İneklerin TOKİ'si projesi önerildi

Sergül Keskin

İSTANBUL - Tire Süt Kooperatifi, İzmir Tarım Grubu ve HAYKOOP İzmir Bölge Birliği Başkanı Mahmut Eskiyörük, 10 tane ineği olan küçük aile işletmelerini yaşatmak için ‘ineklerin TOKİ'si olarak adlandırdığı "Bizim Çiftlik" projesini önerdi.

Proje için Tire'de yer tahsisi talebinde bulunduklarını belirten Eskiyörük, tüm şehirlere örnek olacak projenin bir an önce hayata geçmesi için taleplerine yanıt beklediklerini söyledi.

Projeye ilişkin DÜNYA'ya bilgi veren Tire Süt Kooperatifi, İzmir Tarım Grubu ve HAYKOOP İzmir Bölge Birliği Başkanı Mahmut Eskiyörük, Türkiye'deki işletmelerin yüzde 70'inin küçük aile işletmesi olduğunu, bu üreticilerin 5-10 ineğiyle geçimini sağladığını söyledi.

Ancak, köylerin adı mahalle olarak değiştirilince, belediye başkanlarının yasal mevzuat gereği köydeki vatandaşlara ‘Burası mahalle ve burada hayvancılık yapamazsınız, ineklerinizi buradan götürün' demek zorunda kaldığını hatırlatan Eskiyörük, "Vatandaş da haklı olarak nereye gideceğini bilmiyor. Bu insanlara, ‘Artık, hayvancılık yapma' derseniz, o zaman köyden kente göç yaşanıyor" diye konuştu.

Sıfır faizli kaynaklar şirketlere değil kooperatiflere verilsin

Ayrıca, mevcut işletmelerin altyapı yetersizliğinin hayvan bakımını zorlaştırdığını ve süt kalitesini bozulduğunu anlatan Eskiyörük, küçük aile işletmelerinin bu sorunlarını çözmek, üreticilerin şehir merkezlerine göç etmeden yerlerinde yaşamaya ve üretmeye devam etmelerini sağlamak amacıyla ineklerin TOKİ'si adını verdiği "Bizim Çiftlik" projesini geliştirdiklerini ve İzmir Valiliği'nden ilçeye bağlı Kireli Mahallesi'nde mera vasfını kaybetmiş biri 166.877 m2 diğeri 107.310 m2 arazinin kooperatifl erine tahsisini talep ettiklerini söyledi.

Bu projenin uygulanabilmesi için geçmiş yıllarda şirketlere verilen sıfır faizli kaynakların kooperatiflere verilmesini öneren Eskiyörük, projeye ilişkin şu detayları paylaştı:

"Proje tamamen 10 tane ineği olan, küçük aile işletmecilerini yaşatmaya yönelik. Onların hayvanlarını bu barınaklara taşıyalım ve burada ineklerine kendileri baksınlar. Bu sayede de köylerimiz pırıl pırıl olsun. Bu tesisin ortasına sağımhane yapalım ve herkes ineğini aynı yerde sağsın ki; o zaman sağılan süt çiftlik sütü olacak ve satışı piyasa sütüne göre en az 10-15 kuruş daha değer kazanacak. Sadece bu şekilde sütten elde edilen artı kazanç bile bu yatırıma, 7-8 yılda geri dönüşüm sağlıyor. Bu sayede hem ruhsat sorunu ortadan kalkacak hem de insanlar bilinçli üretim yapacağı için, kalite sorunu ortadan kalkacak. Bunun yanına biyogaz tesisi ekleyelim ve hayvanların dışkılarından yakıt elde edelim. Elde ettiğimiz bu yakıtları da ilave edeceğimiz seraların ısıtılmasında kullanalım. Kadınlarımız da böylece bu seralarda üretim yapsın. Köyün ekonomik düzeyi bu şekilde yükselsin ve köyler cazibe merkezi haline gelsin. İşte, bizim İneklerin TOKİ'si projemizin özeti bu."

Proje nasıl yürütülecek?

Proje kapsamında tahsisi istenen arazide kurulacak ortak işletmede her biri 4 bin 900 m2‘den 30 ayrı hayvan barınağı yapılacak. 203 m2’lik bir sağımhane olacak.

Her biri bin metrekareden 4 sera kurulacak. Doğumhane, revir, buzağı kulübeleri, yem ve kuru ot depoları, laboratuvar, biyogaz tesisi, elektrik ve ısı üretimi, idari ofisler ve eğitm salonları yer alacak.

Eğitim çalışmaları Ege Üniversitesi tarafından verilecek. İşletmeye giriş için hayvanların “Hastalıktan Ari” raporu olacak.

İşletmeler, padoklar halinde kurulacak ve bağımsız olarak işletilecek, işletme sahibi, hayvanların tüm bakımlarını kendisi yapacak, hayvanlarının kaba yem ihtiyacını kendisi temin edecek.

Her işletmenin (padokun) kendi silaj çukuru ve yem deposu olacak, ileri süreçte ortak kullanıma geçilebilecek.

İşletme, 10 baş sağımlı olmak üzere ortalama 25 başlıklı 30 padok olarak projelendirilecek, padoklar, büyümeye açık olarak tasarlanacak.

Projenin amaçları

- Küçük aile işletmelerinin devamlılıklarını sağlamak

- Süt kalitesinin iyileştirilmek

- Kayıt dışılığı önlemek

- Üretim maliyetleri düşürülerek kârlılığı arttırmak

- Pazarlama sorununu çözmek

- Hastalıktan ari işletme oluşturmak

- Üretimin uygun yer ve koşullarda yapılmasını sağlamak

- Bölgedeki yem bitkisi ve hammadde üretimini planlamak

- Bilinçli üretimin yapılmasını sağlayarak verimliliği arttırmak

- Köyden kente göçü önlemek

- Üreticilere ve hayvan bakıcılarına, uygulamalı eğitim hizmeti verilerek, hayvan bakıcılığını profesyonel meslek haline getirmek

- Konu ile ilgili eğitim gören öğrencilere, uygulamalı staj eğitimi ile deneyim kazandırmak

- Biogaz tesisinden elde edilen enerji ile serada bitkisel üretim yapılmasını sağlamak

- Köyün gelirini arttırarak yaşam standartlarını iyileştirmek

- Hayvanları köy dışına çıkartarak insan ve hayvan sağlığının tehlikeye girmesini önlemek