'Milli otomotive en hazır kent, Sakarya'

Hasan COŞKUN

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası’nda (SATSO) yerli otomobil üretiminin ele alındığı yuvarlak masa toplantısında bir araya gelen Sakarya otomotiv ana ve yan sanayi üreticileri, yerli ve milli üretim için altyapı ve kültüre sahip en hazır ilin Sakarya olduğunu belirtti.

DÜNYA Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakan Güldağ ve DÜNYA Gazetesi yazarı Dr. Rüştü Bozkurt’un da katıldığı yuvarlak masa toplantısında konuşan SATSO Başkanı Mahmut Kösemusul, “Biz sıradan bir Anadolu şehri değiliz. Altay tankını ve milli treni Sakarya’da üretiyoruz. 100 yıllık tecrübemiz ve sahip olduğumuz altyapımız ile yerli ve milli otomobil üretimine hazır olduğumuzu ifade ediyoruz, yerli ve milli değerlere ev sahipliği yapmak istiyoruz” dedi.

Başkan Kösemusul, günümüzde Türkiye’nin önemli otomotiv firmalarına ev sahipliği yapan Sakarya’nın geçmişten gelen gücü, coğrafi konumu, liman ve demiryolu yatırımları, OSB’leri, altyapısı, işgücü ve teknoloji birikimi ile otomotiv sektöründe önemli ve avantajlı bir cazibe merkezi konumunda olduğunu da ifade ederek ayrıca ilin 3 saatlik bir uçuş mesafesinde en az 7 trilyon euroluk pazar payına ulaşabilecek bir lokasyonda olduğuna dikkat çekti.

Otomotiv şehri

Kösemusul, her yıl ihracattaki payını artırarak devam ettiren Sakarya’nın ihracatının yaklaşık yüzde 80’ini ‘taşıt araçları ve yan sanayi’ sektörünün oluşturduğunu belirterek şöyle devam etti: “Türkiye Vagon Sanayi, Tank Palet Fabrikası, Başak Traktör, Otokar, Tırsan, Türk Traktör ve Toyota gibi önemli yatırımların yanı sıra milli tren imalatı ve Altay tanklarının da ilimizde yapılıyor olması Sakarya’yı otomotiv sektöründe çok daha güçlü bir noktaya taşımıştır. Türkiye, kendi markasıyla otomobil üretecek konuma gelmiştir ve bunun yeri de Sakarya’dır. Bu konuda yeterli altyapıya ve tecrübeye sahibiz. Çeşitli motorlu kara taşıtlarının ve her türlü parça ve aksam yan sanayisinin üretimini geliştirmeye hizmet etmek, otomotiv sanayiinde kullanılan ile bunları yapacak araç ve gereçlerin Sakarya içinden temin edilmesini teşvik edecek çalışmalar yapmak ve üyelerinin haklarını korumak amacı ile odamız bünyesinde oluşturduğumuz 'Otomotiv Sanayicileri Çalışma Grubu' ilimizin otomotiv sektöründe ana ve yan sanayinin gelişimine yönelik faaliyetlerine aralıksız devam ediyor.

Dünyada sıfır hata ile araçlar üreten tek şehir, bizim şehrimiz. Milli tankımız, milli trenimiz Sakarya’mızda üretiliyor. Savunma araçları burada üretiliyor. Yerli otomobil üretimi şehrin kuzeyinde yerimiz hazır. Otomotiv İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurma çalışmalarına başladık.”

Sakarya’nın 100 yıllık tecrübesi ve nitelikli istihdamıyla bir otomotiv şehri olduğuna da vurgu yapan Kösemusul, “Karasu Limanı ve ulaşım ağları ile lojistik avantajları olan, sıfır hata politikası ile kaliteli üretimler gerçekleştiren, nitelikli istihdama sahip, her geçen gün rekor kıran ihracatı ile ülkenin büyüme rakamlarına en çok katkı yapan illerden olan Sakarya’mızda, yerli otomobil için yerimiz, organizasyon için önerilerimiz, üretim için tecrübemiz var. Her anlamda hazırız. Yerli ve milli üretim için yeterli altyapıya sahibiz. Sanayimizin kontrollü olarak OSB’lerde konuşlanması için faaliyette olan OSB’lerin haricinde yeni OSB alanları da belirlendi. Faaliyette olan ve yatırımları süren organize sanayi bölgeler ile birlikte toplam 11 organize sanayi bölgesine ulaşmayı planlıyoruz” diye konuştu.

