamuk fiyatının 5,8 liraya, Adana ve Urfa'da ise 5,25 liraya yükselmesi üreticiye moral verdi.

Dünyada pamuk fiyatlarının artmasının yanında dolar kurundaki yükselişten de etkilenen pamukta Milli Tarım Projesi kapsamında açıklanan mazot ve gübre desteklerinin uygulamaya geçmesiyle gelecek yıl üretim rakamlarının ciddi oranda artması bekleniyor.

Sezon başından bu yana fiyatlar yüzde 20 arttı

Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Barış Kocagöz, ülke genelinde lif pamuk üretiminin yüzde 20 arttığını, dünya fiyatlarının yükselmesiyle olumlu bir sezona adım attıklarını belirtti.

Konsey olarak Türkiye'nin yıllık 1,5 milyon ton olan pamuk tüketiminin yüzde 75'ini karşılayabilecek duruma gelmeyi hedeflediklerini, mevcut tabloda, ihtiyacın ancak yarısına yanıt verebildiklerini ifade eden Kocagöz, "Sezon başından bu yana fiyatlar yaklaşık yüzde 20 arttı. Dolar kurundaki artışı ayırdığınızda yüzde 6-7'lik net bir artıştan söz edebiliriz, ancak bu artışa rağmen Türk pamuğu halen ucuz. Dünya fiyatları 6,2 lira seviyesinde. Döviz kuru ve dünya fiyatları bu seviyede kalırsa fiyat artışı devam eder." dedi.

Pamuk fiyatlarını belirleyen Çin'de stokların erimeye başladığını, 2017 sonunda bu ülkenin alıma geçeceğini tahmin ettiklerini dile getiren Kocagöz, dünya fiyatlarının aşağı yönlü olmasını beklemediklerini dile getirdi.

Türkiye'de pamuk üretiminin artırılması için uygun bir dönemin yakalandığına işaret eden Kocagöz, "Hükümetin açıkladığı Milli Tarım Projesi kapsamında havza bazlı destek modeline geçilmesi çok olumlu bir süreci başlattı. 2017 yılında uygulamaya geçilmesiyle pamuk üretiminin 850 bin tona, 2018'de de 1 milyon tona ulaşmasını hedefliyoruz. Bu rakama ulaştığımızda Türkiye, pamuk ihtiyacının yüzde 75'ini kendisi karşılayabilecek." diye konuştu.

Üreticinin morali yükseldi

Çukobirlik Genel Müdürü Umut Toklucu, pamukta dünya stoklarının azaldığını, 2 yıldır üretimin tüketimin altında kaldığını, stokların da azalmasıyla fiyatın tırmanışa geçtiğini anlattı.

Pamukta dünyadaki beklentiler ve mevcut fiyat artışlarının olumlu bir hava yarattığına, ancak asıl önemli gelişmenin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının pamuk tarımına sahip çıkması olduğuna dikkati çeken Toklucu, "Bakanlığın havza bazlı destekleme sistemi kapsamında mazot ve gübre destekleri vermesi ve ihtiyacın yüzde 80'i kadar üretim yapma hedefini ortaya koyması üreticinin moralini yükseltti. Bu beklentiyle önümüzdeki yıl Türkiye genelinde pamuk üretiminin yüzde 30-40 seviyesinde artacağını tahmin ediyoruz." diye konuştu.

Toklucu, pamukta olumlu şartlara rağmen kuraklığın kaygı verici olduğunu belirterek, "Bu yıl Hatay ve Adıyaman'da üretici istemesine rağmen kuraklık nedeniyle ekim yapamadı. Bu sene üretimde yüzde 40 artış hedefini konuşurken gözümüz barajların doluluk seviyesinde." ifadesini kullandı.

Üretici yeniden pamuğa döndü

Ege'nin pamuk üretim merkezi olan Aydın'ın Söke ilçesinde de üretici gübre ve mazot desteklerini bekliyor.

Söke Ticaret Borsası Başkanı Deniz Günal, fiyat artışının çiftçiye olumlu yansıdığını, özellikle Aydın, Nazilli, Torbalı ve Manisa'daki üreticilerin yeniden pamuğa döndüğünü gözlediklerini aktardı.

Pamuk tarımında en önemli iki giderin mazot ve gübre olduğunu dile getiren Günal, şunları kaydetti:

"Pamuk çiftçisi, mazotu ve gübreyi dünyanın iki katı fiyatına alıyor, ürettiği pamuğu da dünya fiyatının altına satmak durumunda kalıyordu. Bu da küskünlüğe neden oldu. Hükümetin yaklaşımı çok doğru oldu. Açıklanan destekler, üreticiye psikolojik destek de verdi. Üreticinin artık devletin kendisinin arkasında olduğunu düşünmesi, tarlaya daha rahat inmesini sağlayacak. Belli bir üretim büyüklüğüne ulaşılması pamuk alıcısını da yerli ürüne döndürdü. Örneğin bu sezon henüz ithalat başlamadı. Uzun vadede 1 milyon ton hedefinin yakalanması için halen 420 lira olan dekar başına desteklemenin 500 lirayı yakalaması gerekiyor."

Urfa rekor bekliyor

Şanlıurfa Ticaret Borsası Başkan Yardımcısı Cemal Yıldız ise sezon başında 4,2 lira olan fiyatların son 15 günde döviz kurunun da etkisiyle tırmanışa geçtiğini, 5,5 liralık seviyenin memnuniyet verici olduğunu söyledi.

Fiyat artışının üreticinin pamuğu elden çıkardıktan sonra yaşandığını, ancak yine de faydası olduğunu belirten Yıldız, "Fiyat artışı ve hükümetin destekleme kararları üreticinin umudunu ve beklentisini artırdı. Üretim artacak. Bu yıl 400 bin tona yakın gerçekleşen üretim, gelecek yıl rekor kırabilir. Yüzde 30 gibi bir artış bekliyoruz." dedi.