Bakliyattan sonra baharat da sıkıntıda
Kuraklık nedeniyle başta bakliyat olmak üzere pek çok tarımsal üründeki fiyat artışına, büyük bölümü ithal edilen ve aşırı yağışlardan zarar gören baharat ürünleri de eklendi
Derya EĞRİCAN GÜLEÇ
MERSİN - Bakliyat başta olmak üzere pek çok tarım ürününde bu yıl kuraklık nedeniyle ciddi fiyat artışları yaşanırken, baharat fiyatları ise aşırı yağışların yol açtığı hasardan olumsuz etkilendi. Büyük bölümü ithal edilen susam, Hindistan cevizi, zencefil, tarçın gibi ürünlerin üretiminin yapıldığı ülkelerde yaşanan aşırı yağış, kasırga ve sel rekolteyi yaklaşık yüzde 50 düşürdü. Zamanından sonra ve yoğun olarak yağan yağışlar yetişen ürünlerin kalitesinde ve veriminde düşüşlere sebep oldu. Arz talep dengesinin bozulmasına bir de döviz kurlarındaki artış eklenince, baharat sektörü son yılların en sıkıntılı yılını yaşamaya başladı. Baharat sektörünün sıkıntıya girmesi, catering, pastacılık, şekerleme, sucuk, pastırma, tahin/helva üretimi gibi pek çok yan sektörü de olumsuz etkiledi. Önümüzdeki süreçte fiyatların daha da artacağını dile getiren Dönmezler Baharat Genel Müdürü Tevfik Dönmez, “Şu anda dünyada tüm ürün toplandı. Önümüzdeki 9 ayda yeni ürün olmayacak. Ancak talepler devam edeceğinden ürünün piyasaya girmesinde yaşanan gecikme ve stokların da giderek azalacak olmasından dolayı fiyatların daha da yükselmesi muhtemel. Bu nedenle kullanıcılara uygun fiyatlı buldukları ürünlerde güçleri ölçüsünde stoklu çalışmalarını tavsiye ediyorum” dedi.
Sektörde 2001’den bu yana faaliyet gösterdiklerini, 20’ye yakın ülkeden ithalat yaptıklarını kaydeden Dönmez, ithal ettikleri baharat ve yağlı tohumların üretimini, paketleme ve satışını gerçekleştirdiklerini söyledi. Türkiye’nin iklim ve coğrafya olarak baharat üretimine elverişli olmaması nedeniyle bu sektörde büyük ölçüde dışa bağımlı olunduğunu, ihtiyacın yüzde 90’ının ithal edildiğini kaydeden Dönmez, doların da yükselmesi nedeniyle sektörde ikinci bir sıkıntı yaşandığını vurguladı.
Yüzde 100’e varan fiyat artışları oldu
Türkiye’nin 100 bin tonun üzerinde susam, 10 bin ton civarında da Hindistan cevizi ithalatı yaptığını fiyatlardaki artışın çoğu üründe yüzde 50, 60 hatta yüzde 100’e vardığını belirten Dönmez, özellikle Hindistan ve Endonezya’da aşırı yağış, Filipinler’de ise kasırga nedeniyle çoğu ürünün zarar görerek bu yıl yarım mahsul alındığını ve menşeinde fiyatların arttığını söyledi.
Fiyatlardaki artışın ürünlerin kalitesinin düşmesini de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Tevfik Dönmez, “Maliyetler artınca maalesef bazı firmalar ayakta kalabilmek adına ürün kalitesini düşürüyor.Sektörümüzdeki en büyük tehlike de bu. Sektörde eski, bilinen ve kaliteye önem veren firmalardan alışveriş yapılması tercih edilmeli” dedi. Dönmez, tamamı Türkiye’de üretilen kişniş, haşhaş, rezene, kimyon gibi ürünlerde ise kuraklık ve plansız veya popülist ekim stratejileri nedeniyle sıkıntı yaşandığını ve yerli ürünlerde de fiyat artışları yaşandığını vurguladı.