Kuru üzümde arz fazlası üreticiyi sıkıntıya soktu

Arzu ALP

İZMİR - Sofralık üzüm fiyatındaki olumsuz gelişmeler kuru üzüme de olumsuz yansıdı. Sofralık üzüm fiyatının düşmesiyle birçok üretici ürününü kurutarak değerlendirme yoluna gidince, kuru üzümde arz fazlalığı sorunu ortaya çıktı. Bu durum hem kuru üzüm iç piyasa fiyatının, hem de ihracat fiyatının düşmesi tehdidini yarattı. Tariş Üzüm Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Türker, sofralık üzüm piyasasındaki olumsuz gelişmelerin kuru üzümü doğrudan etkilediğine dikkat çekti. Sofralık üzüm fiyatının düşmesi nedeniyle birçok üreticinin ürününü kurutarak değerlendirme yoluna gittiğini vurgulayan Türker, sofralık olarak üretildiği halde piyasada fiyatların düşük olması nedeniyle kurutmalığa dönülmesinin kuru üzüm arzının artmasına neden olduğunu ifade etti. Türker, bu durumun hem kuru üzüm iç piyasa fiyatını hem de ihracat fiyatının düşmesine yol açtığına dikkat çekti. Fiyatların dibe vuracağı uyarısında bulunan Türker, piyasada denge oluşması için devletin Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) aracılığıyla arz fazlası kuru üzümü alarak piyasaya müdahale etmesini istedi.

Yaş üzümde rekoltenin geçen yıla göre fazla olduğunu dile getiren Türker, kuru üzümde fiyatların yüzde 22 gerilediğini, geçen yıl iç piyasada 4 TL olan üzümün kilosunun 3.2 TL'ye, ihracat fiyatlarının ise ton başına 2 bin 400 dolardan bin 900 dolarlara gerilediğini ifade etti. Sofralık üzümde destek ton başına 100 dolar olmalı Sofralık üzüm ihracatının artırılması ve kuru üzümde önceki yıllarda yaşanmış arz fazlalığı nedeniyle gerçekleşen fiyat düşüşlerinin önüne geçilebilmesi için geçtiğimiz yıl ton başına 55 dolar olarak uygulanan sofralık üzüm teşvikinin bu yıl ton başına 100 dolar olarak uygulanması konusunda talepte bulunduklarını hatırlatan Türker, sorunun kuru üzüme yansımadan yaş üzümde önünün kesilmesini istediklerini kaydederek, "İhracatçı belki sadece aldığı teşvikle yetinecekti, kar etmeyi düşünmeyecekti. Ama olmadığı için çok düşük fiyatlardan mal almaya çalıştı, üretici de o fiyatlara mal vermek istemedi, kuruya çevirdi. Kuruya çevirince de denge bozuldu" diye konuştu.

Tarımsal ürün ihracatında ilk üçte

Türkiye'nin dünya çekirdeksiz kuru üzüm üretim ve ihracatında birinci sırada yer aldığını ve dünya çekirdeksiz kuru üzüm fiyatlarının oluşmasında belirleyici olduğuna dikkat çeken Türker, "Ülkemizde üretilen çekirdeksiz kuru üzümün yüzde 90 oranındaki kısmı ihraç edilmekte, ülkemiz yaş ve kuru üzüm ihracatından her yıl yaklaşık 600 milyon dolar civarında ihracat geliri sağlanıyor. Çekirdeksiz üzüm Türkiye tarımsal ürün ihracatında ilk üç sırada yer alıyor" dedi. Alkol fabrikaları kilosunu 40 kuruştan alıyor Sofralık üzüm satış miktarı ve fiyatlarının çekirdeksiz kuru üzüm miktarını ve fiyatlarını doğrudan etkilediğini dile getiren Türker, sözlerine şöyle devam etti: "Bölgemizde Alaşehir ve Sarıgöl sınırları içerisinde toplamda 258 bin dekar alanda 774 bin ton sofralık üzüm hasat ediliyor. Alaşehir Ticaret Borsası'ndan alınan kayıtlar incelendiğinde son beş yıl içinde gerçekleştirilen sofralık üzüm ihracatının üretim miktarının çok altında olduğu görülüyor. Bölgemizde bu yıl için sofralık üzüm piyasasına bakıldığında ise sofralık üzüm piyasasında alıcılarda önceki yıllara göre belirgin bir azalma ve genel olarak piyasada bir durgunluk gözleniyor. Piyasadaki bu durgunluğun sonucunda sofralık üzüm fiyatları 80 krş/kg seviyelerine kadar geriledi. Diğer taraftan 60 krş/kg fiyatla üzüm almaya başlayan alkol fabrikaları da fiyatlarını 40 krş/kg'a düşürdüler. Komşu ülkelerde yaşanan olumsuzluklar nedeniyle sofralık üzüm ihracat miktarı da istenilen düzeye ulaşamadı."

Üretici panik yapmasın

Üretici panik yapmasın

Piyasada çok değişik spekülasyonlar oluştuğuna dikkat çeken Ali Rıza Türker, "Bu da üreticinin moralini bozuyor. Bu moral bozukluğu piyasaya olumsuz olarak yansıyor. Hem arz miktarına hem de fiyatlara olumsuz olarak yansıyor" diyerek, şu açıklamalarda bulundu: "Çekirdeksiz sultaniye üzüm dünyanın en iyi yaş üzümlerinden bir tanesidir. Bu yıl Rusya'ya ihracatta bazı problemler yaşandı. Bu nedenle yaş üzüme olan talep geç geldi. Geç gelmesinden kaynaklanan bir piyasadaki arz fazlalığı oluştu ve fiyatları olumsuz etkiledi. Bu nedenle yaş üzüm ihracatında devletin desteğinin artırılarak devam etmesi lazım. Çünkü yaş üzümde İtalya, Yunanistan gibi ciddi rakiplerimiz var. Rekabet nedeniyle desteklenmeli. Piyasada moral bozukluğundan kaynaklanan bir panik var. Halbuki üreticinin panik yapmaması lazım. En önemlisi üreticinin açığa üzüm dökmemesi lazım. Aksi takdirde üretici kendi ayağına kurşun sıkmış olur."