Keşan tarımına ihtisas OSB desteği bekleniyor

Ender YAZICI

EDİRNE - Edirne iş dünyası Türkiye'nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden Hamzadere Havzası'nın katma değerli üretimde öne çıkabilmesi için Keşan Gıda OSB projesinin bir an önce hayata geçirilmesini istiyor. DÜNYA Gazetesi'nin Keşan Ticaret ve Sanayi Odası, Keşan Ticaret Borsası, İpsala Ticaret Borsası ve Trakya Kalkınma Ajansı (TRAKYAKA) ile birlikte düzenlediği ‘Trakya-Türkiye-Dünya-Ekonomi' başlıklı panelde Enez, İpsala ve Keşan'dan oluşan Hamzadere Havzası'nın sorunları ele alındı.

DÜNYA Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakan Güldağ'ın moderatorlüğünü üstlendiği panele DÜNYA Gazetesi yazarı Dr. Rüştü Bozkurt, DÜNYA Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım ve TRAKYAKA Genel Sekreteri Mahmut Şahin konuşmacı olarak katıldılar. Panelde Edirne Peyniri gibi yöresel ürünlerin öne çıkarılması gerektiğini vurgulayan iş çevreleri, butik üretimin bölgeye seviye atlatacağını ifade etti.

Keşan TSO Yönetin Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu:
Gündemimiz Hamzadere ekseninde Trakya ve Türkiye

Öncelikli gündemimiz Hamzadere Bölgesi ekseninde Trakya ve Türkiye olacak. Genel anlamda ekonomi ve bu kapsamda da tarım, ticaret ve turizmde neler oluyor, yakın gelecekte bizleri neler bekliyor gibi konularda gündem oluşturacağız.

Trakya Genel Sekreteri Mahmut Şahin
Trakya, Balkanlar ve Tükiye arasında lojistik üs olabilir

Artık ülkelerin yarıştığı değil, bölgelerin, şehirlerin yarıştığı bir ortamda bulunuyoruz. Trakya ekonomisi tarım ve hayvancılığın dışında sanayisi, turizmi ve lojistik faaliyetleriyle de önemli konumda. Avrupa ile faaliyetlerimizin daha kurumsal hale getirilmesi gerekiyor. Özellikle sınır komşularımız Bulgaristan ve Yunanistan ile daha fazla etkileşimde bulunmak için çalışmalar yapıyoruz. Trakya, havayolu, karayolu, denizyolu ve demiryolunu kullanabilen ender yerlerden biri. Bir tarafta Çorlu Havalimanı var. Avrupa'nın en büyük beşinci kargo limanı var. Otoban ve E-5 hattından kara taşımacılığımız var. Yine Avrupa'ya giden demiryolu bağlantısı var. Bu anlamda Trakya, Balkanlar ve Türkiye arasında bir lojistik üs olabilir. Türkiye'nin pirinç üretiminin yarısı Trakya'dan. Peki bunu kim biliyor? Pirinçten katma değer anlamında yüksek kazanç elde edebiliyor muyuz? Ayçiçeği, buğday gibi birçok emtiayı hammadde olarak üretiyoruz. Bunu ürün haline getirip kazandığımızı iki birime çıkartmalıyız.

Bölgenin yadsınamaz gerçeği tarım ve hayvancılık. Bu gerçeği gıda OSB ve ya buna alana hitap edebilecek ihtisas OSB kurarak desteklemeliyiz. Pirinç gibi bölge için önemli mamüllerin katma değerli ürünler hale gelmesi için fabrikalar kurmalıyız. Tabi bu fabrikaları bölge içinden bir girişimcinin kurması, bölge insanına istihdam sağlaması daha da önemli. Bir başka konu da turizm. Bölge günübirlik turist çeken bir yer değil, Türkiye ve dünyadaki önemli turizm merkezleri gibi yatırım çekecek kaliteyi yakalamalıyız. Edirne Peyniri ve Trakya Kıvırcığı'nın çoğaltılması ve ürettiğimiz süt ve süt ürünlerinin yine kendimiz tarafından mandıralarla butik ürünlerle, yöresel ürünlerle üretilerek tüm Türkiye'ye pazarlanması ve satılmasını önemsiyoruz. Bunlarla bölge seviye atlayacaktır. Bölge turizminin yatırıma açılması ve teşviklerin ortaya çıkması için çalışmalar yapıyoruz. Kırklareli ve Edirne için Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na yapılacak çalışmaların doğru aktarılması gerekiyor.

