Kuraklık kapımıza dayandı
Dünyada tahıl fiyatlarını rekor seviyeye çıkaran kuraklık Rusya’yı da pençesine alıyor.
Hepsi o kadar da değil...
ABD 50 yılın en kötü kuraklığını yaşarken, dünya tahıl ihracatının dörtte birini gerçekleştiren Karadeniz ülkeleri Rusya, Ukrayna ve Kazakistan’da ağustosta artması beklenen sıcaklıklar buğday ve mısır üretimini tehdit ediyor.
Evrim KÜÇÜK
İSTANBUL - ABD son 50 yılın en sert kuraklığı ile boğuşurken, dünyanın önemli tahıl üretim merkezlerinden Karadeniz de kuraklığın pençesine düşmek üzere. Küresel buğday ihracatının dörtte birini gerçekleştiren Rusya, Ukrayna ve Kazakistan’da haziran ve temmuz ayında etkili olan sıcak havanının, bu ay mevsim normallerinin üzerine çıkması bekleniyor. Sıcaklıkların artmasının Karadeniz’in tahıl üretimi üzerinde ciddi bir baskı oluşturabileceği belirtilirken, bölgenin üretiminin düşmesinin rekor seviyelerde seyreden tahıl fiyatlarını daha da yukarı itmesinden endişe ediliyor.
ABD’deki kuraklık nedeniyle buğday, soya fasulyesi ve mısır fiyatları tüm zamanların en yüksek düzeyine çıktı. Chicago Borsası’nda (CBOT) buğday fiyatları haziran ayı ortalarından bu yana yüzde 50 yükselerek 8.7 dolar/buşel seviyesine yükseldi. Fiyatlarda yılbaşından bu yana artış ise yüzde 9.60 oldu. CBOT’ta soyanın fiyatı yılbaşından bu yana yüzde 19.70 artarak 16.68 dolara çıkarken, mısır fiyatları yüzde 30’a yakın artışla 8 doları aştı. Bir süredir bölgede etkili olmaya başlayan sıcak hava dalgası başta Rusya, Kazakistan gibi ülkelerin üretimlerine zarar vererek dünya piyasalarındaki yükselişi desteklemişti. Avrupa’da ise yağışların fazla olması, diğer yandan Hindistan’da Muson yağmurlarının ortalama yağış miktarının altında kalması gibi nedenlerin de eklenmesiyle uluslararası piyasalarda tahıl fiyatları yükseliyor.
Volga ve Ural’da yağışlar azalacak
Tarımsal emtia üretiminde düşüş beklentisinin hakim olduğu ortamda Rusya’dan kötü haberler geldi. Rusya’da meteoroloji uzmanları hava sıcaklarının ağustos ayında mevsim normallerinin üzerine çıkacağını, Volga ve Ural’da yağışların azalacağı uyarısında bulundu. Devlet Hidrometeoroloji Ajansı’nın yayınladığı haritaya göre Rusya’nın güneyi, Urallar, Sibirya, Volga gibi ‘ekmek sepeti’ olarak nitelenen tüm önemli bölgelerde hava sıcaklıkları artmaya devam edecek. Ancak Sibirya’nın bazı bölümleri ve Kazakistan mevsim normallerinde yağış alacak.
[PAGE]Karadeniz’in üretim tahminleri düşmeye başladı
ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) ağustos ayındaki sıcaklar nedeniyle Karadeniz Bölgesi’nin üretim tahminlerini aşağı çekmesi bekleniyor. Rusya’nın ihracatında kilit önem taşıyan güney bölgelerindeki buğdayın büyükbir kısmı toplandı fakat baharda ekilen buğdayların sıcak hava dalgasında önemli bir darbe almasından endişeediliyor. Karadeniz’in kuzey kıyalarına yakın bölgelerde yetiştirilen mısırın da tehdit altında olduğu belirtiliyor.
Hükümet yetkilileri, sıcak havalar nedeniyle Rusya’nın bu yılki tahıl üretiminin 75-80 milyon tona inebileceği uyarısı yaptı. 2011’de Rusya’nın üretimi 94 milyon ton olarak gerçekleşmişti. Yetkililer Reuters’a yaptıkları açıklamada, 2012-2013 sezonunda ihraç edilebilir buğday fazlasının, yılın son dönemindeki rekolteye bağlı olarak 11 milyon-15 milyon ton aralığında olacağı öngörüsünde bulundular. 2011 kışında ekim yapılacak dönemde ciddi bir kuraklık ile karşı karşıya kalan Ukrayna da sıcaklarla boğuşuyor.
Ukrayna’nın mısırı ciddi tehdit altında
Ülkenin bazı kesimlerinde hava sıcaklıklarının bu ayın başlarında 42 dereceye yükseleceği tahmin ediyor. Sıcak hava dalgasının özellikle ülkenin mısır üretiminde sıkıntı doğuracağı kaydediliyor. Devlet Hava Tahmin Merkezi’nin tarım bölümü başkanı Tetyana Adamenko, daha önce 21 milyon
ton olan yıllık mısır üretim tahminlerini aşağı doğru revize ettiklerini söyledi. Adamenko, üretimin en fazla 20 milyon ton civarında olmasını beklediklerini söyledi. Tarım Bakanı Mykiola Prysyazhnyuk da; buğday, arpa, ve diğer ürünler dahil toplam tahıl üretiminin bu 45 milyon ton olacağı öngörüsünde bulundu. Ancak analistler, üretimin 43 milyon tonda kalmasını bekliyor. Karadeniz Bölgesi’nin en büyük sert buğday üreticisi Kazakistan’ın ise, yağışlı geçen ağustos sayesinde kaybının birazını telafi edebileceği umuluyor.
USDA, geçen sezonu 695 milyon tonla kapatan dünya buğday üretiminin, Temmuz 2012/Haziran 2013 döneminde, yaklaşık 30 milyon ton azalarak, 665 milyon ton olarak gerçekleşeceği öngörülüyor. Bakanlık, Kazakistan’ın buğday üretiminin 22.7 milyon tondan 15 milyon tona, Ukrayna’nın 22.1 milyondan 13 milyon tona ve Rusya’nın ise 56.2 milyondan 53 milyon tona düşeceğini tahmin ediyor. Sadece bu üç ülkedeki toplam 20 milyon tonluk azalma, dünya üretimindeki düşüşün önemli bölümüne denk geliyor. Analistler, bu nedenle fiyatlarında artışın süreceği uyarısında bulunuyor.
[PAGE]Buğday fiyatlarında artış sürebilir
Kuzey Afrika ve Ortadoğu’nun en büyük buğday tedarikçisi Karadeniz’de sıcaklıkların artmasının tahıl üretimi üzerinde oluşturduğu baskının, rekor seviyede seyreden tahıl fiyatlarını daha da yukarı itmesinden endişe ediliyor. Analistler, Rusya’nın buğday ihracatına yasak getirdiği 2010 yılındaki
gibi bir krizin yaşanmasını beklemiyor ancak Rusya’nın üretimindeki bir gerilemenin piyasalarda hissedilmesinin kaçınılmaz olduğunu söylüyor. Bağımsız danışmanlık firmalarının Financial Times Gazetesi’ne verdiği bilgiye göre, Karadeniz’deki Novorossiysk Limanı’nda ihraçlık budayın tonu 305 dolardan satılıyor. Ancak fiyatların 350-370 dolara çıkması halinde Rusya’nın kota koyarak ihracatını sınırlandırmayı hatta yeniden ihracat yasağı uygulamayı değerlendirebileceği belirtiliyor.
