Oto tedarikçisini döviz ve kargo maliyeti zorluyor
Geçen yılı dolar bazında yüzde 15’lik büyüme ve yüzde 63,5’lik istihdam artışı ile kapatan otomotiv yedek parça tedarikçilerinin yüzde 56.8’i, bu yılın ilk çeyreğinde yatırım planlıyor. Üreticilerin en büyük problemi ise dövizde yaşanan artış ve kargo maliyetleri.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası pazarı özelinde 2023 yılının son çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi.
OSS Derneğinin 2023 Yıl Sonu Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; otomotiv satış sonrası pazarı 2022’nin son döneminde başlayan yükseliş trendini 2023 genelinde de devam ettirdi. Ankete göre; 2023’ün son çeyreğinde, 2022 yılının son çeyreğine göre yurt içi satışlar dolar bazında ortalama yüzde 15.11 artış gösterdi. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 12.59 artış görülürken, üretici üyelerde bu oran yüzde 18,92 seviyesinde gerçekleşti.
2024 satışları %8.8 artacak
Ankette, 2024 yılıyla ilgili beklentilere de yer verildi. Buna göre sektörde 2024 yılında yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 8.82 oranında artış beklendiği gözlemlendi.
Anket ayrıca, yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 5.38’lik artışa işaret ediyor. 2022’de yüzde 60 olan tahsilat süreçlerinde 2023’te de bir değişiklik olmadığını ifade eden OSS Derneği üyelerinden yüzde 25,8’i tahsilat sürecinin daha iyi hale geldiğini, yüzde 19,4’ü ise daha kötüye gittiğini belirtti.
100 üzerinden değerlendirilen ve 2022 yılında 60 olan anket ortalaması ise 2023’te 52,7’ye geriledi. Ankete katılan üyelerin yüzde 63,4’ü 2023 yılında istihdamını artırdı. Üyelerin yüzde 28’i söz konusu dönemde istihdamını korudu. 2022 yılına kıyasla istihdamının azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 8,6 seviyesinde kaldı. Üretici ve dağıtıcı üyelerin istihdamları birbirine yakın seyretti.
Nakit akışında sıkıntılar yaşanıyor
Sektördeki problemler anketin yine en dikkat çekici bölümlerinden birini oluşturdu. Üyelerin, 2023 yılında gözlemlediği problemlerin başında yüzde 69,9 ile “Döviz kuru ve kur artışı” gelirken, yıl genelinde görülen “Tedarik problemleri”nin önceki yıla göre gerilediği görüldü.
Üyelerin yüzde 48,4’ü “Kargo maliyeti ve teslimat problemleri”- ni sektör için en büyük ikinci sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 46,2’si nakit akışında yaşanan problemlere, yüzde 38,7’si de gümrüklerde yaşanan problemlere işaret etti. Ayrıca katılımcıların yüzde 36,6’sı mevzuat değişiklikleri, yüzde 14’ü de iş ve ciro kaybını önemli sorunlar olarak sıraladı.
Kapasite kullanım yüzde 81,62
Anket ile birlikte sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Ankete göre önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 48,4 ile bir önceki dönemin üzerinde gerçekleşti. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 43,8’i yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yüzde 56,8’e yükseldi.
Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 50’den yüzde 42,9’a geriledi. Ankete katılan üyelerin yüzde 17,2’sinin önümüzdeki üç ayda sektörün daha iyiye gideceğini öngördüğü gözlemlendi. Daha kötüye gidecek diyenlerin oranı ise yüzde 32,2 olarak belirlendi. Üreticilerin 2023 yılında kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 81,62 olarak gerçekleşti. Bu oran 2022’de yüzde 74,48 idi.
“2. ve 3. çeyrekte pozitif seyir sürecek”
OSS Başkanı Ali Özçete, 2023’ün otomotiv ve otomotiv satış sonrası sektörleri açısından rekorlarla geçen bir yıl olduğunu söyledi. Özçete, “2024 yılı özelinde ve gelecek yıllarda otomotiv satış sonrası sektörünü etkileyen konuların başında, elektrikli ve otonom araçlar için gerekli yedek parçaların üretimi, dijitalleşme, otomasyon ve robotik kullanımının yaygınlaşması gibi birçok önemli konu başlığı bulunuyor. Ayrıca yılın 2. ve 3. çeyreklerinde ileri yönlü pozitif bir seyirle devam edeceğimizi öngörüyoruz” dedi.