“İklim krizine karşı ürün desenini değiştirmek zorundayız”

Mehmet Hanifi GÜLEL

Türkiye, küresel gıda pazarından daha fazla pay almak ve yeni dö­nemde öne çıkan ihracat fır­satlarını ve gıda trendlerini WorldFood İstanbul’da ma­saya yatırdı. Tarım sektörü­nün gelen kurum, kuruluş ve birliklerin daha fazla ihracat için çalışmalar yapılırken, bir yandan da hammaddede üre­timin devamlılığına dikkat çe­kiliyor.

Önceki gün kapılarını açan ve dünyanın önde gelen gıda fuarları arasına girmeye başlayan Worldfood İstanbul, hedeflediği 2 milyar euro tica­ret hacmiyle Türkiye’nin gıda ihracatına önemli katkı sağla­ması bekleniyor. Fuarda bu yıl bin 300’e yakın yerli ve yaban­cı firma stant açtı.

Fuarda gıdada ‘Pazar Potan­siyeli’ başlıklı oturumda ‘Kü­resel Pazarlarda Yeni Dönem: Sürdürülebilir Gıda ve İhra­cat’ konusu ele alındı. Oturum TİM Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu modera­törlüğünde TMO Genel Mü­dürü Ahmet Güldal, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Mü­dürü Mehmet Ali Kılıçkaya ve TİM Tarım Kurulu Başkanı Melisa Tokgöz Mutlu yer aldı.

“Türkiye, dünyada sayılı üreticilerden bir tanesi”

Sürdürülebilirliğin tarladan sofraya gıdanın aksamadan ulaşmasının mümkün oldu­ğunu belirten Melisa Tokgöz Mutlu, küresel belirsizlikle­rin gölgesinde, gıda arzında is­tikrarın sürdürülebilmesi için iklim krizine karşı proaktif adımlar atılması gerektiği­ni söyledi.

Türkiye’nin gıdada gittikçe önemli bir noktaya git­tiğini aktaran Mutlu, “Türki­ye’nin sahip olduğu ürün ga­mı ve fabrikalarıyla dünyada sayılı üreticilerden bir tanesi. Şu an geldiğimiz noktada ik­lim krizi en büyük problemi­miz. Şu anda artan 1.5 derece­lik hava sıcaklığı, 2050 yılında artı 2.5 derece olması bekle­niyor. O zamanda bizim Tür­kiye’deki şu anda hali hazırda üretmiş olduğumuz toprak­larda ürün profilini değiştir­mek zorundayız.

Belki, Akde­niz’den Karadeniz’e kayan bir ekim yapmak zorundayız. Dünya trendleri yaş meyvede daha çok işlenmiş ve paket­lenmiş gıdaya doğru gidiyor. Dünyanın büyük bir çoğun­luğu meyve ve sebzeyi elmayı, dilimlenmiş karpuz ve üç por­takal olarak alım yapıyor. İk­lim krizinin gittiği noktada çok büyük sıkıntılar yaşayacağız. Bundan 30-40 sene sonra sis­tem oturacak ama bu ara ge­çiş bizim için çok çok önemli.

Türkiye olarak bizim tarladan sofraya olan kısmı çok güven­li hale getirmemiz lazım. Üre­ticilerimiz, çiftçilerimiz, köy­lülerimiz olmaz ise bizlerde hiçbir şey üretmeyiz. Maale­sef ülkemizdeki en büyük so­runlardan bir tanesi, kırsalda­ki yaş ortalamasının 60 yaş üs­tü olması. Yine meyvecilikte ve sebze tarafında üretiminde istenilen planlı ve sözleşmeli üretime ulaşmış değiliz. Eğer biz dünyada Türkiye markası yaratmak istiyorsak zincirin ilk halkası olan köylümüzle ve çiftçimizi çok iyi bilgilendir­memiz gerekiyor” dedi.

İlk 8 ayda ihracat %7,4 arttı

Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kı­lıçkaya, “Ülkemizin tarım ve gıda üretim kapasitesi yakla­şık 61 milyar dolar olarak yer alıyor. Bunun yaklaşık 31 mil­yar dolarını ihracat yapıyoruz. İlk 8 ayda Türkiye’nin ihra­catı yüzde 3.9 artarken, tarım ürünlerinin ihracatı ise %7,4 oranda artış gösterdi. Geldiği­miz nokta itibarıyla artık işlen­miş gıda ürünlerinde ilk sıra­da yer alıyoruz. Dünya tarımsal ürün ihracatından aldığımız pazar payı 2003 yılında binde 0.8 iken, 2023 yılında bu pay yüzde 1.5’a çıktı” diye konuştu.

Hedef 50 milyar dolar ihracat

Tarım ve Orman Bakanı Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Gümen, sürdürülebilir bir gıda sistemi oluşturmak büyük önem taşıdığını vurgulayarak, Türkiye’yi uluslararası arenada daha güçlü bir oyuncu haline getirmek ve gıda ile tarımsal ürün ihracatında 50 milyar dolar hedefine ulaşmak için çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Tarım ve Orman Bakanlığı ile iş birliği içinde gıda sektöründe önemli adımlar attıklarını kaydeden TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “Türkiye, son dönemdeki performansıyla ve artan ihracat rakamlarıyla bir kez daha kendini kanıtladı. Bu başarıların devam etmesi için tarım alanındaki iyileştirmelerin sürdürülmesi büyük önem taşıyor. Önümüzdeki dönemde, rekabet gücümüzü artıracak politikalarla, sektörün ihracat potansiyelini iki katına çıkarabileceğimize inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

TMO’nun stokları ticarete konu olacağı bir döneme giriliyor

 İklim değişikliği, pandemi ve dünya üzerindeki gerilimlerden gıda sektörüne dair önemli etkilenmelerin konuşulduğu günümüzde, üretimde ‘devamlılık’ yaklaşımının altını çizen Tarım ve Orman Bakanlığı Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, “Üretimde “devamlılık” yaklaşımı önemlidir. Tarım Bakanlığımız ve ilgili kamu kuruluşlarının özel çabaları ve sektör profesyonellerinin işbirliğiyle bu alanda yüksek hedefler koymuş durumdayız. Üretimde istikrar ve devamlılık ancak planlama ile mümkündür.

Üretim planlaması, özellikle fiyat dalgalanmalarından üreticilerimizin olumsuz etkilenmelerinin önlemesi ve ilgili sektörlerin de ürünlere daha garanti bir şekilde ulaşabilmesini sağlaması bakımından önem arz ediyor. Üretim planlaması konusuna pazarlama, işleme ve sanayi alanları da dâhil olmak üzere alt yapının oluşturulması anlamında ilgili kurum ve kuruluşların da desteği gerekiyor. Beklentimiz, tarım sektörünün de bu süreçte kendi üzerlerine düşen görevleri yerine getirmeleri. TMO’nun elindeki stokların ticarete konu olacağı bir döneme giriyoruz. İhracatçılarımızın ihtiyacı olan hammadde için iç piyasada yeterli stok bulunuyor” dedi.