Elektrik zammı, çiftçiyi ikinci üründen vazgeçirdi

Mehmet Hanifi GÜLEL

Enerji Piyasası Düzenleme Kuru­lu’nun (EPDK) 1 Temmuz 2024’ten itibaren tarımsal faaliyetler göste­ren abone grubuna yüzde 30 zam yapma­sı, üreticileri ikinci ürün ekiminden vazge­çirdi. Elektriğin ikinci ürün ve damla sula­mada yoğun olarak kullanıldığını belirten çiftçi temsilcileri, son gelen zamdan dola­yı özellikle küçük üreticilerin üretimden çekildiğini aktarıyorlar.

Türkiye’de mazot, gübre ve zirai ilaç gibi tarım girdilerinin zaten yüksek olduğunu vurgulayan tem­silciler, tarım abonelerine son gelen yüzde 30’luk elektrik zammının gıda enflasyonu­nu artıracağını kaydediyorlar. Bir taraftan gıda enflasyonunu düşürmeye çalışılırken, bir taraftan da damlama sulamayı teşvik edilmesi, elektriğe gelen son zammın çift­çiyi hem üretimden hem de modern sulama sistemleri yatırımlarından uzaklaştıracağı belirtiliyor.

Diğer yandan temsilciler, hiçbir tarım ürününün fiyatı yüzde 30 zam olmazken, girdi maliyetlerinde önemli bir unsur olan elektriğin yüzde 30 zamlanması, artık su­lamalı tarımı yapılmayacak seviyeye geti­receğini vurguluyorlar. Özellikle yüksek sı­caklardan dolayı ikinci ürünün çok su iste­diği Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mardin, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Ga­ziantep gibi illerde başta mısır olmak üzere ikinci ürün ekiminden vazgeçiliyor.

‘’Zam gıda enflasyonu olarak tüketiciye fatura edilecek’’

Yazlık ürünlerde su­lamanın yoğun ola­rak ihtiyaç duyuldu­ğunu ve devletin de damlama sulamayı teşvik ettiğine dik­kat çeken Adana Çiftçiler Birliği Baş­kanı Mutlu Doğru, son gelen yüzde 30’luk elektrik zammının sulanan tüm ürünlerin maliyetini arttıracağını vurgula­dı. Bunun da gıda enflasyonu olarak tüketi­ciye fatura edileceğini anlatan Doğru, ‘’Za­ten üreticinin üretim maliyetleri çok yük­sek.

Bir de elektriğe yüzde 30’luk bir zam yapmak ve buğdaya yıllık yüzde 12 civarın­da bir zam yapılmışken elektriğe yüzde 30 zam yapılması çok adil değil. Bu dolaylı yol­dan gıda enflasyona yansıyacak. Diğer yan­dan elektrik dışında diğer girdi kalemleri olan mazot, zirai ilaç ve tohumu da düşün­düğünüzde, elektriğe yüzde 30 zam çiftçi­nin kaldıracağı yük değil. Bu zammın çiftçi­mizin de tepkisini çok çektiğinden geri alı­nacağını bekliyorum’’ dedi.

Diyarbakır’da sulamanın %50’si elektrik enerjisiyle yapılıyor

Elektrik fiyatının yüksek olmasından dolayı sulama yapan çiftçilerin tamamı­nın üretimlerini durduracağını be­lirten Diyarbakır Ziraat Odaları İl Ko­ordinasyon Başkanı Mehmet Cevat De­lil, son gelen 30 zammın yansıması halinde çiftçilerin artık elektrik ile sulamalı üretim yapamayacak duruma geleceğini söyledi. Diyarbakır’da elektrik ile sulamanın yüzde 50’yi aştığını aktaran Delil, ‘’Bizim hiçbir ürünümüze yüzde 30 zam gelmedi. Buğdaya yüzde 12, arpaya yüzde 3, yine pamukta ise son 2-3 yıldır fiyatı yerinde sayıyor. Tüm bunlara rağmen elektriğe yüzde 30 zam gel­mesi çiftçinin belini büker" dedi.

Mardin’de ikinci üründen vazgeçenlerin oranı %60

Mardin Kızıltepe Ziraat Odası Başkanı Bedirhan Dinler ise bölgede ikinci ürün ekimi dönemi olduğunu ve elektrik zammından dolayı birçoğunun ekimi işlemlerini iptal ettiğini belirterek, ‘’Elektrik kesimlerinin yanı sıra fiyatının da yüksek olması kendim dahil birçok çiftçi gibi ikinci ürün mısır ekimi için yaptığım hazırlıkları iptal ettim. İkinci ürün ekiminden vazgeçenlerin oranı yüzde 60 buluyor. Bizim talebimiz yüzde 30’luk zammın geri alınması. Bu konuda genel başkanımız Şemsi Bayraktar da zammın geri alınması konusunda harekete geçti’’ diye konuştu.

‘’Bölgemizde üretim yüzde 50 oranında düşer’’

Gaziantep Ziraat Odaları İl koordinasyon Başkanı Cuma Yiğit, yüzde 30 daha zammın gelmesi çiftçinin ürettiğinden elektriği karşılamayacağını söyledi. Gelen zamdan üretimin ve tüm tüketicilerin zarar göreceğini aktaran Yiğit, ‘’Bu elektrik zammıyla çiftçinin üretim yapması mümkün değil. Zaten çiftçinin en büyük sıkıntısı elektrik ve mazot yer alıyor. Yüzde 30 zam gelirse çiftçilerin bir kısmı üretmekten vazgeçer, küçük çiftçi hiç kalmaz. İlimizde domates, biber ve sarımsak gibi ürünlerin üretiminde zaten bir düşüş yaşanıyor. Bu zamdan sonra daha çok düşüş yaşanaca" dedi.