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda Başak Traktör Fabrika Müdürü Kayhan Çalıca, Kesin Makine Dış Ticaret Müdürü Kenan Cinoğlu ve Üretim Müdürü Sinan Cinoğlu, Gazi Metal Mali İşler Müdürü Gani Erdoğan, İçtaş Karasu Limanı İnşaat ve İşletme Müdürü Gökçen Erdem ve Pazarlama Müdürü Erdinç Yücel, Daloğlu Döküm Üretim Müdürü Ali Atalay ile Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi Adnan Borazancıoğlu milli otomotiv konusundaki düşüncelerini dile getirdiler.

Ne dediler?

Başak Traktör Fabrika Müdürü Kayhan Çalıca
Sakarya yerli otomobil üretiminde lokasyon olarak 1 numara

Başak Traktörün geçmişi 100 yıl öncesine dayanıyor. Önemli bir geçmişi var. DA-TA’nın devamı bugünkü Başak Traktör. Sanko Holding bünyesinde faaliyet gösteriyoruz. Sakarya özellikle son 25-30 yılda çok hızlı gelişmeye başladı. Otomotiv sektöründe çok daha fazla bir gelişme var. Yan sanayi de Sakarya’da iyi bir altyapıya sahip. Başak Traktör olarak kendi motorumuzu ve tasarımımızı kendimiz yapıyoruz. Traktör parçalarının yüzde 80’ini Türkiye’den temin ediyoruz. Şuanda 500 çalışanımız ve Ar-Ge birimimizde de 50 mühendis var. Bu sene ihracata başladık, ilk etapta Balkan ülkelerine 200 adet ihracat yaptık. Biz bu sene markaya ve ihracata önem verdik. Sakarya’nın yerli otomobil üretiminde lokasyon olarak 1 numara olduğunu düşünüyorum, yerli otomobil üretimi için doğru bir yer, İstanbul’a yakınlığı da çok büyük bir avantaj.”.

Keskin Makine Üretim Müdürü Sinan Cinoğlu
Kaliteli üretimlerimizle otomotivde pazarımızı daha da büyüteceğiz

Babamız Nihat Cinoğlu tarafından 1995 yılında kurulan Kesin Makine, ilk yıllar sadece iç piyasada yan sanayilere yedek parça üretimi ile başladığı faaliyetlerini geliştirerek sürdürüyor. Her gecen gün artan yatırımlarımızla dünya pazarlarında da istikrarlı bir büyüme hedefliyoruz. Hedefimiz Avrupa ülkelerine ihracat yapmaktı ve ilk ihracatımızı da 2016’nın ilk çeyreğinde yaptık. Finlandiya, Fransa, Polonya, İngiltere ve Macaristan ve Amerika’ya olan ihracatımızı yeni ülke pazarları ile daha da artıracağız. Üretimlerimizin yüzde 30’unu ihraç ediyoruz. Otomotiv sektöründe ihracatımız 1.3 milyon euro. Otomotiv sektörüne yönelik kaliteli üretimlerimizle pazarımızı daha da büyüteceğiz.

Gazi Metal Mali İşler Müdürü Gani Erdoğan
Otomotiv yatırımı için Karasu çok uygun bir yer

Karasu Soğuk Haddehane Tesisimiz ileri teknoloji altyapısı ile kuruldu. İlk üretimini 18 Ağustos 2014 yılında gerçekleştirdi. 2015’te fabrikamız hizmete girdi. Sanayi 4.0 standartları doğrultusunda tam otomasyon kontrolü sağlayan üretim tesisimiz, verimliliği, yüksek teknolojisi ve üretim kalitesi açısından Türkiye’nin lider üretici tesisleri arasında. Hibrit araçlara saç üretecek teknolojiye sahibiz. Üretimin yüzde 65’ini ihraç ediyoruz.

Bu sene 400-450 bin ton üretim hedefliyoruz. Üretimlerimizin yüzde 40-45’ini otomotiv sektörüne, yüzde 40-45’ini beyaz eşya sektörüne geri kalan kısmını da elektrik sektörüne veriyoruz. Sakarya’nın yerli otomobil üretimine hazır bir şehir olduğunu düşünüyorum. Otomotiv yatırımı için Karasu bölgesi çok uygun bir yer olarak görülüyor. Liman var hizmet veriyor, ancak demiryolu yatırımının da bir an önce tamamlanması gerekir.

İçtaş Karasu Limanı İşletme Müdürü Gökçen Erdem
Karadeniz’deki en büyük ikinci liman konumundayız

Limanımız 80 milyon dolarlık yatırımla hizmete girdi. Yatırımlarımız devam edecek. Potansiyelimizi daha da artırmaya çalışıyoruz. Karadeniz’deki en büyük ikinci liman konumundayız. Ekim ayı ile birlikte Ro-Ro seferlerine de başlanacak Ukrayna’ya. Özellikle otomotiv sektörü için yeni bir dış ticaret kapısı niteliğinde. Her türlü yük taşımaya uygun bir altyapısı ile Dünyanın her tarafına hizmet verebilecek konumda olan Karasu Limanı’na 30 bin tona kadar olan gemiler rahatlıkla yanaşabiliyor. Ancak limanın daha verimli kullanılabilmesi için demiryolu ve Karadeniz sahil yolu yatırım çalışmalarının bir an önce tamamlanarak hizmete girmesi lazım.

