Faydalı böcek verimi artırıyor
Faydalı böcekler, tarımsal üretimde kimyasal ilaçlara alternatif oluyor ve insan sağlığına katkı yapıyor. Yüzde 15 verim artışı sağlayan bu böcekler biyolojik çeşitlilik kaybını önlemede de büyük rol sahibi.
Tarımsal üretim sürecinde ortaya çıkan bitki hastalıkları ve tarım zararlılarının verime ve kaliteye olan etkisi, beraberinde ekonomik kayıpları da getiriyor. Sorunun çözümü için ise çoğunlukla kimyasallara başvuruluyor. Ancak bilinçsiz bir şekilde kullanılan kimyasallar, çevre kirliliğine neden oluyor. Biyolojik mücadele ise bu alanda tercih edilen çevre dostu yöntemlerden biri olarak öne çıkıyor. Özellikle de faydalı böcekler, bu mücadelede ‘asker’ konumunda yer alıyor. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Entomoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Özkan, üreticilerin ürünlerine saldıran, onları tüketen canlıların zararlı böcekler, zararlı böceklerle beslenen böceklerin ise faydalı böcekler olduğunu söyledi.
Tüketicinin sağlığını koruyor
Faydalı böceklerin, tarım ilacı yerine kullanılmasının üretime sunacağı katkılara değinen Özkan, "Tarım ilaçları yerine bu faydalı böcekleri kullandığımızda tüketicinin sağlığını koruyacağız, hava, toprak ve su kirliliğini, biyolojik çeşitlilik kaybını önleyeceğiz. Arılar, kuşlar, hedef alınmayan canlılar zarar görmeyecek. Ayrıca ihraç ettiğimiz ürünler geri dönmeyecek” dedi.
Doğal yaşamda zararlı böceklerin yüzde 98’inin faydalı böcekler tarafından baskılandığını, geri kalan yüzde 2'lik kısım için ise tarım ilacı kullanıldığını belirten Özkan, her yıl ilaçlar için 600 milyon doların yurt dışına verildiğini, bunun Türkiye’ye bedelinin 10 milyar doları bulduğunu söyledi. Türkiye'nin pestisit, yani böcek ilacı kullanımı nedeniyle her yıl iki gölet kadar su harcadığını belirten Özkan, faydalı böceklerin üretim teknolojisini geliştirebilirse bu böcekleri dünyaya satma şansı olduğunun da altını çizdi.
Faydalı böceklerin üretimi
2014’te ziraat mühendisi ve girişimci İsmail Atay’ın kurduğu böcek üretim tesisinde günde 500 milyon faydalı böcek üretiliyor. Atay, "Faydalı böcek üretmek için ilk önce bir ham maddeye ihtiyacımız var. Ham maddemiz nedir? Ham maddemiz, undur, kepektir. Bunları belli oranlarda karıştırarak üzerinde konukçu böcek dediğimiz zararlı organizmayı üretiriz, kelebeği, un güvesini üretiriz. Un güvesinin yumurtalarını ve larvalarını faydalı böceğimizin avı olarak kullanır ya da parazitlenmesi için ona gerekli hammaddeyi sağlamış oluruz. Bu sayede faydalı böcekler üretilmiş olur” dedi.
Geleneksel ve organik tarımda kullanılabilir
İsmail Atay, tesiste 1 konukçu ve 4 faydalı böcek türü ürettiklerini kaydederek Atay, bu faydalı böceklerin hem geleneksel tarımda hem de organik tarımda ve iyi tarım uygulamalarında kullanılabileceğinin bilgisini de verdi. Üretilen faydalı böceklerin Türkiye genelinde 30 ilde, 450-500 çiftçi tarafından kullanıldığını belirten Atay, 40-42 dansite yoğunluğundaki straforlarla böcekleri kargolayarak en geç 72 saat içinde üreticiye ulaştırdıklarını da ekledi. Biyolojik mücadelenin Türkiye için yeni olduğuna vurgu yapan Atay, “Biyolojik mücadele yapılan alanlarda pestisit uygulanan alanlara göre yaklaşık yüzde 10-15 düzeyinde verim artışı tespit edildi” ded