Bor katkılı gübreler yolda

ANKARA (DÜNYA) 

Geçen ay BOR ON markalı borlu deterjanı piyasaya süren Eti Maden, şimdi de tarımsal üretim için bor katkılı gübre geliştirdi. Saha denemeleri Sabancı Üniversitesi desteğiyle devam eden bor gübrelerle yüzde 20 verim artışı hedefleniyor.

Eti Maden, üç farklı bor gübresi geliştirdi. Uygulama denemeleri Sabancı Üniversitesi işbirliğiyle yürütülen bor katkılı gübrenin, ürün verimliliğini yüzde 20’ye kadar artıracağı hesaplanıyor. Bor gübre ilk olarak şeker pancarı, ayçiçeği, soya, kanola (kolza), çay ve pamuk yetiştiriciliğinde kullanılacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan verilen bilgiye göre, Eti Maden bor katkılı deterjan Bor On’dan sonra bora dayalı ürünler geliştirme çalışmaları kapsamında bu kez tarım sektörüne yöneldi. Bakan Fatih Dönmez’in talimatıyla başlatılan çalışmalar kapsamında üç farklı bor katkılı gübre geliştirildi.

Boraks Pentahidrat ve Kolemanit ve Üleksit

2-4 milimetrelik granül halinde üretilen Boraks Pentahidrat, Granül Kolemanit ve Granül Üleksit adlı bor katkılı üç ürün tarımda mikrobesleyici olarak kullanılacak. Söz konusu gübrelerin tarımda yüzde 20’ye varan verimlilik artışı sağlayacağı hesaplanıyor.

Öncelik pancar, gündöndü soya, çay ve pamuğa

Bor katkılı gübrelerin ilk etapta şeker pancarı, ayçiçeği, soya, kanola (kolza), çay ve pamuk gibi bor ihtiyacı fazla olan ürünlerde kullanılması planlanıyor. Geliştirme çalışmalarına devam edilerek bor gübrenin gelecekte tüm meyve ve sebzelerin verimliliğinin artırılmasında kullanımı da hedefleniyor.

Her yağış rejimine farklı ürün

Eti Maden, bor gübrelerin yüksek, orta ve az yağışlı bölgeler için ayrı versiyonlarını geliştiriyor. Gübreler Eti Maden’in, Kırka Bor İşletmeleri Müdürlüğü’nde bulunan Teknoloji Geliştirme Merkezi’nde üretiliyor. Üretim çalışmalarında beş Ar-Ge personeli görev alıyor.

Seralar için de denemeler yapılıyor

Ürünlerin saha denemeleri Eti Maden ile Sabancı Üniversitesi’nin birlikte yürüttüğü Tarımda Borlu Gübre Kullanımı Ar- Ge Danışmanlık projesi kapsamında devam ediyor. Proje kapsamında farklı iklim koşullarında ve seçili bitki türlerinde sera ve tarla deneme çalışmalarına da yapılıyor. Bor katkılı mikrobesleyici ve gübrelerin test ve deneme çalışmalarının önümüzdeki ay tamamlanarak endüstriyel üretime geçilmesi hedefleniyor.

Doğrudan toprağa ya da damlama sistemiyle

Bor yetersizliği bulunan topraklarda ve uygun bitki türlerinde verim artışı sağlayacak gübrelerden toz ürünler suda çözdürülerek veya damla sulamayla uygulanacak. 2-4 milimetre boyutlarındaki granül ürünler ise direkt toprağa dağıtılarak/serpilerek uygulanacak. Ayrıca granül gübreleri yüksek miktarda uygulanan diğer 2-4 mm azot, fosfor ve potasyum gübreleriyle karıştırılarak homojen bir dağılımla uygulama yapılabilecek.

Patent başvurusu tamam 'damlama sistemi ile granülasyon yöntemi’

Gübreleri geliştirirken öncelikle literatür araştırması yapan ve ürün üretim yöntemlerini laboratuvar ortamında gerçekleştiren Bakanlık, 2-4 mm granül ürün üretimi patenti için başvurusu yapılan ‘Damlama sistemi ile granülasyon yöntemi’ geliştirdi. Bu yöntemle pilot ölçekli üretim için gerekli ekipmanlar Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları’nda imal edilirken ilk pilot ölçekli çalışmalara da Bandırma da başlandı. Ardından ekipmanlar Kırka Bor İşletme Müdürlüğü’ndeki Teknoloji Geliştirme Merkezi’ne götürülerek deneme çalışmalarına burada devam edildi.

Bor gübre ihracatı bol yağışlı ülkelere

Bakanlık bor gübrede yurt içi piyasaların yanı sıra ülke dışı pazarları da hedefi ne koydu. Halen tarım sektörü için geliştirilen ürünleri ağırlıklı olarak yurtdışına satan Bakanlık, üç yeni bor gübre ürününün de yurtdışına satılmasını planlıyor. Türkiye, bor gübre ihracatında özellikle fazla yağış alan Güney Asya, Güney Amerika ve Sahra Altı Afrika bölgelerine odaklanacak.