Maliyet yönetimi şimdi çok önemli

Necmi ÇELİK

Akca Lojistik Genel Müdürü Enes Akça, 2024 itibarıyla lojis­tik sektörünün Türkiye eko­nomisindeki payının yüz­de 12’ye ulaştığını, bu alan­da irili ufaklı yaklaşık 10 bin işletmenin faaliyet göster­diğini ve sektörün doğrudan ve dolaylı olarak 1,2 milyon kişiye istihdam sağladığını söyledi.

İstanbul’da medya men­suplarının katılımıyla dü­zenlediği sohbet toplantı­sında 2025 yılının lojistik sektörü için maliyetlerin baskılandığı, fiyatların kont­rol altında tutulduğu bir yıl olacağını ve yılın ilk çeyre­ğinde de gelişmelerin bu yön­de seyrettiğini belirten Enes Akça şöyle dedi;

“Şu anda Türkiye'de en önemli sıkıntılardan biri­si maliyet yönetimi ve istih­dam sorunudur. Nitelikli in­san kaynağı ve maliyetlerin yönetimi lojistikte önemli bir maliyet teşkil ediyor. Bu­gün firmaların toplam ope­rasyonel maliyetlerinin %5 ila %15’i lojistikten oluşuyor. ve e-ticaret firmalarında bu oran %25’lere kadar çıkabi­liyor. Bu süreçte, operasyo­nel verimliliği artırarak ve teknolojiyi daha etkin kulla­narak maliyetleri yönetmek şart.”

Sektörde maliyet yapısı­na ilişkin değerlendirmede bulunan Enes Akça,“Firma­lar için lojistik çok önemli bir maliyet kalemi haline gelmiş durumda. Verimlilik, dijital­leşme ve optimizasyonla bu oranları aşağı çekmek müm­kün.

Örneğin %15’lik bir lo­jistik maliyetini %13,5’a çe­kebilmek, firmalar için ciddi bir tasarruf anlamına geliyor. Bu da bizim stratejik önemi­mizi artırıyor. Lojistik sade­ce taşımacılık değil, aynı za­manda bir sürdürülebilirlik ve strateji meselesi. Biz bu yapıya 'kontrat lojistiği' di­yoruz. Çünkü bu iş bir evlili­ğe benziyor: Uzun vadeli, gü­vene dayalı ve karşılıklı fe­dakârlık gerektiren bir ilişki.

Ekonominin içinde bulundu­ğu durumdan dolayı son bir­kaç yıldır verimliliklerimiz dar alana sıkışır oldu. Bizim en önemli değerimiz müşte­rilerimizle olan kontratları­mız. Bu kontratları uzun yıl­lar sürdürebilmek için bazı dönemlerde bize de fedakâr­lık düşüyor, biz de bunun ge­reğini yapmaya çalışıyoruz. Şirketlere lojistikte sunaca­ğınız küçük maliyet avantaj­ları bile rekabette elinizi güç­lendirebilir” diye konuştu.

E-ticaret büyümede önemli faktör

E-ticaretin lojistik sektö­ründe en hızlı büyüyen alan­lardan biri olduğuna işaret eden Enes Akça şu değerlen­dirmede bulundu;

“Son beş yılın verileri­ne baktığımızda, Türkiye’de e-ticaret sipariş adetlerinde her yıl yüzde 50’nin üzerin­de bir büyüme kaydedildiğini ve geçen yıl bu rakamın 5 mil­yar adedi aştığını görüyoruz. Önümüzdeki beş yıl içindey­se e-ticaretin toplam ticaret içindeki payının yüzde 30’a ulaşması bekleniyor.

Müşterilerin alışveriş alış­kanlıkları değiştikçe, lojistik firmalarının sunduğu hiz­metlerde de farklılaşmalar yaşanıyor. Günümüzde müş­teri memnuniyetini belirle­yen en önemli faktörler ara­sında kargo izlenebilirliği, hızlı ve eksiksiz teslimat ile müşteri hizmetlerindeki ka­lite öne çıkıyor.”

Lojistikte depo kiralama maliyetleri 10 kat arttı

Pandemi sonrası dönemde depo kira maliyetlerinde cid­di bir artış yaşandığına dik­kat çeken Enes Akça “Pan­deminin başladığı dönemle geçtiğimiz yıl arasında met­rekare bazında maliyetle­rin neredeyse 10 katına ka­dar çıktığını söyleyebiliriz. Bu artış, özellikle büyük şe­hirlerde ve lojistik açısından stratejik bölgelerde çok daha belirgin hissediliyor.

Bugün geldiğimiz nokta­da, yüksek finansman mali­yetleri nedeniyle depo arzın­da ciddi bir sıkıntı yaşanıyor. Özellikle A Plus standartlar­da depo bulmak oldukça zor. Aynı zamanda inşaat mali­yetlerinin de artması, yeni depo yatırımlarını frenliyor.

İstanbul özelinde değerlen­dirdiğimizde, şu an depo ki­ralarında metrekare maliye­ti 10 ila 12 dolar arasında de­ğişiyor. Bu rakamlar, lojistik operasyonları planlayan fir­malar için ciddi bir maliyet unsuru haline gelmiş durum­da. Son 3-4 yıldır doğru düz­gün çok imalat yapılmadı in­şaat tarafında. Kira maliyet­leri bu sebeple de artıyor yani lojistik firmaları hemen rağ­bet gösteriyor"dedi.