Keşan Ticaret Borsası Meclis Başkanı Necmi Kaymaz
Gıda OSB olmazsa Avrupa ile rekabet edemeyiz

Gıda OSB projesi Keşan için önemli. Hamzadere Havzası'nda 350 bin dönüm sulanacak arazi var. Katma değeri yüksek ürünler üretmek için OSB projesine ihtiyacımız var. Hamzadere Bölgesi'ne kurulacak OSB bizlere zenginlik ve refah olarak yansıyacak. Türk tarımına da katkısı olacağına inanıyoruz. Odamız, valilik, borsa ve diğer katılımcılarla birlikte OSB'yi bakanlıktan talep ettik. KTSO Başkanı Mustafa Helvacıoğlu'nun bizzat gündeme getirdiği bu konunun bölgemize ivedilikle kazandırılmasını istiyoruz. Aksi takdirde biz Avrupalı üreticilerle rekabet edemeyiz. Eşit şartlarımız yok. Onların girdi maiyetleri çok düşük.

Dünya Gazetesi tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım
Tarım desteklerinin ne kadar analizi yapılıyor tartışılır

2011 yılında 30 milyar lira civarında olan tarım kredileri 2016 yılında 70 ila 75 milyara kadar geldi. Tarım desteklerine baktığımızda 10 milyar lira olduğunu görüyoruz. 2017 yılında bu rakam 12.5 milyara kadar çıktı. Fakat bu desteklerin ne kadar analizi yapılıyor tartışılır. Havza Modeli kapsamında 941 tarım havzası oluşturuldu ve o havza için hangi ürün verimliyse o ürünün destekleneceği belirtildi. Bu kapsamda 21 ürün desteklenecek. Hamzadere Bölgesi açısından bakarsak ayçiçeği, buğday, çeltik gibi ürünler öne çıkıyor. Burada buğday üretimini mi artırmak istiyoruz? Çünkü buğday Türkiye'nin her yerinde desteklenecek bir ürün. Ya da belki bu bölgeye has olan bir ürün olan ayçiceğine daha fazla destek verip, ithalata olan bağımlılığı azaltabilir miyiz? Bu soruların cevapları üzerine çalışma yapılması gerekiyor. Bu bölgede soğuk hava deposu ve paketleme ünitesi gibi ihtiyaçların karşılanması meyveciliğin gelişmesinden geçiyor. Birkaç kişi bir araya gelerek bu tür tesisleri inşa etmek daha kolay. AB her zaman kendi çiftçisini korumaya yönelik önlemler alıyor. AB'ye fındığı satıncaya kadar bize birçok problem çıkartıyorlar. Belki de Polonya'yı örnek almalıyız Polonya tarım konusunda rest çekti, ‘Tarım olmazsa biz AB'de olmayız' dedi. Polonya'yı tarım ile birlikte almak zorunda kaldılar. Ayrıca Türkiye'de ‘Artık tarımı rekabete açıyoruz' denilmeye başlandı. Eğer bu kadar kontrolsüz rekabete açarsanız tarımı, ülkede üretici adına hiçbir şey kalmaz. Lisanslı depo ve ürün ihtisas borsalarının kurulması da çok önemli. Elindeki ürünü bekletme opsiyonuna sahip üreticiler için mutlaka katkısı olacak.

Dünya Gazetesi yazarı Dr. Rüştü Bozkurt
Önemli bir su miktarına sahip Hamzadere Barajı dolmadı

TEPAV'ın Hamzadere Kalkınma Gündemi Strateji ve Yol Haritası çalışmasından elde edilen verilerle 5 adet proje belirlememiz gerekiyor. Bölgenin kalkınmasının yolu bu projelerin hayata geçmesinde yatıyor. Bölgede önemli bir su potansiyeline sahip Hamzadere Barajı dolmadı. Bölgede sulama yöntemleri bütün boyutlarıyla incelenmeli. Topraklarımızın mülkiyet yapısı ile ilgili hükümetten beklemeden bizim bir proje yapmamız lazım. Hamzadere'de çiftçilik işletmelerinin verimli olabilmesi için yapılacak çalışmaların belirlenmesi gerek. Ayrıca bu konuya bütünüyle liderlik edecek biri gerekiyor. Biz ne zaman biri liderlik yapmak için öne çıksa onu aşağıya çekmeye çalışıyoruz. Destek ve işbirliği konusunda eksikliğimiz söz konusu. Hamzadere'nin geleceği için bu konuları aşmamız gerekiyor. 5 konu belirleyip, bu projelerin liderlerini ve zaman aralığını saptarsak bu toplantı verimli olur.