İstihdam açığı ev tekstilinde üretimi vurdu

Nurdoğan A. ERGÜN

Türkiye’nin üretim ve ih­racattaki güçlü kasla­rından biri olan ev teks­tili sektörü, zorlu geçen bir yı­lın ardından 2025’te yeniden atağa geçmek istiyor. Sektör, her ne kadar global pazarlarda­ki kayıplardan nasibini alsa da ihracattaki dördüncülük sıra­lamasını koruyor. Ancak, çoğu sektörde olduğu gibi çalışacak nitelikli personel açığı yaşa­nan ev tekstili sektöründe, fab­rikalar üretimde vardiya dü­şürmek zorunda kalıyor.

Sabit döviz kurundan sonra sektö­rün ‘en temel’ probleminin iş­çi açığı olduğunu belirten Tür­kiye Ev Tekstili Sanayicileri Derneği (TETSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Hüse­yin Bayram, fabrikaların uzun zamandır tam kapasite çalışa­maz duruma geldiğini söyledi. Bu durumun doğrudan üretimi etkilediğine işaret eden Bay­ram, bunun beraberinde ih­racatı da zayıflattığını belirt­ti. Bayram, “Nitelikli personel durumunun ivedilikle çözül­mesi gerekiyor” vurgusu yap­tı. Ev tekstili sektöründe bir­kaç yıl öncesinde toplam çalı­şan sayısı 500 bin iken bugün rakam aşağılara inmiş durum­da.

Türkiye’nin ev tekstili üre­timinin yoğunlaştığı iller ise Bursa, Denizli, İstanbul, İzmir ve Uşak. Ev tekstili sektöründe dünyanın en önde gelen ülkele­rinden olan Türkiye’de birçok firma kendi markasını oluş­turmuş durumda. Buna bağlı olarak da yurtiçi ve yurtdışın­da mağaza zincirleri kurmaya başlayan sektör firmaları, bazı ünlü yabancı markaların da li­sanslı üretimini yapıyor. Sek­tördeki üreticilerin büyük ço­ğunluğu küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşuyor.

Sektör, Hindistan gibi bakanlık istiyor

2024’ün genel olarak üreti­ci ve ihracatçılar için zor bir yıl olduğunu dile getiren Bay­ram, “Sanayici olarak her yıl­başında ihracatımızı artırmak, üretimimizi hız kesmeden de­vam ettirmek gibi hedeflerle başlıyoruz. Fakat global savaş­lar, ekonomik durumlar ne ya­zık ki bu hedefleri gerçekleş­tirmekte zorluyor” dedi.

Tür­kiye’nin tekstil sektöründe ilk 4 ülke arasında yer aldığını ve bunun global bir başarı oldu­ğu yorumunu yapan Bayram, şunları söyledi: “Fakat burada ülkemizin ne yazık ki bir ek­sikliği var. Geçtiğimiz aylarda TETSİAD olarak, aralarında Hindistan Tekstil Bakanı’nın da yer aldığı bir heyeti ağırla­dık ve tekstilde oldukça etki­li ülkelerin sektör için bakan­lıklarının olması bizleri etki­ledi.

Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sektö­rümüzü destekliyor ama sade­ce ev tekstilinde kargo berabe­rinde 5 milyar dolarlık hacim yaratan sektörün kendi bakan­lığının olması, sorunlarla bi­rebir ilgilenmesi çok önemli. Böylece yaşanılan tüm sorun­ların çözümü ivedilikle çözü­me kavuşur. Bu da beraberin­de ihracat oranımızın giderek artmasını sağlar.”

“MB’nin yüzde 2 limiti iyileştirilsin”

Ev tekstili sektörü olarak 2024 yılı başında çizdikleri ih­racat hedefine ulaşamadıkla­rını, ihracatın yıllık 2.6 milyar dolar seviyesinde devam etti­ğini bildiren Hasan Hüseyin Bayram, global firmalarla reka­bette zorlanan ihracatçı için en temel sorunun sabit kur oldu­ğunu söyledi. “En azından ihra­catçılarımız için farklı kur po­litikası uygulanması gerekiyor.

Üretim yapan tüm firmaları­mız bu anlamda desteklenmeli” diyen Bayram, şöyle devam et­ti: “2025 yılında öncelikle ken­di sektörümüzün küresel alan­da varlığını daha da arttırması beklentimiz ve hedefimiz var. Bunun için finansal olarak des­teklenmeliyiz. Mesela ilk önce Merkez Bankası tarafından ih­racatçılara verilen minimum yüzde 2’lik limitlerin iyileşti­rilmesi gerekiyor. Bu oranlar­la hedeflediğimiz pazarda re­kabet etmemiz gerçekten çok zor. Biz elimizden geldiğince kendimizi geliştirerek yenilik­ler yapmaya, sektörümüzü ge­liştirmeye devam ediyoruz.”

Bu anlamda da ev tekstilinin diji­tal platformu hometex.org’un önemli bir araç olduğunu dile getiren Bayram, aylık yaklaşık 50 ülkeden binlerce katılımcı­nın havludan bornoza, perde­den döşemelik kumaşa, aksesu­ardan mekanizmalı perde tüm ev tekstili ürünlerinin üretici­lerini bu platformda bulabildi­ğini söyledi. Bayram, “Bu tip di­jital yatırımlarla sektörümüzü ve ihracatımızı geliştirip yük­seltebiliriz” dedi.

"Sektörün kendi bakanlığı olsun"

Ev tekstilinde kargo beraberinde 5 milyar dolarlık hacim yaratan sektörün kendi bakanlığının olması, sorunları birebir ilgilenmesi çok önemli olduğunu söyleyen Hasan Hüseyin Bayram, böylece yaşanılan tüm sorunların ivedilikle çözüme kavuşacağını ifade etti

7 milyar dolarlık bir potansiyel var

Türkiye ev tekstilinde Çin, Hindistan ve Pakistan’dan sonra dördüncü büyük ihracatçı konumunda. Ortalama 3 milyar dolarlık ihracatı bulunan ve yolcu beraberindeki satışla birlikte 5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren sektörün küresel ev tekstili ihracatından aldığı pay ise yüzde 3.4. Türkiye’nin en fazla ev tekstili ürünü sattığı ülke halen Almanya.

İkinci sırada ise ABD yer alıyor. Gerçek potansiyeli 7 milyar dolar olan sektör, 2024’ün Ocak-Ekim döneminde ihracatta yüzde 8.7 oranında kayıp yaşadı. Yılın toplamında ise e tekstili grubunda yer alan bornoz ve yatak giyim eşyası kategorisindeki düşüş değerde yüzde 8.2, miktarda yüzde 16.9 oldu. Sadece aralık ayındaki düşüş değerde yüzde 17.7’ye, miktarda yüzde 25.9’a ulaştı.