'Havran mandalinası' dalında kaldı

Türkiye'nin önemli narenciye üretim merkezlerinden Balıkesir'in Havran ilçesinde yetiştirilen ve bu yıl üreticiden çıkış fiyatı 15 kuruşa kadar düşen çekirdeksiz "Havran mandalinası", dalında kaldı.

Narenciye türleri arasında ülke çapında üne sahip ve yaklaşık 6 yıl öncesine kadar önemli ölçekte yurt dışına ihraç edilen çekirdeksiz ve ince kabuklu Havran mandalinası, bu yıl alıcı bulamadığı için ağaçtan toplanmadı.

Havran Ziraat Odası Başkanı Adem Yakut, Edremit Körfezi'nde yaklaşık 240 bin mandalina ağacı bulunduğunu ve yıllık ortalama 500 bin ton mandalina üretimi gerçekleştirildiğini belirtti.

Yakut, ünlü Havran mandalinasında ihracatın durması ve ürünün bol olması nedeniyle fiyatın düştüğünü, maliyetini kurtarmadığı için üreticinin malını satamadığını ifade ederek, ürünlerinin eskisi gibi ilgi görmediğini dile getirdi.

İnce kabuklu, tatlı ve çekirdeksiz olan Havran mandalinasının aynı kaliteyi hep koruduğunu vurgulayan Yakut, şöyle konuştu:

"Ama yıllardır ihracat yapılamıyor, iç pazarda da mandalina rekoltesi fazla ve haliyle fiyat düşüyor. Durum böyle olunca da çiftçimizin ürünleri düşük fiyatla alınmak isteniyor. Çiftçi de en azından koyduğu masrafı kurtarmak için o fiyata satamıyor. Haliyle şu an mandalinalar dalında kaldı. Sene boyunca büyük emekler sarf edilerek bakımları yapılan mandalina ağaçlarındaki binlerce ton ürün için alıcılar, üreticilere düşük fiyatlar teklif etmeye başlayınca, üreticiler de ne yapacağını şaşırdı."

Bahçede 15 kuruş tezgahta 1,5-2 lira

Yakut, ilçede vatandaşların çoğunluğunun, geçimini mandalina ve kivi üreterek sağladığını belirterek, şöyle devam etti:

"Bundan 6-7 yıl öncesine kadar iç pazar dahil çoğunlukla yurt dışına ihraç edilen meşhur Havran mandalinası, her geçen yıl talep düşüklüğü yaşarken, ihracatı da yıllardır yapılamıyor. Semt pazarlarında kilosu 1,5 ile 2 lira arasında olan mandalina Havran'da üreticilerden bu yıl 15 ila 20 kuruş arasında satın alınmaya çalışılıyor. Mandalina tarladan kilosu en az 60-70 kuruş civarında satılırsa üreticiler mağdur olmaz. Zaten büyük şehirlerdeki marketlerde satış fiyatı 2,5 lira civarında. Onlar da bu ürünleri 60-70 kuruş arası alsalar zarar etmezler."

Üreticiler fiyattan yakınıyor

İlçede uzun yıllardır mandalina üreticiliği yapan Selahattin Sütüven de yıl boyunca bakımlarını yaptığı mandalina ağaçlarında bu yıl ortalama 120 ton mandalina rekoltesi olduğunu belirtti.

Sütüven, verilen fiyatların ürünü toplayacak işçilerin yevmiyesini bile kurtarmadığını ifade ederek, şunları dile getirdi:

"Bu yılki mahsulümüze 15-20 kuruş gibi komik bir kilo fiyatı veriyor alıcılar. Ben bu fiyat ile ürünümü verirsem binlerce lira zarar edeceğim. Sene boyunca bu ağaçlarımıza bakım yapıyoruz. Tarlaları sürüyor, ilaçlama, budama yapıyoruz. Emeğimizin karşılığı zarar etmek olmamalı. Son yıllarda her hasatta üreticiler kamyonlarıyla mandalinaları derelere döküyor ama sesimizi duyuramıyoruz. Ben ağaçlarımı söküp başka bir meyve dikmeyi düşünüyorum."

Mandalina üreticisi Ali Karaman ise "Atalarımızın yadigarı olan mandalina ağaçlarımıza bakıyor ve kaliteli ürün elde ediyoruz fakat ürünümüz elimizde kalıyor ve değeri kadar para verilmiyor. İhracat için destek bekliyoruz." diye konuştu.

Üretici Nuri Solak da "İlçemiz için büyük önemi olan mandalinanın ihracatı durdu ve iç pazarda da ürünümüz zararına satılıyor. Alıcılar düşük fiyat veriyor ve zarar ediyoruz. İhracatın yeniden yapılmasını istiyoruz. Ürünümüze güveniyoruz. Desteklemelerin artması gerekiyor." ifadelerini kullandı.