En çok operasyonel kolaylık talep ediliyor

Serhat ALİGİL

Bireysel emeklilik sistemine (BES) ‘otomatik katılım’, yeni yılla birlikte fiilen başladı. 45 yaşını doldurmamış ve özel sektör ile kamuda ücretle çalışanlar kademeli olarak BES’e katılmaya başladı. 1000 ve üzeri çalışanı olan işyerleri ile başlayan yeni sistem, bu yıl en az 100 çalışanı olan tüm işyerlerini kapsayacak. BES şirketleri de yaz ortasından bu yana konuyla ilgili hazırlıklarını ve saha faaliyetlerini sürdürüyor. BES şirketlerinin yöneticilerinden ilk değerlendirmelerini aldık.

İlave katkı önerileri var

Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Uğur Erkan, öncelikle 1000 ve üstü çalışanı olan işyerleri olmak üzere, özellikle bu yılın bütününde sisteme girecek bütün işyerleriyle görüşmeler yürüttüklerini açıklayarak şunları anlattı: “Sisteme ilk girecek işyerleri kurumsal yapılar. İnsan kaynakları, hukuk birimleri var. Mevzuatı biliyorlar. Bu nedenle daha çok ucuz fiyat arayışındalar. İnsan kaynakları birimleri ise çalışanlardan kesilecek katkı paylarının aktarılması ilgili olarak operasyonel tarafta tümüyle otomatik bir yapı arıyor, ek yük istemiyor. Daha küçük firmalarda da operasyonel kolaylık talebini görüyoruz. BES şirketleri ise bu konuda hazırlıklarını yaptı. Süslemeye yönelik işler de devam ediyor.” Ayrıca otomatik katılımla bireysel emeklilik planı sundukları çalışanlarına ilave katkı vermek isteyen işverenler de olduğu belirten Erkan, “Çalışanın ücretinden kesilecek yüzde 3’lük katkı kadar ilave katkı vermek isteyen işverenler görüyoruz. Bunlar için otomatik katılımla bağlantılı ayrı BES hesapları açılacak” dedi. Erkan ayrıca, çalışanlara tanınan ‘cayma hakkı’nın en aza indirilmesi konunda da çalıştıklarını vurguladı.

Herkese görev düşüyor

Otomatik katılım sistemi kapsamında yaptıkları ilk çalışmalarda beklentilerinin üzerinde sonuçlar aldıklarını belirten Halk Emeklilik Genel Müdürü Nurullah Okur, ilk etapta 20 bin katılımcıyı bünyelerine kattıklarını ve tahsilat işlemini gerçekleştirdiklerini açıkladı. Kademeli geçişe uygun olarak öncelikle 1000 ve üzeri çalışanı olan firmalarla görüştüklerini de ifade eden Okur, işverenlerden en çok “üzerlerine düşen operasyonel yükün nasıl hafifletileceğiyle ilgili” sorular aldıklarını vurgulayarak “Biz de bu konuda teknolojik çözümlerimizi; hazırladığımız ‘arayüz’leri uygulamalı olarak gösterdik. Zaten beş aydır bu konuda çalışıyorduk” dedi. İlk tecrübeler ışığından yeni sistemin sağlıklı işlemesiyle ilgili yorum ve öneriler de yapan Okur, şu noktalara dikkat çekti: “Sistemden ‘çıkış’la ilgili çok fazla soru ile karşılaşıyoruz. Bazı çevreler cayma hakkının yüksek düzeyde kullanılmasına yönelik çalışmalar yapıyor. Çok fazla bilgi kirliliği var. Bu nedenle sistemin katılımcılara ve ülkeye katkısını anlatmak için daha çok çaba göstermeliyiz. Herkese görev düşüyor.”

Farkındalığı artırıyoruz

Yeni sistemle ilgili ilk pilot uygulamayı yapan şirketlerden olduklarını hatırlatan Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Özgür Obalı, temmuz ayından bu yana şirketlere Otomatik BES’in faydaları anlattıklarını, son dönem ağırlıklı olarak 1000 ve üstü çalışanı olan firmalara odaklanmakla birlikte konuya bütünsel baktıklarını belirtti. Obalı şöyle devam etti: “İşverenler en çok operasyonel kolaylığa bakıyor. Biz de online platformumuzu onların hizmetine sunduk. Müşterilerimize mobilden, internetten, çağrı merkezinden ya da danışmanlarımız aracılığı ile yüz yüze istedikleri an, istedikleri yerden hizmet sağlamayı amaçlıyoruz.” Ayrıca çalışan memnuniyetini ve sadakatini ön planda tutan işverenlerin işveren katkılı BES de tercih ettiklerini ifade eden Obalı, ‘cayma hakkı’yla ilgili de şu yorumu yaptı: “Otomatik katılımın Türkiye ekonomisine katacağı değeri düşündüğümüzde cayma oranlarının düşük olacağını tahmin ediyoruz. Biz de kurum çalışanlarına bilgilendirmelerde bulunarak, farkındalığı artırıyoruz.”

‘Bekleyin görün diyoruz’

İlk sonuçlara göre “Çalışmalarımız iyi gidiyor” diyen Katılım Emeklilik Genel Müdürü Ayhan Sincek, işverenlerin operasyonel yükün üstlerinden alınmasıyla ilgili talepleri olduğunu belirtti. “Çalışandan yüzde 3’ü keselim, size gönderilim, başka şeye karışmayalım” diyen işverenler olduğunu ifade eden Sincek, bazı işverenlerin ise tasarrufun önemi konusunda çok bilinçli olduğunu, çalışanlarını buna yönlendirdiğini anlattı. Sincek, akçeli konularda ise işverenlerin başta talepleri olmadığını, ancak artan rekabetle birlikte daha uygun kesinti oranları için pazarlık yaptıklarını söyledi. İlk sözleşmelerle beraber sistemin işleme başlayacağını ve mevcut BES’teki gibi katılımcıların birikimlerini hemen hesaplarında görebileceğini hatırlatan Sincek, şu noktaya dikkat çekti: “Bu çok önemli bir güven unsuru olacak. Bu nedenle sistem katılanlara bekleyin görün diyoruz.” Sincek ilk sözleşmelerini Kuveyt Türk’le yaptıklarını da duyurdu.

Rekabet, fon kesintisi oranını aşağı çekebilir

BES’e otomatik katılımla dahil olacak kişilerin paralarının yönlendirileceği fonlarla ilgili yıllık fon işletim gider kesintisi (FİGK) oranı yüzde 0,85 olacak. Bu oranın çok uygun olduğunu vurgulayan Halk Emeklilik Genel Müdürü Okur, zaten kimsenin önceliğinin kâr olmadığını belirtti. Sektördeki rekabete de dikkat çeken Okur, “Rekabet nedeniyle bu oranının daha da aşağı düşebileceğini düşünüyorum” dedi. Okur ayrıca, mevzuatta işletilecek fonlarla ilgili performans primi öngörüldüğünü de hatırlattı. Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Erkan ise maliyetler nedeniyle bu kesintinin başlangıçta daha yüksek oranda olmasının daha doğru olacağını, toplanan fon miktarı büyüdükçe aşağı inebileceğini ifade etse de “Ama bu konu büyütülecek bir konu değil” dedi.