Perakende devlerinin raflarını artık lojistik firmaları yönetiyor

Aysel YÜCEL

Tedarik zinciri yönetimini rekabetçi olmanın en önemli unsurlarından biri olarak gören şirketler, halkanın en önemli parçası olan gördükleri lojistik firmalarından artık taşıma, depolama ve dağıtımdan daha fazlasını talep ediyor. Tedarik zinciri halkasındaki rolü hızla büyüyen lojistikçiler de müşterilerinin talepleri doğrultusunda artık paketleme, montaj, hafif üretim de yapıyor. IT altyapısı olan global ölçekli lojistik firmaları müşterilerine sipariş yönetimi hizmeti de sunuyor. Lojistik sektöründe yeni trend, sadece yük taşıma değil, şirketlere tedarik, dağıtım, stok ve raf yönetimini kapsayan geniş bir paketle hizmet sunmak… Üretici firmanın girdilerini tedarik ediyor, ürününü depoluyor ve dağıtıyor.  Perakendecinin rafında eksilen ürünü depodan takip ederek, hızla yerine koyan bir fonksiyona gidiyor. Paketlemesini, teslimatını, ve montajını yapıyor. Bu hizmetler, lojistikte yeni büyüme alanı olarak öne çıkıyor.

Ceva Lojistik, müşterilerine hafif üretim hizmeti de vermeye başladı. Vileda’nın dağıtımını yapmadan önce kesme, montaj, paketleme ve gruplandırma işlemleri de yapıyor. Planlama, satın alma ve satış sonrası gibi hizmetler de sunan DHLSupply Chain’in perakende müşterileri, üretiminin büyük kısmını bu yıl içerisinde DHL tesisine taşımayı planlıyor. Ekol, tedarik zinciri yönetimi kapsamında montaj ve paketlemeden, fabrika içi üretim lojistiğine kadar müşterilerine geniş bir hizmet paketi sunuyor. Mars, müşterilerinin talepleri doğrultusunda depolarında stok takibi, envanter yönetimi, kalite kontrol, barkodlama, etiketleme, ürün birleştirme, yeniden paketleme yaparken bazı müşterilerine de sipariş yönetimi hizmeti veriyor. Japon lojistik şirketi Yusen, dünyaca ünlü perakende devi Tesco’nun Avrupa’daki siparişlerini Türkiye’den yönetiyor. Omsan, ‘Otomatik Ayrıştırma Sistemi’ yatırımı ile ürün ayrıştırma işlemlerinde hata riskini tümüyle ortadan kaldırmayı hedefliyor. Hizmet çeşitliliğini artıran TLS ise Tuzla’daki deposunda ‘hijyenik paketleme odası’ kurdu.

“Lojistikçiler verimliği artırıyor”

 Shaya Tedarik Zinciri ve Lojistik Direktörü Sedef Nasuhioğlu, Tedarik zinciri yönetimini en basit şekliyle “Ürünü ve hizmeti zamanında ve tam olarak sağlamak” olarak tanımlıyor. Tedarik zincirinin talep planlama, tedarik etme, gerekli durumlarda katma değerli hizmetler sağlama, depolama ve dağıtımı takip eden teslimat süreçlerinden oluştuğunu ifade eden Nasuhioğlu, “Tedarik zincirini iyi yöneten, bu konuda insan ve kaynak yatırımı yapan şirketler hız kesmeden büyümeye devam ederken, tersini uygulayanlar sektörde yalnızca var olmaya çalışabilir” dedi. Nasuhioğlu, şirketlerin faaliyet alanına göre değişiklik göstermekle birlikte lojistik şirketlerinin tedarik zinciri halkasındaki payının yüzde 60’lara kadar çıkabildiğini söyledi. Özellikle e-ticaretin toplam perakendeden her gün daha fazla pay alarak büyümesinin ve müşteri beklentilerinin sürekli yükselmesinin de etkisiyle şirketlerin bir nevi temsilcisi olarak lojistik firmalarının bu halka içindeki en kritik rolü üstlendiğini belirtti.

Tedarik zinciri yönetimindeki süreçlerin her geçen gün daha fazla lojistik şirketlerinin yönetimine ve tecrübelerine emanet edildiğine dikkat çeken sektör uzmanlarından Doç. Dr. Hakan Çınar, “Bu son derece olumlu ve kaçınılması da güç bir değişimdir. Lojistik firmalarını birer iş ortağı olarak görerek, tedarik zincirini birlikte yöneten şirketler, yüksek müşteri hizmeti, düşük taşıma maliyeti, düşük depolama maliyeti, stokların daha verimli yönetimi, yüksek dağıtım hızı ve düşük işgücü maliyeti sağlayabiliyor” diye konuştu.

“Doğru lojistikçi sizi vezir yapar”

Verimli, etkin tedarik zinciri yönetiminin olmazsa olmazının lojistik yönetim sürecinin kendisi olduğuna dikkat çeken bir diğer sektör uzmanı Stratejik Planlama Danışmanı Aysel Evran, tedarik zincirinin hemen hemen her halkasında lojistik servis sağlayıcıların etkin rol aldığına dikkat çekti. Evran, “Zamanında ürünün, doğru yer de ve doğru miktarda olması için etkin, sistematik bir lojistik hizmetin sağlanması zorunlu” dedi.

Paketleme, ürün yenileştirme ve benzer faaliyetlerin lojistik servis sağlayıcılar tarafından gerçekleştirildiğini ifade eden Evran, “Katma değerli lojistik faaliyetler dediğimiz hizmetleri sağlayan lojistik şirketlerinin etkinliği gittikçe artıyor” dedi. Bıçakcılar Tıbbi Cihazlar yetkilisi Osman Aydemir Yetkin de tedarik zinciri halkasında lojistik firmalarının önemine vurgu yaparak, “Piyasa diliyle söyleyecek olursak doğru lojistik firması sizi vezir yapar. Sistemin tüm halkalarının kendi içinde bir ‘tedarikçi – müşteri’ bilinciyle çalışması en önemli kriterdir. Her halka bir önceki halkanın müşterisi ve bir sonraki halkanın tedarikçisi olduğunu bilerek ve bunun tanımlanmış spesifik gereğini yaparak çalışmalıdır” diye konuştu.

Artık firmalar değil, tedarik zincirleri yarışıyor

Tedarik zinciri, hammadde temini, üretim, dağıtım ve ürünü son müşteriye ulaştırma süreçlerini kapsıyor. Tedarik zinciri halkasında tedarikçi, üretici, dağıtıcı, perakendeci ve müşteriler bulunuyor.  Tedarik zinciri yönetimi malzeme/ürün para ve bilgi ile yönetiliyor. Tedarik zinciri yönetiminin temel amaçları ise şu şekilde özetleniyor: Müşteri tatminini artırmak; çevrim zamanını azaltmak; stok ve stokla ilgili maliyetlerin azaltılmasını sağlamak; ürün hatalarını azaltmak; faaliyet maliyetini azaltmak. Uzmanlar, bu amaçları gerçekleştirebilmek ve rekabetçi olabilmek için tedarik zincirindeki tüm paydaşlar arasında haberleşme ile bilgi paylaşımının artırılması gerektiğini 

belirtiyor. Değişen dünyada rekabet artık firmaların tek başına kendi arasında yaşanmıyor. Rekabet, firmaların içinde yer aldığı tedarik zincirleri arasında yaşanıyor.