Sadece üreten değil satan da sorumlu olacak

Recep ERÇİN

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, taklit ve hileli gıda listelerini anlık olarak elektronik ortamda tüketicilerle paylaşılacağı sistem bugün devreye girdi. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı önceki gün İstanbul Domabahçe’de düzenlediği toplantıda “Yeni sistemimiz guvenilirgida.tarimorman.gov.tr internet sitesinde yer alacak” bilgisini paylaştı.

Yeni sistemin anlatıldığı toplantının ardından katılımcı basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Yumaklı, tüketicileri aldatıcı faaliyetlere karşı şikayette bulunmaya davet etti. “Vatanda olmadan olmaz” diyen Bakan Yumaklı ayrıca firmaların da kendilerini gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.

Dosya toparlanacak Meclis gündemine taşınacak

 Toplantıda Bakan Yumaklı’ya gerek e-ticaret pazaryerleri gerekse zincir ve indirim marketlerin sorumluluğunun ne olacağını hatırlattığımızda, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu Başkanı Demir Şarman’ı işaret ederek, “Kendisi ile de burada. Çalışmalarımız var.” dedi. Bunun yanında satıcılarla ilgili de bir çalışma içerisinde olduklarını açıklayan Bakan Yumaklı, “Satanlarla ilgili belirsizlik var. Herhangi bir ürün; A marketinde bir ürün var.

Bu üründe taklit, tağşiş tespit edince onu satan platformun hiçbir sorumluluğu yok. Satılan platformların da bunlardan ne kadar sorumlu olacağının düzenlenmesi konusu ele alınacak bir husus. Bir yasal düzenleme için Meclis’in harekete geçmesi gerekir. Boşlukta kalan alan var” bilgilerini paylaştı. Bu noktada benzinci örneğini veren Bakan Yumaklı, “Benzincilerde market var. Çeşit çeşit ürün satılıyor. Biz devlet olarak denetledik ama sürekli adam dikmekle olmaz” dedi.

Gıdadaki taklit tağşiş ve tarım konusundaki dezenformasyona ilişkin “Doğru ayakkabısını bağlayana kadar yalan dünyayı yedi kere turlarmış” ifadelerini kullanan Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, şu mesajları verdi: “Sorun olan ürünler sözleşmeli olmayıp plansız yapılan üretimler. Yüzde 60’dan yüzde 40’a düşmüş mesela bir üründe. Pandemiden sonra fiyatlama davranışı bozuldu. Herhangi bir önerisi olmayıp demokrasiyi farklı yerlerde arayan, üreticileri sokağa davet eden bir anlayış önderlik etti buna. Bir parti şeyine dönüştü ve çiftçilerin kahir ekseriyeti katılmadı, Avrupa’daki gibi bir ortam oluşmadı. Ben sorun yok demiyorum. Ama birileri gösterileri organize etmekle uğraşırken biz çözümle uğraşıyorduk.

Özellikle salçalık domatesle ilgili çıktı: İlk İzmir’de başladı. Orada da sözleşmeli üretimle ürününü verende problem yoktu. Sözleşmeli yapmayıp ürününü satamayanlar, fiyatlar düştüğünü için feveran edince; firmalarla fabrikalarla görüşerek sorununu çözdük. İklim değişikliği yüzünden aynı illerde hasat oldu. Ürün fazla olmasa da, 500- 600 bin ton ülke çapı açısından önemli değil, aynı anda fabrikaların alması gerekince sorun oldu. Karpuzda, biberde oldu.. Eylem oluşturulmaya çalışılan konu bunun kullanılma çabalarıdır. Büyük oranda da çözdük. Görevimiz de bu.”

Enflasyona yerinden üretimle çözüm

 Esas meselenin sözleşmeli üretim olduğunu ve sözleşmeli üretim yapılmazsa üretilen ürünün nereye satılacağı sorununun baş gösterdiğini dile getiren Bakan Yumaklı, “Bu seneden itibaren ister sözleşmeli olsun ister sözleşmesiz, üretim planlanması stratejik ürünlerde olacak. Üretim planlamasında sözleşmeli ile asli unsurları içerecek şekilde uygulanması sağlanacak.

