Kredi maliyetleri otomotiv sektörünü zorluyor
Türkiye'de otomotiv iç pazarı 10 yılın en düşük seviyesine gerilerken Avrupa'daki yavaşlama da sektörü tehdit ediyor. Sektör temsilcileri çözüm için krediye ulaşmanın kolaylaşması ve vadelerin uzamasını istiyor.
Ağırlıklı ihracata yönelik üretim yapan otomobil ana sanayi yeni modelleri üretime alma planlarını sürdürürken, yurt içi pazarda sürmesi beklenen keskin daralma sektör şirketlerini zorluyor.
İki yıl önce 1 milyon adet büyüklüğündeki yurt içi pazar, döviz kurundaki keskin yükseliş, artan kredi maliyetleri ve tüketici beklentilerindeki bozulmanın etkisiyle geçen yıl yüzde 35 daralarak 10 yılın en düşük seviyesi olan yaklaşık 640 bin adete indi.
Otomotiv sektörü temsilcileri iç pazarın bu yıl 400-450 bin bandına inerek 2006'dan önceki seviyelere gerileyeceğini söylüyor.
Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş, CEO Club Buluşmaları çerçevesinde düzenlenen otomotiv sektörü toplantısındaki konuşmasında Renault Mais dahil pek çok şirketin bu büyüklükler etrafında planlama yaptığını, ancak yıllar içinde örülen bayi ve servis ağının 1 milyon adetlik iç pazar büyüklüğüne göre kurgulandığına dikkat çekti.
Çağdaş, "Bu sektörün marka, bayi teşkilatlandırması, eleman istihdamı kurgusu 1 milyon adet satış potansiyeline göre yapıldı. Sabit maliyetlerin ürün fiyatına doğru yansıması, işlerin normal gidebilmesi için satışların kesinlikle 700 binin altına düşmemesi lazım" dedi.
"En büyük sorun krediye ulaşım"
Ağır ticari araç üreticisi Mercedes-Benz Türk'ün İcra Kurulu Başkanı Süer Sülün, geçen yıl devreye giren vergi indirimlerine rağmen iki yılda satış hacmi yüzde 50 ile 60 arasında düşen bayi teşkilatını ayakta tutmak için finansman maliyetlerinin ve krediye ulaşımın kolaylaşması gerektiğini ifade etti.
Sülün, "Bayiler ciddi yatırım yapan kurumlarımız. Dolayısıyla ciddi canlanmaları lazım... Şu anda otomotiv endüstrisi için en büyük sorun krediye ulaşabilmekte. Kredilerde ciddi bir daralma var. Bu aşılmadan da otomotiv sektörünün toparlanması oldukça zor" dedi.
"Problemlerden biri 48 aya düşen vadeler"
Yaklaşık 100 bin kişiye istihdam sağladığı tahmin edilen Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, "(Araç fiyatları) döviz baskısıyla tüketicinin cebine sığmayacak kadar arttı. Aşmamız gereken problemlerden biri otomotiv kredilerinde 60 aydan 48 aya düşürülen vadeler" diye konuştu.
BDDK, 2013 yılında otomotiv kredilerinde vadeleri düşürmüştü.
Kurun zirve yaptığı geçen yıl Ağustos ayından bu yana finansmana erişimin satış kanalı için en büyük sıkıntı olduğunu söyleyen Şahsuvaroğlu, "Üretici, distribütör hafif ticarisinin, otomobilinin satılmasını istiyorsa finans sorununu çözmek zorunda" ifadelerini kullandı.
Renault Mais Genel Müdürü Çağdaş da tüketicilerin yüzde 35'leri gördükten sonra yüzde 25-28 aralığına inmesine rağmen yüksek seyreden kredi maliyetlerinin düşmeye devam edeceği beklentisiyle taleplerini ertelediğine ve bunun da pazar üzerinde baskı yarattığını ifade etti.
Ana sanayinin yeni üretim planları sürüyor
İç pazardaki daralma sürerken otomotiv ana sanayi planlaması dört beş yıl önce başlayan yeni modelleri üretime almaya başlıyor.
Çağdaş, Oyak Renault Bursa fabrikasının bu yıl üretime geçeceği Clio'nun beşinci neslinin yıl içinde satışının başlayacağın ifade ederken, Hyundai Assan Genel Müdürü Önder Göker, i10 ve i20 modellerinden birinin bu yıl içinde yenileneceğini söyledi.
Sülün ise Türkiye'deki ağır ticari araç fabrikasında elektrikli araç üreteceklerini ifade ederek, "2022'de umuyorum ilk elektrikli ürünlerimizi imalat bandımızdan çıkaracağız diye planlıyoruz" dedi.
Avrupa pazarında yavaşlama sinyalleri
Düşük imalat maliyeti, tedarik sanayi ile entegrasyonu ve iş gücünün deneyimi nedeniyle üretiminin büyük bölümünü Avrupa Birliği başta olmak üzere pek çok ülkeye ihraç eden sektör, Avrupa pazarında yavaşlama uyarısında bulundu.
Ana sanayi iç pazardaki sert daralmayı, üretimin daha büyük bir bölümünü büyüyen Avrupa pazarına yönlendirerek telafi etti. Önceki 10 yılda ürettiği her 100 aracın 65-75'ini ihraç eden ana sanayi 2018'de her 100 araçtan 84'ünü ihraç etti.
Ancak Avrupa pazarındaki yavaşlama sinyalleri ana sanayi yöneticilerinin uyarılarına neden oluyor.
Tedarik sanayi üreticisi Autoliv Cankor'un başında bulunan Özgür Özdoğru, Alman ve İtalya araç pazarlarında daralma öngördüklerini belirtirken, Sülün geçen yıl yatay seyreden Avrupa otomobil pazarının 2019'da daralabileceği uyarısında bulundu.
Sektörün üretim, yurt içi ve yurt dışı satış ile tedarik sanayi yöneticileri 10 yıldır kaydettiği artışlarla 1.6 milyona yaklaşan üretiminin ivmesini yeni modellerle koruması için iç pazarın toparlanmasının şart olduğuna dikkat çekti.