Otomotivci yatırım için Rusya’ya koşuyor

GÜLAY SOYDAN PEHLEVAN

BURSA - İthalat ambargosunun Moskova tarafından otomobil alımlarını da kapsayacak şekilde genişletilebileceği iddiası Türk otomotiv sanayisini hareketlendirdi. Rusya’da şu an yatırımı olan 13 Türk firması varken 20 firma da yatırım planı yapıyor. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) kanalıyla Rusya’ya yapılan ihracat son 5 yılda yüzde 306 artmıştı. OİB verilerine göre 2009'da Rusya'ya ihracat 269 milyon dolar iken, bu rakam aradan geçen 4 yılda 1 milyar 92 milyon dolara ulaştı. Gelişmelerin iki açıdan değerlendirilebileceğini söyleyen OİB Başkanı Orhan Sabuncu, bunlardan birincisinin Batı ülkelerinin Rusya’ya uyguladığı ambargolar, ikincisinin de Rusya’nın buna misilleme olarak uyguladığı karşı ambargolar olduğunu belirtti.

ÖİB Başkanı Sabuncu, yaptığı açıklamada, “2013’te 1 milyar 160 milyon dolarlık ihracat rakamımız ile Rusya, otomotiv sektöründe en fazla ihracat yaptığımız 5. pazar konumunda. Bu ülke tek başına tüm otomotiv ihracatımızdan yüzde 5.4 pay aldı. Dolayısıyla Rusya bugün itibariyle en önemli alternatif ve hedef pazarımız konumunda” dedi. 

Türkiye açısından en önemlisinin Rusya’nın misilleme olarak Rusya’da yatırımı bulunmayan Batılı otomotiv üreticilerine karşı uygulamayı planladığı yaptırımlar olduğuna işaret eden Sabuncu, bunun içeriğini henüz tam olarak bilmediklerini, tüm sektörü kapsayan tam bir ithalat yasağından da sadece binek otomobillere yönelik kısmi bir yasaktan da bahsedildiğini aktardı. 

‘Bu ülkede büyük bir potansiyel var’ 

Rus hükümetinden henüz bu yönde resmi bir açıklama yapılmadığını ifade eden Sabuncu, “Böyle bir karşı ambargonun uygulanacağı varsayımından yola çıkarsak bunun otomotiv ihracatçılarımız açısından bir fırsat yaratacağından bahsedebiliriz. 2013’te Rusya’nın 87 faslındaki otomotiv ithalatı 40 milyar doların üzerinde gerçekleşirken, 8708 faslındaki yan sanayi ithalatı da 11.5 milyar dolar oldu. Dolayısıyla Rusya ülkeye yapılan yatırımlara rağmen otomotiv sektöründe halen net bir ithalatçı konumundadır ve önemli potansiyel barındırmaktadır. 2013 yılında Rusya 87 faslındaki ithalatının yaklaşık yarısını AB ülkelerinden gerçekleştirmiştir. Rusya’nın yan sanayi ithalatında AB ülkelerinin payı da yüzde 47’dir” diye konuştu. ‘En önemli alternatif pazar konumunda’ Türkiye’nin Rusya Federasyonu’na yönelik otomotiv ihracatında en önemli payın ise otomotiv yan sanayiye ait olduğunu aktaran Sabuncu, 2013’te Rusya’ya yönelik otomotiv ihracatımızın yüzde 95’inin otomotiv yan sanayi ve binek otomobiller ürün gruplarından oluştuğunu söyledi. Sabuncu “Ancak Rusya otomotiv pazarında bu yıl yaşanan daralmayı da göz ardı etmemeliyiz. Association of European Business otomobil üreticileri komitesi Rusya otomobil ve hafif ticari araçlar pazarının yılın ilk yarısında yüzde 7.6 daraldığını belirterek, 2014’ün tamamında pazarın yüzde 12 daralmasını beklediklerini ifade etmekte” değerlendirmesinde bulundu.

Bursalı üreticiler yatırım atağında 

Önümüzdeki 10 yıl içinde iç pazar tüketimini yüzde 100 artırmayı planlayan Rusya, Bursalı firmaların da yatırımlarını çekti. Rusya’da şu an yatırımı olan firma sayısı 13. Yaklaşık 20 firma da yatırım planı yapıyor. Yeşilova Holding; Rusya fabrikasını geçen yıl kurarken Coşkunöz Holding, Tataristan’da üretime başladı. Orhan Holding de 2011’den bu yana Rusya’da üretim yapıyor. İspanyol ortaklı Beyçelik Gestamp ile Aktaş Holding de Rusya’da yatırım planlayan firmalar arasında. Öte yandan Seger ve Profil Sanayi, Rusya pazarını yatırım yapmak için takibe aldı. 

14 yılda 5 milyar dolarlık yatırım 

Batılı ülkelerin önemli otomotiv üreticileri Rusya’da faaliyet gösteriyor. Otomotiv sektöründe yaptırım kararlarının bu nedenle yumuşatılması bekleniyor. Daimler’in Mercedes- Benz’i gibi ithal edilen lüks sınıf markaların daha kırılgan konumda olabileceği ileri sürülüyor. Rusya’da otomotiv şirketleri 14 yılda 5 milyar dolarlık yatırım yaptı. Ülkede faaliyet gösteren uluslararası otomotiv firmaları arasında Ford, Volkswagen, Renault, Toyota ve Hyundai bulunuyor.

Türk otomotiv tedarikçileri alternatif konumda 

TAYSAD Başkanı Dr. Mehmet Dudaroğlu: 2013 verilerine göre, TAYSAD’ın 7 üyesi Rusya yatırımını tamamlamış durumda. 2 üyemiz de yatırım aşamasında bulunuyor. İthalata kota konmasının ardından, Rusya’daki araçların Avrupa’dan parça tedariği sürecinde de zorluk yaratılması gündeme gelebilir. AB ile oluşacak muhtemel ambargo kararı, Türk otomotiv tedarik sanayisini, Rusya için olumlu bir alternatif konumuna getirecektir. Bu yıl Rusya’da binek araçların yüzde 27’si ithal ve bunların çoğu da Avrupa'dan... Kamyon ithalatı yüzde 46, otobüs ise yüzde 13...

Türk şirketleri için fırsat olacak 

Yeşilova Holding Yön. Kur. Bşk. Ali İhsan Yeşilova: Tofaş, Karsan, Mercedes, MAN, Temsa gibi ana sanayilere alüminyum parça üretimi yapan Yeşilova Holding, geçen yıl Rusya Nizhny Novgorod’da fabrika kurdu, şimdi entegre bir tesis haline gelmek istiyor. Ali İhsan Yeşilova “Olası bir ambargodan bölgede yatırımı olan firmaların etkileneceğini düşünmüyorum. Çünkü onlar Rus şirketi. Rusya’da kuruldu ve çalışıyor. Diğer yandan AB’den bir ambargo uygulanırsa bu kesinlikle yatırımı bulunan Türk şirketleri için fırsat olacaktır” diyor.