ELİDAŞ’ta pamuk doluluk oranı yüzde 50’yi aştı

ARZU ALP

İZMİR - “Tarımda büyük devrim” sloganıyla yola çıkıp, 19 sivil toplum kuruluşu ve finans dünyasından ortakla kurulan ELİDAŞ (Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk AŞ), hedeflediği başarıyı 3. yılında yakaladı. 

ELİDAŞ Yönetim Kurulu Başkanı, İzmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı ve Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Barış Kocagöz, Selçuk Belevi’nde bulunan ELİDAŞ depolarında düzenlediği basın toplantısında özellikle depolama maliyetine verilen destek ve pamuk piyasasının üretici aleyhine seyretmesinin hedefe daha hızlı ulaşmalarını sağladığını söyledi. 2012’de 933, 2013’te 6 bin 866 olan pamuk balya sayısının bu sezon 32 bin 186’ya ulaştığını açıklayan Kocagöz şöyle devam etti: 
“Bu da 7 bin 81 ton pamuk ediyor. Yani 14 bin ton kapasiteye sahip depomuzda doluluk oranının yüzde 50’yi aşması demek. Bu sezon üretilen elektronik ürün senedi sayısı da 30 bin 995 ‘e ulaşmış oldu. Sistemin diğer iki kahramanını da başarıya ulaştırmamız gerektiğini vurgulamak isterim. Bunlardan biri artık ulusal akredite laboratuvar olma yolunda ürün çeşidini de artırmasını umduğumuz İZLADAŞ. İZLADAŞ’ın pamuk laboratuvarı ELİ- DAŞ’ın tesisleri içinde. Bir diğeri ise üretilen tarımsal ürün senetlerinin sağlıklı el değiştirmesini amaçlayan İZBEP, yani İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu. Bu üç ayaklı yeni devrim inanıyoruz ki tarımda ülkemizin hedefl erine ulaşmasında büyük rol alacak.” 

12 aya yayılmış satış özgürlüğü 

Kocagöz, lisanslı depoları özellikle kaynak sıkıntısı çeken üretici birliklerinin yoğun olarak kullanmaya başladığını, çırçır fabrikalarının ilgisinin de arttığını dile getirdi. Lisanslı depoculuğun üreticiyi suni fiyat dalgalanmalarından koruduğunu ve Ege Bölgesi’ndeki piyasaya katkı sağladığını vurgulayan Kocagöz, lisanslı depoculuğun Türk tarımının emniyet sübabı olduğunu ifade etti. Kocagöz, ELİ- DAŞ’ta ürün çeşitlemesine gitmeyi planladıklarını, özellikle buğday ve zeytinyağında ilerleme şansı olduğunu kaydetti. 

Kocagöz, sistemin üreticiye, tüccara yeni finansman kaynağı, 12 aya yayılmış satış özgürlüğü sağladığını, ürünü saklama yükünü üzerlerinden aldığını, ayrıca tarım ürünleri finans ve elektronik ticaret dünyasına kazandırdığını belirtti. 2013 sezonunda kurulmuş olan lisanslı depoculuk laboratuarında girişi yapılan analiz sayısının 13 bin 447 iken 2014 yılında 45 bin 895 ’e ulaştığını vurgulayan Kocagöz, bu arada sisteme dahil olan ürün adedinde büyük gelişme yaşanırken kısa sürede analiz yapılan pamuk sayısı anlamında da yeni bir istatistik rekor kırıldığına dikkat çekti. 

ELİDAŞ’ta sistemi kullanan tarım ürünlerinin mislen depolama, aynen depolama ve geçici depolama şeklinde depolanabildiğini anlatan Kocagöz, her 3 farklı depolamanın fonksiyonlarının farklı olduğunu belirterek, “Örneğin mislen depolama, sistemin tüm ürünlerinden yararlanırken aynen depolama şu an için elektronik ticarette yok, sadece kredilendirme sürecinden yararlanabiliyor” dedi. 

Depolamada destek 7 TL 

Kocagöz, lisanslı depoculuk avantajlarını ise şöyle sıraladı: “Lisanslı depolarda saklanan ürünlerin depolama maliyetleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından destekleniyor. Bu destek pamukta tonda 7 TL. ELÜS (elektronik ürün senedi) ilk teslim ve izleyen alım satımlarda KDV istisnası uygulanıyor. ELÜS iptal edilip pamuğun depodan çıkışı esnasında en son işlem fiyatı üzerinden hesaplanan KDV, ELİDAŞ tarafından tahsil edilip mudi adına vergi dairesine yatırılıyor. ELÜS alım satımından kaynaklanan kazançlar 2018 yılı sonuna kadar gelir ve kurumlar vergisi açısından istisna kapsamında. Bankalarca kullandırılan ELÜS rehinli kredilerde BSMV oranı yüzde 1 olarak uygulanıyor.”

Pamuk için 5 yıllık planlar yapılmalı 

Dünya pamuk piyasasındaki gelişmeleri de değerlendiren Barış Kocagöz şöyle dedi: “Son 4 yıldır dünyada pamuk fiyatlarında azalış var. 2011’de dünyada üretim fazlası oluştu. Stoklar artıkça fiyatlar geriledi. 21.5 milyon ton stokun yaklaşık 12 milyon tonu Çin’de. Çin, aktör olmaya devam ediyor. 12 milyon ton stoku elinde mi tutuyor, eritti mi? Kapalı kutu. Dolayısıyla sürprizlere gebe. Ek bir önlem alınmazsa üretimde yüzde 25-30 azalış bekliyoruz. Türkiye’de üretim sürekli dalgalı bir seyir halinde. Bu çok acı. 1 milyon 450 bin ton pamuk kullanan bir ülkeyiz, 800-900 bin ton pamuk ithal ediyoruz. Pamuk üretimini 5 yıllık planlar dahilinde yapmamız lazım. Pamuk priminin mutlaka artırılmasını ve en az 70-75 kuruş olmasını istiyoruz. Sürdürülebilir pamuk için bakanlığa önerilerimizi sunmuştuk. Son 2 haftaya kadar bir sonuç alamamıştık. Başbakan talimat verdi. Tarım Bakanlığı’nda çalışmalar sürüyor. Gelecek sezon dünya pamuk üretimi düşeceği için Türk pamuk üretimi için daha iyi olacağını düşünüyoruz.”