Özbekistan’da 3 santral kurdu ‘yenilenebilir’e hazırlanıyor

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Taşkent ve Sirdaryo’daki tesisleriyle Özbekistan’ı yurt dışı yatırımlarının merkezi yapan ve Cizzak’taki üçüncü santralin yapımına başlayan Cengiz Enerji, 2026’nın son çeyreğinde ülkedeki kurulu gücünü 1.030 MW’a çıkaracak.

Özbekistan pazarına 2021 yılında termik santral yatırımlarıyla giren ve toplamda yaklaşık 600 milyon dolarlık yatırım yapan şirket, 18 bin MW kurulu güce sahip Özbekistan enerji piyasasında önemli bir paya sahip olmayı hedefliyor. Özbekistan’da yenilenebilir enerji yatırımı için hazırlık yapan şirket, yakın coğrafya olarak Kazakistan pazarına da göz kırpıyor.

1.6 milyon hanenin tüketimine eş

 Şu anda Taşkent ve Sirdaryo’da her biri 240 MW kurulu güce sahip iki doğal gaz çevrim santraliyle hizmet verdiklerini açıklayan Cengiz Enerji Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Eskiçırak, bu yıl yapımına başlanan Cizzak’taki 550 MW kurulu güce sahip üçüncü santralin, 2026 yılının son çeyreğinde tamamlanacağını belirtti.

Türkiye’deki tecrübelerini aktardıkları Özbekistan’da üç yılda önemli bir elektrik üreticisi konumuna geldiklerini söyleyen Eskiçırak, “7,5 hektarlık alana kurulan Cizzak’taki dev santralimiz tamamlandığında, Taşkent ve Sirdaryo’daki santrallarimizin toplamından daha büyük bir kurulu güce sahip olacak. Bu, yaklaşık 1,6 milyon hanenin tüketimine karşılık gelecek elektriği tek bir santralde üretebileceğimiz anlamına geliyor” diye konuştu.

Son 5 yılda yatırımlarının yönünü yenilenebilir kaynaklı enerjiye çeviren ve Türkiye’de 4.845 MW’lık kurulu gücü bulunan Cengiz Enerji, Özbekistan ve yakın bölge olarak Kazakistan’da da yenilenebilir enerji yatırımlarına hazırlanıyor. Özbekistan’ın önemli doğal gaz rezervlerine sahip bir ülke olduğunu ve toplam enerji tüketiminin yüzde 84’ünün doğal gazla karşılandığını belirten Eskiçırak, “Ülkenin enerjide kurulu gücü 18 bin MW’ı aşmış durumda. İrili ufaklı 40 civarında enerji santrali bulunuyor. Bunun yarısı termik santral. Buna karşın yenilenebilir enerji yatırımları da çok hızlı bir şekilde artıyor” dedi.

Türkiye’de kuş radarı kurulacak

Özbekistan’ın önümüzdeki dönem için sadece yenilenebilir kaynaklı 7 GW’ın üzerinde bir enerji kapasitesi planladığını kaydeden Eskiçırak, “Bunun 2,6 GW’ı şu anda yapım aşamasında. Biz de ülkenin artık önemli elektrik üreticilerinden biri olarak yenilenebilir enerji tarafında da yatırımlar yapmak istiyoruz” diye konuştu.

Türkiye’deki faaliyetlerini son beş yılda tamamen yenilenebilir kaynaklı üretime çevirdiklerini dile getiren Eskiçırak, bu alanda ülkedeki ilklere imza atmayı sürdürmek istediklerini söyledi. Türkiye’de hidroelektrik santral (HES) ve güneş enerji santralden (GES) oluşan ilk hibrit enerji santralini kurduklarını anlatan Eskiçırak, “Hibrit enerji santrallerine şu anda rüzgar ve güneş kaynaklı yatırımlarımızla devam ediyoruz. Yine tamamlandığı dönemin en verimli doğal gaz enerji santralini Samsun’da kurduk.

Bu ilklere yenilerini eklemek ve Türkiye’de sektöre öncülük etmek için çalışmalarımız sürüyor. Bu kapsamda Edirne Gökçetepe’de yapmayı planladığımız rüzgar enerji santrallerimiz (RES) için kuş radarı kurma planımız var. 10 kilometreye kadar uzaktaki kuşları tespit edebilen radarlar, santralin izleme ve kontrol sistemine (SCADA) entegre edilebiliyor ve gerektiğinde otomatik olarak türbinleri durduruyor. Türkiye’de ilk kez yapılacak bu kuş radarlarını yeni yatırımlarımıza da entegre edeceğiz” dedi.

İstihdamda yerele ağırlık veriliyor

Faaliyet gösterdikleri tüm bölgelerde yatırımlarının yanı sıra insana ve topluma değer katma geleneğini sürdürdükleri söyleyen Mustafa Eskiçırak, “İş yaptığımız her bölgede yerel istihdama büyük önem veriyoruz. Taşkent ve Sirdaryo’da 108’i Özbek, toplam 193 çalışma arkadaşımız bulunuyor. Cizzak’ta ise yakın zamanda istihdam 600’ün üzerine çıkacak ve tabii burada da ağırlıklı kısmı Özbek arkadaşlarımız oluşturacak” dedi.