Emekliliğine iki yıl kalana ‘fonda riski azalt’ denecek
Otomatik katılımla bireysel emeklilik sistemine dahil olanlara yönelik bilgilendirme, BES şirketlerinin önemli sorumlulukları arasında yer alıyor.
Serhat ALİGİL
Bireysel emeklilik sistemine (BES) otomatik katılım süreci başladı. BES şirketleri de ilk sözleşmelerini imzalarken, tahsilat işlemleri de yapılıyor. İlgili kamu otoritesi ise sistemin daha iyi anlaşılması ve işlemesi için mevzuata yönelik adımlar atmaya devam ediyor. Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı 2016/39 sayılı Genelge de bunlardan biri. Bu genelgede yer verilen önemli düzenlemelerden biri kapsama alınan çalışanların nasıl bilgilendirileceğiyle ilgili.
Katılım tarihi önemli
Buna göre BES şirketlerinin düzenlediği otomatik katılım sertifikaları, çalışanlar adına oluşturulan internet sitesindeki güvenli sayfadan erişime sunulacak. Bu sayfaya giriş için kullanıcı yetkilendirme işlemleri, çalışanın plana dahil edilmesi sonrası 5 iş günü içinde BES şirketi tarafından gerçekleştirilecek. Yine ilk katkı payının BES şirketi hesaplarına nakden intikal ettiği tarihi takip eden işgünü, ilgili çalışana emeklilik planına dahil edildiği posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla bildirilecek. Bu bildirim, özellikle iki aylık bir süreyi kapsayan cayma hakkının kullanılması açısından önemli.
Düzenlemeye göre BES şirketleri tarafından katılımcılara yönelik önemli bilgilendirmelerden biri de emeklilik dönemine ilişkin olacak. Buna göre BES şirketleri, emekliliğe hak kazanılmadan asgari iki yıl önce, kapsamdaki çalışanlara birikimlerinin mali piyasalardaki risklerden daha az etkilenmesini sağlamak amacıyla düşük risk düzeyine sahip fonlara geçiş konusunda önerilerde bulunacak. Bilindiği gibi giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl BES’te bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanılıyor.
Halen uygulamada mevcut
Uygulamanın mevcut BES’te de olduğunu hatırlatan Anadolu Emeklilik Hayat Genel Müdürü Uğur Erkan şunları söyledi: “54 yaşındaki bir katılımcının örneğin BES yatırımlarının yüzde 100’ü hisse senedinde ise bu kişiye telefonla, mektupla ulaşarak uyarılar yapıyoruz. ‘Emeklilik için vaktiniz azaldı. Daha az volatil yatırım araçlarına geçebilirsiniz’ diyoruz. Çünkü birçok kişi zaman içinde risk grubu yüksek yatırım araçlarında olduğunu unutabiliyor.”
Bu tür bilgilendirme kapsamında katılımcılara halen seçmiş oldukları emeklilik yatırım fonları ve bunların risk profili hakkında bilgi verilecek. Yine çalışanın daha az risk içeren emeklilik yatırım fonlarına geçiş yapmasının, birikiminin mali piyasalardaki risklerden daha az etkilenmesini sağlayacağı vurgulanacak ve bu tür fonlar tanıtılacak.
Bilindiği gibi BES’e otomatik katılımla dahil olanların birikimleri ilk iki ay ‘Başlangıç’ fonunda değerlendirilecek. Bu iki ay sonunda kişiler tercih yapmazsa yatırımlar 10 ay daha bu fonda tutulacak. İkinci yıl ise katılımcılara değişik risk gruplarında “Standart, Muhafazakar, Dengeli, Atak/ Dinamik/ Büyüme ve Agresif” tipi fonlar önerilecek. Bu fonlarla ilgili faiz ‘içeren’ ve ‘içermeyen’ ayrımı da olacak.
Ücretsiz çalışma ‘ara verme’ye dahil değil
Genelgedeki önemli düzenlemelerden biri de otomatik katılım kapsamındaki katkı payı ödemesine ara verme hakkıyla ilgili. Buna göre ara verme süresi, çalışanın ücret almasına karşın şirkete katkı payı ödemesi yapılmayan en fazla üç müteakip ay olarak belirlendi. Ücretsiz izin vb. sebeplerle çalışanın ücret almadığı süreler ara verme süresi kapsamına girmeyecek.
Kalıcılığı sağlamak için sistemi iyi anlatmalıyız
Fibaemeklilik Genel Müdürü Ömer Mert, BES’e otomatik katılımın başarıyla işlemesi için emeklilik şirketlerine önemli görevler düştüğünü belirtti. Kalıcılığın sağlanması için devletin verdiği teşviklere de dikkat çeken Mert, şöyle devam etti: “Ancak emeklilik şirketlerinin de konuyu müşterilere doğru anlatabilmesi ve cayma talepleri karşısında ikna edici olması önemli. Teşvik son derece olumlu olabilir ama konu müşteriye doğru anlatılmadığında faydası olması çok beklenmemeli. Bu noktada emeklilik şirketlerinin daha fazla teknoloji ve online hizmet sunması önem kazanıyor. Burada kritik olan, online hizmetlerin ve platformun hem çalışanlara hem kurumsal firmanın İK departmanlarına sunulması.”