Dişi hayvanlar kesime gidince dericiler ‘tehlike’ sinyali verdi

 

 

 

 

İSTANBUL - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın dişi hayvan kesimine 3 ay süreyle getirdiği yasak hayvancıyı 'kesmedi'. Söz konusu yasak bazı il ve ilçelerde uygulanmaya başladı. Ancak dericilere göre yasağa uyan yok. Türkiye Deri Sanayicileri Derneği Başkanı ve Matraş Deri Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Matraş, yasağa uymanın aksine, dişi hayvan kesiminin 6 kat arttığını belirtti. Orta vadede durumun hayvan ırkı için büyük bir tehlike oluşturabileceğini söyleyen Matraş, büyük baş deri işleyen fabrikalara gelen derinin aylık yüzde 5'ten yüzde 30'a çıktığını söyleyerek, "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın yasağı hani? Şu anda ben bu yasağa uyulmadığını iddia ediyorum, bunu ispat da edebilirim" dedi.

 Ali Ekber Yıldırım'ın DÜNYA Gazetesi'nde 31 Aralık 2012 tarihinde çıkan haberine göre, inek kesimini azaltmak adına Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 3 ay süreyle dişi hayvan kesimini yasaklayacağı duyurulmuş; söz konusu kararın bir hafta içinde tüm Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl ve İlçe Müdürlükleri'ne gönderileceği belirtilmişti. Geçtiğimiz aylarda ithalatı durduran bakanlığın, her iki adımla yerli üreticiyi koruması amaçlanıyor. 

 

"Her an büyük bir müdahale gelebilir"

Bakanlığın yasağa uyulmamasından haberdar olacağını ve yakın zamanda duruma müdahale edebileceğini ifade eden Erdal Matraş, "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın bu rakamları çok sıklıkla kontrol ettiğini düşünüyorum. Durumun farkındalar. Her an büyük bir müdahale gelebilir. Her ilin il sağlık müdürlükleri var. Kesim hanelerde ve mezbahalarda da denetçileri var. Tahmin ediyorum bu bilgiler onlara ulaştırılıyordur" değerlendirmesini yaptı.

 

Hayvan ırkı tehlikede 

Kesilmeyen ineklerin sütünün para etmemesi, et fiyatlarının artması ve deri ihtiyacı yüzünden kesilmeye başladığını söyleyen Matraş, durumun gelecekte hayvan ırkı için risk oluşturabileceğini hatırlatarak, "Çok yakın geçmişte kurban bayramını geçtik. Kurban bayramında kesilen hayvanların yüzde 70'i dişiydi. Bu memlekette hayvancılığa verilen destekler süt üretimine gitmiş. Şimdi de hayvanlar kesiliyor" diye konuştu.

 

Bir ülkenin eti yoksa, sütü nasıl olur?

Türkiye'de hayvan olmasına rağmen 2009 yılından bu yana kesim yapılmadığını söyleyen Matraş, 2009'dan  bu yana yaşanan gelişmeleri şöyle özetledi: "2009'dan 2011'e kadar Türkiye'de hayvan vardı. Türkiye daha sonra bir et krizi yaşadı; eti yetmedi ve et ithal etti. Ancak kesim kilosuna ve yaşına gelmiş olmasına rağmen kesilmeyen hayvanlar vardı. Bunun bir temel sebebi vardı; bu hayvanlar dişiydi. Hükümetin 2002 yılında hayvancılığa verdiği teşvik 80 milyon TL iken 2009-2010 yıllarında bu 1.5 milyar TL'ye çıktı. O dönemde bu ülke etsiz kaldı ancak süte boğuldu. Asıl soru şu: Bir ülkenin eti yoksa sütü nasıl olur? Çünkü doğum yaptıklarında biri dişi, biri erkek çıkıyor. Genelde yüzde 50-50'dir. Et krizi yaşadık, sütümüz boldu, öğrenciler ücretsiz dağıttık. Çünkü dişi hayvanımız boldu. Et besiciliğine yatırım yapılmadı. Dolayısıyla ette bolluk, sütte yokluk çekildi."

 

Yasak var ama uygulama yok 

Deri Tanıtım Grubu Başkanı Lemi Tolunay da dişi hayvan kesiminin arttığını doğrularken, "Okullara 2 yıldır süt dağıtılıyor. Bu da dişi hayvandan temin ediliyor. Ama dişi hayvanı da yaş süreci dolunca kesilmesi lazım. Bana göre kesimler bu nedenle yapılıyor. Bakanlığın bir sınırlaması var ama uygulanmıyor" dedi. Tolunay, deri fiyatlarına yönelik açıklamasında ise "Deri fiyatları bu aralar stabil. Kişisel görüşüm düşüş beklemiyorum ama ileriye doğru yükselme de olmayacak. Bu stabil hali devam edecek" diye konuştu. Fiyatların oldukça değişken olduğunu hatırlatan Tolunay, "Geçtiğimiz yıl Çin'de iç pazar nedeniyle bir talep patlaması oldu ayakkabı sektöründe. Bu ayakkabıların yapıldığı hayvan cinsi de Avustralya ve Yeni Zelanda. Bir anda Avustralya kuzusunun ham deri fiyatları yüzde 40 fırladı. Çünkü talep çok arttı. Birçok global dengeler var" dedi. 

 

Damızlık kesimine adli soruşturma

Bursa Valiliği 11 Ocak, Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık  İl Müdürlüğü 14 Ocak, Uzunköprü Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü ise 8 Ocak tarihlerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın yasağını uygulayacaklarını açıkladı. Her iki açıklamada da gebe veya damızlık niteliği taşıyan dişi büyükbaş ve küçükbaş hayvanların kesimlerinin yasaklandığı duyuruldu. Yazılı açıklamalarda: "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün yazılı talimatı doğrultusunda damızlık vasfını yitirmiş, 2004 yılından önce doğanlar, tedaviye cevap vermeyen, kırık ve çıkık gibi cerrahi sebeplerle kesimi gereken büyükbaş hayvanlar, resmi veteriner hekim tarafından verilen muayene raporu doğrultusunda kesime gönderilecek veya kesimhane resmi veteriner hekimi tarafından Antemrtem Muayene Raporu doğrultusunda tanzim edilerek kesim yapılacaktır" denildi. Hatta Bursa Valiliği açıklamasında "Alınan kararlara muhalefet eden kesimhane sahipleri ve sorumlularına para cezası kesilecek, durumun tekrar ederse adli soruşturma açılacaktır" sözlerine yer verdi.