Kuş gribi ile artan yumurta fiyatının köpüğü söndü

Mehmet Hanifi GÜLEL

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 31 Ekim’de kuş gribinin Konya’da tespit etikten sonra piyasada yumurta fiyatlarında yüzde 40’ı bulan artış yaşanmıştı. Fiyat artışlarının üretimiyle ilgili olmadığını ve oluşturulan algıdan sonra oluşan fiyat köpüğünün söndüğünü aktaran Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, kuş gribinden yaklaşık 5.5 milyon tavuğun etkilendiğini ve toplam tavuk miktarının yüzde 4’ünü oluşturduğunu belirtti.

Söz konusu miktarın yumurtada fiyat artışına yol açacak bir boyutta olmadığını kaydeden Afyon, kuş gribinden etkilenen hayvan sayısının Bakanlığa göre yüzde 6, sahadan aldıkları bilgilere göre ise yüzde 4 oranında yumurtalık tavuğun etkilendiğini iletti. Zincir marketlerde 30’lu L boy yumurtanın fiyatı 160 ile 190 lira arasında değişiyor. M boy 30’lu yumurtanın fiyatı ise 139,5 ile 168,5 lira arasında bulunuyor.

Yumurta üreticiden 4 liradan çıkıyor

Türkiye’nin toplam yumurtalık tavuk sayısının 110 milyon olduğunu bildiren Afyon, gribin Konya, Eskişehir, Afyon’da tespit edildiğini bilgisini verdi. Afyon'da 90 binlik tavuk sayısı olan bir tesiste görüldüğünü, Eskişehir'de köy çiftliğinde rastlandığını ve etrafındaki 3 kilometrelik koruma bandı içindeki hayvanların itlaf edildiğini duyuran Afyon, “Piyasada oluşan yüzde 40’ın üzerindeki fiyat artışının üretici kaynaklı değil.

Üretici ve aracı arasındaki fiyat farkının daha düşük. Pazarda oluşan fiyatın pazarlamadan kaynaklanıyor. Tüketiciye ulaşana kadar 8 ile 12 liraya yumurta var. 8 liraya olan da organik, 12 liraya olan da organik yumurta var. Normal yumurta ise 4 ile 4.5 lira bizden çıkıyor ve 5 ile 5,5 lira arasında markette satılıyor” dedi. Afyon, diğer yandan ‘yumurtanın fiyatı 8 liraya çıktı’ kaynağı belirsiz bir haber sonrası bir haftadır yumurta fiyatının konuşulduğunu dile getirdi.

Şu anda kuş gribinin Türkiye’de kontrol altında olduğuna dikkat çeken Afyon, “Ufacık bir yerde çıksa bakanlık anında koruma çekiliyor. Türkiye kuşların göç yolları üzerinde olduğu için göç mevsiminde vakalar yaşanıyor. Bizim en büyük işletmelerimiz bu vahşi hayatla veya doğal hayatla bağlantısı olan gezen tavuklar veyahut da köylerdeki başıboş gezen hayvanlar aracılığıyla temas kuruluyor. Bu kontrolsüz gezen tavuklar, işletmelere büyük tehdittir” diye konuştu.

“Ulusal marketler yumurtayı makul fiyata satıyor”

Gripten dolayı artan fiyatların eski seviyesine geri döndüğüne dikkat çeken İbrahim Afyon, “Marketlerde yumurta fiyatının 5 lira üzeri olması, market ve ambalaj lüksüne göre 6 liraya kadar çıkabilir. 6 liranın üstündeki yumurtalar alternatif üretim metodu olarak yer alıyor. Vatandaşların yüzde 85’inin tükettiği bu yumurtalarla ilgisi yok. Vatandaş istediği yumurtayı alabilir ve tüketebilir. Öte yandan, ulusal marketler piyasanın en uygun fiyatına satmak zorundalar. Satamazlarsa diğer emtiaları satmakta zorlanırlar, böylece yumurtayı biraz daha makul fiyata satıyorlar” dedi.

Grip ile yumurta fiyatı yüzde 45 artmıştı

Grip sonrası oluşan zam balonunun sündüğünü kaydeden İbrahim Afyon, son iki üç haftada yüzde 45’lik zammın yarısının zarardan çıkma sebebi, geri kalanın da balon haberler yüzünden kaynaklandığını ifade etti. Yumurta fiyatlarının arz talebe göre değiştiği için daha önceden zarar edenlerin kapasite düşürmesinden dolayı okulların açılmasıyla oluşan talep ile birlikte fiyatın yükseldiğine değinen Afyon, bunun fırsatçılık ile ilgisinin olmadığını vurguladı.

Kuş gribinin ihracata etkisini değerlendiren ve ithalatçı ülkelerin kuş gribi çıkan ülkelerden alımını isterse kesebileceğini belirten Afyon, “Bakanlığımız kuş gribi çıkan ili bölge olarak kabul ettiği için hangi ilde çıktıysa o ilden ihracata sağlık sertifikası düzenlemiyor. Bu durumdan şu da anlaşılmasın; yani bu ildeki yumurtaların hepsi sağlıksız anlamına gelmiyor. Vaka tespit edilen yerin 10 kilometre çapında yumurta ve canlı hayvan giriş çıkışları yasaklanıyor. Sağlık sertifikası olmayan yumurtaların satışına izin verilmiyor” açıklamasında bulundu.