Nitelikli zihniyet değişimi teknolojide çığır açıyor
Türk Silahlı Kuvvetleri’ni güçlendirmek amacıyla kurulan devlet şirketlerinin eksenini oluşturduğu Türkiye’nin savunma sanayisi yaşanan zihniyet değişimi ile 2002 ile 2023 yılları arasında atılım gösterdi. Savunma ve havacılık ihracat hacmi söz konusu dönemde 22 kat artış göstererek 5,5 milyar dolar barajını aştı.
Küresel askeri harcamalar 2023'te reel olarak yıllık yüzde 6,8 yükselerek, 2 trilyon 443 milyar dolar oldu. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından hazırlanan 2023 yılına ilişkin küresel askeri harcamalar raporunda yer alan verilere göre askeri harcamalarda bir rekor kırıldı.
Tüm zamanların en yüksek seviyesini gördüğü belirtilen raporda, geçen yılki artışta, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’da askeri harcamalardaki keskin yükselişin etkili olduğu vurgulandı. Küresel askeri harcamaların 9 yıldır art arda yükseliş kaydettiği bilgisinin yer aldığı raporda, son 3 yıldır rekor yenilediği vurgulandı. Raporun odaklandığı dönemde en çok askeri harcama yapan beş ülke ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve Suudi Arabistan oldu. Raporda Türkiye’nin 2023’deki askeri harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 37 artarak 15,8 milyar dolar olduğu kaydedildi.
“Kilogram başı ihracat 65 doların üzerinde”
Sektör, küresel savunma sanayisindeki konumunu geliştiren Türkiye'nin katma değerli ihracat oranını artırıyor. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı verilerine göre 2022 yılında sadece 248 milyon dolar olan savunma ve havacılık ihracat hacmi 2023 yılına gelindiğinde 22 kat artış göstererek 5,545 milyar dolara ulaştı.
2022 yılı sonu itibarıyla sektörde faaliyet gösteren firmaların tüm savunma ve havacılık satışlarını içeren ve sektörün büyüklüğünü gösteren toplam savunma ve havacılık sektör cirosu 12,196 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2002 yılında 62 savunma projesi yürütülmekteyken 2023 yılında proje sayısı 13 kat artarak 850 oldu. İhale süreci devam eden projeler de göz önüne alındığında, yaklaşık 90 milyar dolarlık proje hacmine ulaşıldı.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, savunma ve havacılık sanayisi ihracatının 2024 yılı mayıs ayı itibarıyla 876 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirtti. Haluk Görgün, savunma ve havacılık sanayisinin ihracatının Mayıs 2024 itibarıyla 876 milyon dolar olduğunu aktardı.
Bu miktarın sektör tarihinde bir ayda yapılan en büyük ihracat olarak kayıtlara geçtiğini vurgulayan Görgün, "İlk 5 aydaki ihracatımız ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9'luk bir artış göstererek 2 milyar 215 milyon dolar olarak gerçekleşti. 65 doların üzerindeki kilogram başı ihracat rakamımızla ülkemizin katma değerli ihracat oranını da yukarı taşıyoruz” dedi.
Küresel harcamalar hız kesmiyor
Savunma sanayisi harcamalarında ilk sırayı alan ABD, 2023'te 916 milyar dolar aktardı. Çin'in harcamaları geçen yıl 296 milyar dolara çıktı. Hindistan'ın harcamaları 83,6 milyar dolar olurken, 109 milyar dolar ile Rusya ve 75,8 milyar dolarlık harcamayla Suudi Arabistan küresel olarak en fazla askeri harcama yapan ülkeler arasında. Ukrayna'nın askeri harcamaları, yüzde 51 artış göstererek 2023’te 64,8 milyar dolara ulaştı.