Önümüzdeki sene biz bunu bir daha yaşamak istemiyoruz” diye konuştu. Türkiye 6 tarım OSB’nin çalıştığını 7 tarım OSB’nin daha devreye alınacağını hedeflerinin ise 61 tarım OSB kurmak olduğunu belirten Bakan Yumaklı, “Lojistik anlamda maliyetler düşecek. G20’deydim herkesin gündeminde iklim değişikliği ve tarıma etkisi vardı. İkinci sırada yaşlanan nüfus vardı. Yaşlanan nüfusun kırsaldan başladığı vardı. Tarımsal üretimi etkileme potansiyeli çok yüksek. 1 Eylül 2024’ten itibaren üretim planlamasını suyu devreye alarak yaptık.

Hazır olmamız gerekiyor, hep birlikte. Sadece kuraklık olarak da görmemek lazım. Şu anda Zonguldak, Bartın, Rize, Kastamonu, Trabzon’da sel ve taşkın riski var” mesajları verdi. Bir gün içinde 2-3 fiyat listesinin yayınlanmasının sadece nakliye maliyetinden hareketle olmayacağını da vurgulayan Bakan Yumaklı, “Cumhurbaşkanımız da bahsetti, fahiş fiyat. Bu fiyatlamaların da normale dönmesi gerekiyor. Ben normalleşmenin olduğunu da düşünüyorum. Yoksa 206 tarım ürününün tamamında benzer sorunlar olurdu” dedi.

“Saksıda maydanoz eken tarım politikası konuşuyor”

Tarım politikaları konusunda hemen herkesin bir fikri olduğunu, “Futbol gibi... Saksıda maydanoz yetiştiren bile tarım politikasında konuşabiliyor.” ifadeleri ile eleştiren Bakan Yumaklı, “Elbette herkes konuşabilir ama bu diğerleri gibi değil. İnsanların doğru bilgi almaları bu konunun uzmalarının ekranlarda platformlarda olmalarını destekliyoruz” diye konuştu. Bazı hububat ürünlerinin toprağa gömüldüğüne dair soru üzerine ise Bakan Yumaklı şunları söyledi: “Toprak altı depolama kötü bir şey değil. TMO’nun uhdesinde bir işlem.

İlk defa bu sene yapılmadı. Herhangi bir depodaki fire oranı binde 9’larda. Bu oran standartlarda yüzde 2’ye kadar makul kabul edilir. Bu bir depolama yöntemidir, TMO bu konuda uzmandır.... Tarım, savunma sanayi kadar önemli dedikten sonra kafamızı çevirip gidiyoruz. Sadece bitkisel değil hayvansal var, su ürünleri var. Bütün tartışmaların üzerinde tutmamız gerekir. Tarımsal ürünlerdeki zafiyet ülkenin bağımsızlığına kadar etki edecek bir durum. Pandemide koca ülkeler diğer ülkelerin maskelerine el koydu.”

Dana etinden eşek eti pul biberden boya çıktı

Tarım ve Orman Bakanlığı, taklit-tağşiş yapılan ve sağlığı tehlikeye düşürebilecek gıdalar listesini ilk kez yayınladı. Söz konusu liste “güvenilirgida. tarimorman.gov.tr” adresinde kamuoyuyla paylaşıldı. Bu kapsamda, kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş ve değiştirilmiş 56 farklı ürün tespit edildi. Ayrıca, taklit-tağşiş yapıldığı kesinleşmiş 463 farklı ürün yayımlandı. Bitkisel yağın bulunmaması gereken ürünlerde bitkisel yağ yer alması ile söz konusu ürünlere kanatlı eti karıştırılması gibi birçok uygunsuzluk belirlendi. Antalya’daki kuyu tandırda tekila, bir başka firmanın ürünlerinde rakı, bir kokoreççide viski, bir başkasında vokta izine rastlandı. Ayrıca dana etinden eşek eti, kaşardan nişasta, pul biberden boya çıktı. En çok sahtecilik bal ve süt ürünlerinde yapılıyor, et ürünlerine tavuk eti karıştırılıyor.