Akça, sektörde yaşanan sa­tınalmalar konusuna da deği­nirken, yabancılardan teklif alıyor musunuz sorusuna ise “Biz işimizi iyi yapma gay­retinde olan, Türkiye’de ak­la gelen ilk 3 lojistik firma­sından biri olma gayreti olan bir şirketiz. Böyle bir talep şu ana kadar bize gelmedi. Gel­diği takdirde o günün şartla­rında değerlendiririz, ama biz bu işi yapmak istiyoruz, bu işi çok önemsiyoruz. Sek­törü ve işimizi beraber büyü­tebileceğimize inandığımız, katkı sunabileceğine inandı­ğımız bir yatırımcı olursa öy­le bir ihtimal değerlendirebi­liriz, ama şu anda gündemde böyle bir şey yok.

Bizim şir­ketimizi daha ileriye taşıya­cak bir teklif olması önemli bir kriter. Avrupa tarafında değil ama örneğin Türkiye içerisinde ihtisas alanların­da mesela soğuk zincirde bü­yümek istiyorsunuz ve depo­sunu kurmuş bölgede soğuk zincir firması var. Bu tür lo­kal büyümeler tabi ki yapıla­bilir. Bu açıdan da radarımız­da olan sektörler ve iş konu­ları tabi ki bulunuyoryanıtını verdi.

Lojistik gençlerin ilk tercihi değil henüz

Özellikle gençler tarafından lo­jistik sektörü yeterince tercih edilmiyor. Oysa lojistik, sadece taşımacılık ve depolamadan ibaret değil, mühendislik, tek­noloji yönetimi ve veri analitiği gibi alanlarda da büyük bir iş gücüne ihtiyaç duyuyor. Lojis­tik bölümleri tercih sıralamala­rında alt sıralarda yer alıyor. Biz lojistikte yetişmiş, donanımlı insanlara çok ihtiyaç duyuyo­ruz.

Sektörümüz matematik­le, analizle, mühendislik bakış açısıyla iç içe. Özellikle endüstri mühendislerine,yazılımcılara, mühendislik bakış açısıyla veri odaklı süreçleri yönetecek pro­fesyonellere her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. On­ların da bu sektörü bir kariyer alanı olarak değerlendirmeleri gerektiğini düşünüyoruz.

Aslında bir yandan bizim sos­yal bilimcilere de ihtiyacımız var. Bu konuyu her yerde söylü­yorum . Akca lojistik'te 2000'e yakın insan çalışıyor. Mavi ya­ka, gri yaka, beyaz yaka olarak ve bu insanların tamamını bir amaç altına toplayacak bir me­saj vermeniz lazım.

Bunun için belki için psiko­loglar sosyologlar olması lazım yani mavi yaka sahada aracı­mızı kullanan arkadaşımızın da merkezdeki koordinatör direk­törümüzün de aynı dili konuş­ması gerekiyor. İstihdam bizim işimizin çok önemli bir kısmı. İyi iş iyi insanla ortaya çıkıyor. Gençlere mesajımız, şu ki lojis­tik, geleceği parlak bir meslek alanıdır. Tüm gençlerimizi bu dinamik sektörde kariyer yap­maya davet ediyoruz.

2025’te hedefimiz yatay büyüme ve kapasite artışı

 İşimizi yatayda büyütmeye çalışıyoruz . 2025 yılında kapasitemizi yüzde 10 artırmayı hedefliyoruz. Özellikle gıda ve perakende alanına odaklıyız. Müşteri portföyümüzü genişlettik. 3 önemli marka ile el sıkıştık. Pınar Online, CCI, Pladis. Nakliye tarafında SOCAR ile iş hacmimizi yüzde 10 büyüttük. Soğuk hava yatırımlarımızla bu alandaki kapasitemizi artırmayı planlıyoruz. Yeni tesislerimizle büyümeye devam edeceğiz.

Akca Lojistik olarak, teknolojiyle donatılmış ve stratejik konumlara sahip tesis sayımızı artırmayı ve hizmet ağımızı Türkiye genelinde daha da genişletmeyi hedefliyoruz. Amacımız yalnızca kapasite artışı değil, aynı zamanda sektöre yenilikçi çözümler sunarak daha fazla değer yaratmak. Yeni dönemde Ankara ve İzmir’de çalışmalarımıza ağırlık veriyoruz. Özellikle Ege bölgesinde nakliye tarafında büyüme ile ilgili adımlarımız var.

Türkiye’de akla gelen ilk üç firmadan biri olmak istiyoruz

Akca Lojistik olarak, önümüzdeki dönemde büyüme stratejimizin temelini kapasite artışı, teknoloji yatırımları ve sürdürülebilir lojistik çözümleri oluşturuyor. Özellikle depolama alanlarının genişletilmesi, soğuk zincir yatırımlarının artırılması ve lojistik teknolojilerinin geliştirilmesi öncelikli hedeflerimiz arasında yer alıyor.

Depolama alanında yatırımlarımızı hızlandırıyoruz. Şu anda Türkiye genelinde 400 bin metrekare kapalı depolama alanına sahibiz. Gerek 2023’te gerek 2024’te iklimlendirilmiş alanlara yönelik yatırımlarımız oldu. Stratejik olarak Gebze, İzmir ve Ankara gibi ticaretin yoğun olduğu bölgelerde yeni depo yatırımları yapıyoruz. Özellikle iklimlendirilmiş depoların sayısını artırarak, gıda ve hassas ürün taşımacılığında daha güçlü bir altyapı oluşturmayı hedefliyoruz.

Soğuk zincir lojistiği yatırımlarımız da büyüme planlarımızın önemli bir parçasını oluşturuyor. Soğuk zincir lojistiği, Türkiye’de hala gelişmeye açık bir alan. Akca Lojistik olarak, bu alandaki müşteri portföyümüzü genişlettik 2025’te de iklimlendirilmiş alan yatırımlarımız devam edecek. Araç filosu tarafında da uluslararası standartlara sahip frigorifik araç sayımızı her geçen gün artıyoruz.