Su ürünleri ve hayvansal ihracatında rekabet zayıflıyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Türkiye su ürünleri ve hayvansal mamullerin­deki üretim artışı ihra­cat rakamlarına da yansımaya başladı. Sektör, son yıllarda ih­racatta yakaladığı ivmeyi reka­bet nedeniyle her pazarda sür­düremiyor. Sektör temsilcile­ri bazı pazarlarda yaşanan güç kaybını yüksek finansman ma­liyetlerine bağlıyor.

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Bir­liği (İSHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Sezer, “Bu­nun sonucunda güçlü oldu­ğumuz pazarlarda zayıfla­ma ve bazı sektörler için pa­zar kayıplarına kadar gidiyor. Diğer taraftan, pazarlardaki rekabetçiliğin azalması ile 2025 yılı için belirlenen ih­racat hedeflerimiz de olum­suz etkiliyor. Önümüzdeki dönemde karşımıza çıkacak engelleri aşmamızın, özellik­le üretim artışının sağlana­bilmesine de bağlı olduğunu unutmamak gerekir” dedi.

Su ürünleri ve hayvansal mamuller ihracatını 2024 yılı açısından doğru değerlendir­mek için bir önceki yıl verile­rine de bakmakta fayda oldu­ğunu belirten Sezer, 2023’te özellikle yılın ilk çeyreğinde en büyük ihracat pazarların­da derinleşen resesyon, ban­kacılık krizi ve yaşanan bü­yük deprem ile ihracatçıla­rın zor bir dönem geçirdiğine vurgu yaptı.

Buna rağmen ih­racatçıların hız kesmeden ça­lışmalarını sürdürdüklerini, birlik olarak heyetleri, fuar­lar gerçekleştirdiklerini ve yeni pazarlar aramaya devam ettiklerini aktaran Sezer, “Bu doğrultuda 2023 yılı sektör ihracatımız 3 milyar 486 mil­yon dolar olarak gerçekleşti. 2024 yılında ise ABD’de baş­layan bankacılık krizi ile bir­likte küresel ticaretteki sert­leşen havaya rağmen ülkemi­zin sahip olduğu potansiyel ve gücünün farkında olarak çalışmalarımızı sürdürmeye devam ettik. Bu doğrultuda 2024’te ise ihracatımız 3 mil­yar 863 milyon dolara ulaştı” diye konuştu.

İhracatlar kısa vadeli planlar yapmaya yöneldi

Sektörü olarak 2024 Ekim ayı sonu rakamlarına göre en fazla ihracat yapılan ülkele­rin sırasıyla; 626 milyon do­lar ile Irak, 451 milyon dolar ile Rusya, 246 milyon dolar ile İtalya geldiğini ileten Se­zer, küresel piyasalardaki be­lirsizliklerin piyasada den­gesiz bir yapı yarattığını ve bunun da ihracatçıları kısa vadeli planlar yapmaya zor­ladığını söyledi.

Yeni yılda ihracatçıları farklı zorlukla­rın beklediğini bildiklerini ve gördüklerini aktaran Sezer, “Başta Ukrayna – Rusya Sa­vaşı olmak üzere, dünya ge­nelinde yaşa­nan savaşlar ve tehditler küresel gıda tedarikini zo­ra sokmaya devam edi­yor. Sektörümüz bu zorlu durumu avantaja dönüştür­mek ve gıda talebinin ülke­mize akmasını sağlamak için tüm çalışmaları yapmaya de­vam edecek.

Bunun için ge­rekli olan üretim artışının sağlanması en önemli hedef olarak önümüze çıkıyor. Bü­tün bu zorluklara rağmen, İh­racatçılar Birliği olarak yeni hedeflerimizi ve atacağımız adımları belirlemiş, yeni pro­jelerle yeni yıla hazırlanmış bulunmaktayız. Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller sek­törü ihracatımızın 2025 yı­lında 4 milyar doları aşaca­ğını tahmin ediyoruz” açıkla­masında bulundu.

Kente göçün azalmasını sağlayan bir sektör

Sektörde üretimin arttırıl­masına yönelik yatırımlara önem verdiklerine dikkat çe­ken Sezer, ancak bu tarz ya­tırımların yüksek maliyetli yatırımlar olmasından dola­yı devletin desteklemesi çok önemli olduğunu vurguladı.

Örneğin bin 500 metreka­reli bir kümes kurma mali­yetinin 300 bin euro civarın­da olduğunu dile getiren Se­zer, “2012 yılından bu yana verilen IPARD des­teklerinin kü­meslerin yeni­lenmesine değil yeni kümeslerin kurulması­na yönlendirilmesi, bu kü­meslerin kesimhanelerin ol­duğu bölgelere yakın olma­sı önem arz ediyor. Yine su ürünleri olsun kanatlı sek­törü olsun kırsal kesimde is­tihdamı sağlayan, bu yanı ile köyden kente göçün de azal­masını sağlayan, topluma sosyolojik olarak olumlu et­kileri olan bir sektörüz. An­cak kırsalda çalışma şartları­nın iyileştirilmesi buralarda çalışmayı cazibeli hale getirir ve artırır. Sektör olarak canlı ile uğraşan bu anlamda me­şakkatli dolaysıyla, diğer sek­törlerin de yaşadığı istihdam sorununu daha güçlü yaşa­yan bir sektörüz. Bu itibarıy­la yine devletin üreticiye, iş­verene vereceği destekler bi­zim de elimizi güçlendirecek ve sahadaki istihdamı artıra­cak” şeklinde konuştu.

"İsteğimiz kur politikasının ihracatçıyı desteklemesi"

 Küresel çapta yaşanan savaşların ve krizlerin ülkemizi de olumsuz etkilediğine değinen Müjdat Sezer, “Yükselen maliyetler karşısında üretici firmalarımız büyük bir özveriyle çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor. Bizler de İhracatçı Birlikleri olarak ihracatçılarımıza yeni pazarlar bulmaya, mevcut pazarlarda gücümüzü arttırıcı çalışmalar yapmaya devam etmekteyiz. Bu doğrultuda, 2025 yılı sonu belirlediğimiz hedefe ulaşabilmemiz

hatta aşabilmemiz için ihracatçılar olarak tek isteğimiz, kur politikasının istikrarlı ve üreticiyi, ihracatçıyı destekler noktada olması” dedi.