İçtaş Karasu Limanı Pazarlama Müdürü Erdinç Yüksel
Ro-Ro rıhtımımız otomotiv sektörü için önemli bir seçenek

Karasu Limanı Karadeniz’de konumlandığı için gemi ile taşıma navlunları Marmara, Ege ve Akdeniz limanlarına göre daha düşük. Karadeniz ülkelerinden Karasu Limanı’na taşıma navlunları, yükün cins ve miktarlarına bağlı olarak İzmit Körfezi’ne göre ton başına 1 dolar ile 3 dolar arasında daha avantajlı durumda. Ayrıca İstanbul Boğazı kullanılmadığı için gemiler boğaz beklemeleri yapmıyor. Kapasitemiz genel kargoda 2 milyon ton. Limanımız tam kapasiteyle hizmette girdiğinde ise 5 milyon tona çıkacak ve 110 bin Ro-Ro kapasitesine ulaşacak. 2 tane Ro-Ro rıhtımımız var. Bu otomotiv sektörü için önemli bir seçenek.

Daloğlu Döküm Fabrika Müdürü Ali Atalay
Kentte gelişmiş bir sanayi kültürü var

Otomotiv yan sanayi alanında 45 yıldır faaliyet gösteriyoruz. 25 yıldır da seri Üretim ve montaja çalışıyoruz. Yurt içi ve yurt dışındaki fabrikalara işlenmiş döküm ve işlenmiş parça üretiyoruz. 100 mavi yaka 20 de beyaz yaka çalışanımız var. Ana sanayilere tedarikçi olunca bizde kendimizi geliştirdik ve ana sanayi ile birlikte bizde büyüyoruz. Sakarya’nın otomotivde gelişmiş bir potansiyeli ve bir sanayi kültürü var. Otomotiv sektörü iyi durumda ve hızla gelişiyor. Sadece biz kendi tesislerimizde 150’den fazla ürün üretiyoruz, döküm ve talaşlı imalat yapıyoruz. Büyük oranda traktör fabrikalarına parça üretiyoruz ve üretimlerimizin de yüzde 80’ini ihraç ediyoruz.

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi Adnan Borazancıoğlu
Yan sanayimiz dinamik ve hızlı hareket eden bir yapıda

Biz 1994 yılında küçük bir işletmeydik. Ama şimdi büyük ölçekli firmalara ciddi işler yapar duruma geldik. İşler gelişiyor, firmalar büyüyor. Otomotiv sektörü de ilmizde hızla gelişen lokomotif bir sektör. Aynı zamanda çevre dostu bir yatırım. Büyük ölçekli kuruluşlar geliştikçe büyüdükçe yan sanayiinin gelişmesine de önemli katkı sağlıyor. Otomobilin Sakarya’da üretilmesi için yeterli altyapı var. Sakarya’nın her şeyden önce enerji sorunu yok. Yan sanayimizle hızlı hareket edip otomotiv yatırımlarına adapte olabilecek dinamik bir yapıya sahibiz. Biz bu işe inanıyoruz, bu işte iyi bir oyuncu olacağımızı düşünüyoruz.

Sakarya’da otomotiv sektöründe ilk üretim 100 yıl önce başladı

Osmanlı ordusunun ihtiyacını karşılamak amacıyla 1914 yılında Adapazarı’nda temeli atılan ve Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın açılışını yaptığı Demir Araba-Tahta Araba Fabrikası (DA-TA) ilk tahta araba üretimine 19 Mart 1917’de başladı. 1944 yılında Türkiye Zirai Donatım Kurumu’na (TZDK) bağlanarak Sakarya Alat-ı Zıraiye (SAZ) adıyla, tarım alet ve makineleri üretmeye devam etti ve 1962’den itibaren Ford marka traktörleri ithal ederek servis hizmeti vermeye başladı. 1968 yılından sonra Adapazarı fabrikasından ithalatın yanında bazı parça üretimine başlandı ve yüzde 65 oranında yerli traktör üretimine ulaşıldı. 1979 yılından sonra ise traktör üretimi için Avusturyalı Steyr firmasıyla anlaşma yapıldı, 10 yıllık yapılan lisans anlaşmasıyla üretim 1996 yılına kadar devam etti. Fabrika 1996 yılından sonra Başak Traktör marka ve logosu ile üretimini sürdürdü. 2003 yılında özelleştirilen Başak Traktör Fabrikası bugün Sanko Holding bünyesinde faaliyetlerine devam ediyor.