Ambarlı’da ‘taşınma’ tartışması

Murat ERDOĞAN

İzmit Körfezi’nde yerel belediyelerle limanlar arasındaki fikir ayrılığı Ambarlı’ya taşınacağa benziyor. Dünya Ekonomi, Denizcilik ve Lojistik TV’de yayımlanan Yerel Yönetimler programına katılan Beylikdüzü Belediyesi Başkanı Yusuf Uzun, Ambarlı Limanı’nın bir planlama hatası olduğunu belirterek makul sürede bu limanın kent dışına taşınacağını açıkladı.  Ambarlı Limanı Türkiye’nin en büyük limanı olduğunu belirten Uzun, liman yapıldığında Beylikdüzü’nde bugünkü gibi bir yerleşim olmadığını belirterek şunları söyledi: “Geçmiş dönemde sağlıklı bir planlama yapılmış olsaydı ya Ambarlı Limanı burada konuşlandırılmazdı ya da buraya bu kadar yerleşime müsaade edilmezdi. Bir planlama hatasından bahsedebiliriz. Bugün itibariyle Ambarlı Limanı’nın belli bir iş hacmi var ve Türkiye’nin en büyük limanı ama hacminin daha fazla büyütülmesinin çok doğru bulmadığımı belirtmek istiyorum.  Makul bir süre içerisinde bu limanın kentin çok daha dışında trafik yükünün çevreye zarar vermeyeceği bir noktaya taşınması lazım. Fakat takdir edersiniz ki bu yatırımlar çok büyük yatırımlar ve hemen taşınması mümkün değil. Ambarlı Limanı ve dolum tesisleri bugün itibariyle bölgenin bir gerçeğidir. Türkiye’nin çok önemli kuruluşları. Onlar da kent dışında daha çok büyüyebilir ve rahat çalışabilirler. Bu tesislerin makul bir sürede kent dışına taşınmasının şart olduğunu bir kez daha belirtmek istiyorum ve Ulaştırma Bakanlığı’nın da bu konuda bir çalışma yaptığını biliyorum.

Bakanlığın projesi yok

Konuyla ilgili DÜNYA’ya bir açıklama yapan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka, büyük liman projelerini hayata geçirmeyi planlayan Bakanlığın böyle bir projesi olmadığını kaydetti. Görüşlerine başvurduğumuz Türkiye Liman İşletmeciler Derneği (TÜRKLİM) ve Altaş Ambarlı Liman Tesis yöneticileri ise konuyla ilgili açıklama yapmak istemedi.

Açıklamalar, yatırımcıların vizyonunu etkiliyor

Dünya Ekonomi TV’de yayımlanan Pusula programına katılan Polisan Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Poliport Genel Müdürü Fırat Yemeniceler ise belediye başkanlarının tutumlarını eleştirdi. Limanlarla konusunda bir algı sorunu olduğunu dile getiren Yemeniciler, bu tarzdaki açıklamaların, altyapılarını hazırlamış büyük grupların vizyonlarını etkilediğini ifade etti. 1980’li yıllardan buyana liman alt yapıları ve limanların özel sektör yatırımlarıyla şekillendiğini hatırlatan Yemeniciler,  özel sektör firmaları 100 milyonlarca dolar yatırım yaparak bugün Türkiye’nin ulaştırma alt yapısını hazırladığını kaydetti. Dış ticaretin yüzde 90’ını deniz yoluyla yapılıyor olması nedeniyle limanların çok büyük öneme sahip olduğunun altını çizen Yemeniciler, “Belediye başkanlarımızın bu limanlara sahip çıkmasını istiyoruz. Yurtdışı örneklerinde olduğu gibi belediye başkanlarının liman işletmelerine gelip, hangi konularda yardımcı olabileceklerini sormalarını bekliyoruz. Bu limanlarında oluşacak bir tıkanık ihracata olumsuz yansıyacaktır” diye konuştu.

Kocaeli’de limanların büyümesine izin verilmiyor

Kocaeli genelinde de belediyelerin limanların büyümesine karşı bir yapı içinde olduklarını dile getiren Yemeniciler, şunları söyledi: “Kocaeli limanı yük hacmi bakımından Avrupa’nın en büyük 10. Limanıdır. Muhtemelen gelecek yıl, iki limanı da geride bırakarak Avrupa’nın 8. büyük limanı olacak. Geçen yıl, Kocaeli limanı yüzde 12 büyüyerek 61.4 milyon ton yük elleçledi. Fakat limanın mevcut kapasitesi 80 milyon ton. Bölgedeki limanların kullanım kapasitesi neredeyse yüzde 80’e ulaşmış durumda. Burada liman kapasitelerinin büyütülmesi için gerekli altyapı sorunlarının belediyelerin de desteğiyle çözülmesi lazım. Eğer limanların büyümesi engellenirse tek başına Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 20’sini gerçekleştiren Kocaeli’ne zarar vereceğini düşünüyorum.”

Türkiye GSMH’nın yüzde 45’inin Kocaeli bölgesinde yapıldığına dikkat çeken Yemeniciler, “Doğal olarak da en yakın limanlardan ithalat ve ihracat gerçekleştiriliyor. Buradaki üretimin uzak limanlara taşınması, bir maliyet unsuru demek ve Türkiye’nin rekabet şansının azalması demek. Bunun doğru algılanması gerekiyor” yorumunu yaptı.

Ambarlı Limanları Marmara’da yüzde 70’lik paya sahip

Türkiye’de elleçlenen konteyner yükünün büyük kısmı Ambarlı Liman Bölgesi’nde elleçleniyor. Ambarlı’nın ülkenin konteyner trafiğinde yüzde 40, Marmara bölgesinde ise yüzde 70’lik payı bulunuyor. Ambarlı limanlarında 2012’de 3 milyon teu’nun üstünde konteyner elleçlenirken yaklaşık 250 bin de araç hareketi oldu. Bölgede ayrıca 3.5 milyon ton civarında genel kargo ve sıvı yük elleçlemesi gerçekleştirildi. Yılın ilk altı ayında Ambarlı limanlarında elleçlenen konteyner hareketi 1.7 milyon teu’yu aştı.