Acentelerin öncelikli sorunu komisyon ve haksız rekabet
Zorunlu trafik sigorta sigortası komisyonlarının artırılmasını isteyen acenteler, bunun diğer branşlarda da önemli bir sorun haline geldiğini dile getiriyor. Ayrıca tüm aracıların eşit şartlarda rekabeti talep ediliyor.
SERHAT ALİGİL
Türkiye’deki sigorta pazarında 16 bin acente faaliyet gösteriyor. Bunların 10 bininin aktif olduğu tahmin ediliyor.
Sektörün önemli oyuncusu acenteler, özellikle son yıllarda pazar kaybı, gelir yetersizliği, düşük komisyon, haksız rekabet, ölçek, teknoloji gibi birçok konuda sorunlar yaşıyor. Bu sorunlar ve çözüm yolları ise son günlerde sektör içinde hararetli şekilde yeniden tartışılıyor. Tartışmanın TOBB bünyesindeki Sigorta Acenteleri İcra Komitesi’nde (SAİK) bu hafta yapılacak seçimler öncesi olması da, konuyu daha dikkat çekici hale getiriyor. Bunun son örneği “İstanbul Ticaret Odası (İTO) 20 No’lu Sigortacılık Meslek Komitesi Zümre Toplantısı”nda yaşandı. Buraya katılan acenteler hem sorunlarını ve çözüm önerilerini anlattı hem Türkiye Sigorta Birliği (TSB) üzerinden sigorta şirketlerini ve SAİK’i eleştirdi. Gündeme getirdikleri konular ise özetle şöyle:
■ Acentelerin kazancı, özellikle zorunlu trafik nedeniyle sürekli azalıyor. Buna karşın ödediğimiz vergide oran yüzde 22’ye çıkarıldı.
■ En çok satış yaptığımız zorunlu trafik sigortasındaki komisyon artmalı. Bugün yüzde 10 olan alt sınır ise devlet güvencesinde olmalı. Bunun için düzenleme yapılmalı.
‘Risk’ anlayışı değişmeli
■ Düşük komisyon sadece trafik sigortasıyla sınırlı değil. Sağlık ve başka branşlarda da bu sorun var. Örneğin 2 bin liralık bir sağlık poliçesinde 75-100 lira komisyon çok az. Ayrıca komisyon oranları acentelerin verimine göre farklı olmalı.
■ Sözleşme açısından sigorta şirketlerinin iki dudağı arasındayız. Acentelerin öncelikli sorunu komisyon ve haksız rekabet Zorunlu trafik sigorta sigortası komisyonlarının artırılmasını isteyen acenteler, bunun diğer branşlarda da önemli bir sorun haline geldiğini dile getiriyor. Ayrıca tüm aracıların eşit şartlarda rekabeti talep ediliyor. Sözleşme feshi için ‘3 ay önceden haber verme’ şartı anlamlı değil. Acentelerin portföy garantisi de olmalı.
■ Sigorta şirketleri risk anlayışlarını değiştirmeli. Bu nedenle birçok iş yerini sigorta edemiyoruz.
■ Sigorta pazarının gelişmesi için zorunlu sigorta çeşitleri artmalı. Avrupa’da bu sayı 28, Türkiye’de 11 ama bunlar bile yeterince bilinmiyor.
■ Tüzel kişi acentelerin maliyetlerini artıran teknik personel bulundurma zorunluluğu kaldırılmalı.
■ Banka kanalının satış payı büyüyor. Önlem alınmalı. Ayrıca sigorta şirketleri farklı standartlar uyguluyor. Sigorta acenteleri ile diğer aracılar eşit şartlarda çalışmalı. Haksız rekabet var.
■ Şirketlerin yeniliklerini acentelere tanıtan temsilcilerde ürünlerle ilgili bilgi yetersizliği var.
■ ‘İşyeri ruhsatı’ zorunluluğu ve bilgilendirme formu kalkmalı.
■ Asistan hizmetlerinde yaşanan sorunlar acenteleri de etkiliyor.
■ Sektörün yönetiminde acenteler de söz sahibi olmalı. TOBB bünyesindeki SAİK buna göre yapılanmalı. Acentelerin üye olduğu sivil toplum örgütleri bir araya gelmeli ve tek ses olmalı.
"Potansiyele odaklanalım"
Toplantıya katılan ve sektör için müşteri memnuniyetinin esas olduğunu hatırlatan TSB Genel Sekreteri Akif Eroğlu şu vurguyu yaptı: “Bu nedenle acentelerin sorunu herkesin sorunu. Konuya böyle yaklaşmalı, birlikte hareket etmeyi öğrenmeliyiz. Negatif davranış biçimini değiştirmeliyiz. Potansiyele odaklanmalı, vatandaşa dokunmanın yollarını bulmalıyız. Bunlara odaklanırsak komisyon gibi birçok sorun da çözülür.” Eroğlu ayrıca, trafik sigortasıyla ilgili komisyonlara atıfl a zarar eden bir şirketin yüksek komisyon veremeyeceğini belirtti. TOBB SAİK Başkanı Hüseyin Kasap ise zorunlu trafikteki asgari yüzde 10 komisyon, poliçe iptallerindeki ‘işlem ücreti’, fesih öncesi en az 3 aylık süre zorunluluğunun önemli kazanımlar olduğunu belirterek bu konularda yaşanan sıkıntıların kendilerine bildirilmesini istedi. Acentelerin yeni yasal düzenlemeyle KOBİ kabul edilmesinin önemine de işaret eden Kasap, sigortacılık penetrasyonunun artırılmasıyla acente fazlalılığının aşılacağını vurguladı.
Kan kaybı verilere yansıyor
*Geçen yıl sektöründe üretilen 46,5 milyar liralık toplam primin yüzde 55,7’si acenteler tarafından sağlandı. Ancak bu pay 2016’da yüzde 61,1, 2008’de yüzde 65’ti. Bu kapsamda, acentelerin payı en aktif oldukları ‘hayatdışı’ branşında geçen yıl yüzde 64,2 oldu. Bu oran 2016’da yüzde 68,9, 2008’de yüzde 70,7 idi. ‘Hayat’ branşındaki pazar payları ise geçen yıl yüzde 6,2’de kaldı. 2016’da yüzde 5,5 olan bu pay, 2008’de yüzde 28’di. 2018’in ilk 5 ayında ise acentelerin payı toplamda yüzde 52,5, hayatdışında yüzde 59,7 ve hayatta yüzde 7,5.
Avdagiç: Kişi başı harcama 130 dolar
Toplantıya katılan ve “Sigortacılık sektörü ekonomimizin büyümesiyle birlikte her geçen gün gelişiyor, güçleniyor” diyen İTO Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, şu noktaya dikkat çekti: “Ancak önümüzde daha alınacak büyük mesafeler var. Bugün Avrupa’da kişi başına sigorta harcaması 2 bin dolarken bizde yıllık 130 dolar. Bu anlamda sorumluluğumuz büyük. Sektörünüzü en iyi tanıyan, güçlü ve aksayan yönlerini en iyi bilenler sizlersiniz.”