İhracatta ilk 10 ülke hedefine perakende ile ulaşacağız

Mehtap HALICI

Perakende Günle­ri 2023, “Dijital Dün­ya-Yeni Müşteri, Yeni Perakende, Yeni Dönem” ana temasıyla Haliç Kongre Mer­kezi’nde başladı. Sektörün ve dijital ticaretin geleceğine yön veren çok sayıda yerli ve ya­bancı konuşmacıyı 9 bin 500’ü aşkın üst düzey yöneticiyi bir araya getiren etkinlikte konu­şan Türkiye İhracatçılar Mec­lisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye ekonomisi­nin büyümesi ve refahı geliş­tirmek için markalı üretim ve ihracatın daha da artması ge­rektiğini söyledi. Türkiye’nin üretimde bir marka ülke oldu­ğunu vurgulayan Gültepe, “Ar­tık bununla yetinmeyip mar­kaların ülkesi olabilmeliyiz. Sadece BMD üyesi markaların yurt dışında 5 bini aşkın ma­ğazası ve 11 bin civarında sa­tış noktası bulunuyor. Sınır­larımızın ötesinde 17 bine ya­kın mağaza ve satış noktasına ulaşmak kolay iş değil. Hatta bazı ülkelerde alanlarında pa­zar lideri konumunda marka­larımız var. Önümüzdeki yıl­larda kuşkusuz çok daha iyi yerlere geleceğiz. Birçok sek­törden küresel markalar çıka­racağız. Markanın çarpan et­kisinden daha fazla yararlan­malıyız” dedi.

"Türkiye markasını tanıtıyorlar"

Türkiye’yi ihracatta ilk 10 ülke arasına çıkarma vizyonu ile çalıştıklarını vurgulayan Gültepe, şunları söyledi: “Bu hedefe ulaşmak için mutla­ka markalı ihracatımızı artır­mamız gerekiyor. Çünkü ihra­cat markaları, markalar ihra­catı doğrudan etkiliyor. Kendi markasıyla ihracat yapan fir­malarımız Ar-Ge’ye daha çok önem veriyor. Diğer firmala­ra göre daha fazla patent baş­vurusu gerçekleştiriyor. Da­ha fazla araştırmacı istihda­mı sağlıyor. Küresel arenaya çıkan her firmamız aynı za­manda Türkiye markasını da dünyaya tanıtıyor. Bu bilinç­le çalışmalarımıza devam edi­yoruz.”

"AVM’lerde yıllık israf 10 milyar TL'yi buluyor"

Öte yandan yüksek mali­yetler ve enflasyon nedeniy­le markaların cirolarında yüz­de 100 civarında bir artış ol­duğunu söyleyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de, mev­zuatta yapılan düzenlemelere rağmen AVM’lerde ödenen ge­nel giderlerin bir türlü şeffaf­laşamadığını belirtti. Öncel, “Markalar AVM’lere ayrıca ciro kirası ödüyor. Ciro kira­sı nedeniyle AVM’lerin gelir­lerinde ciddi bir artış olması­na rağmen yüzde 400’e varan kira zammı talepleriyle kar­şılaşıyoruz. Oysa ciro kiraları yüzde 100 artarken kur artışı yıllık yüzde 35-40’ta kaldı. Ya­ni AVM’lerin kira gelirlerin­de döviz bazında net yüzde 60- 65 artış oldu” dedi. AVM’lerde toplam 14 milyon metrekare kiralanabilir alan bulunduğu­na dikkat çeken Öncel şöyle devam etti:

“Metrekare başına her ay ortalama 60 TL’lik kayıp ve israf var. Yıllık hesapladığı­mızda 8-10 milyar TL arasın­da bir rakam ortaya çıkıyor. Bu parayla her biri 300 mağaza­lı 30 AVM inşa edilebilir veya 100 metrekarelik 10 bin ma­ğaza açılabilir ya da yenile­nebilir. BMD üyesi markalar için uygun koşullarda krediye erişimin de önemli bir sorun olmaya devam ettiğine dik­kat çeken Öncel, önümüzdeki günlerde kredi sorununa çö­züm bulunacağını ümit ettik­lerini sözlerine ekledi.

"Yabancı yatırımcı oranı geriledi"

Alışveriş Merkezi Yatırım­cıları Derneği (AYD) Başka­nı Nuri Şapkacı de sektördeki yabancı yatırımcı oranın son 5 yılda yüzde 28’lerden 20’lere gerilediği kaydetti. “Yeni yatı­rımların hayata geçirilebilme­si için tüm tarafların çıkarla­rını optimum düzeyde ve uzun vadede koruyacak şekilde ka­rarlar alınması gerekmektedir. Küresel uygulamaların Tür­kiye’ye uyarlanması, sadece AVM yatırımlarının değil otel, ofis, rezidans ve lojistik gibi di­ğer ticari gayrimenkul yatırım­larının da gündeme alınması­na olanak sağlayacaktır” diye konuştu. Şapkacı, 2023 yılının ilk çeyreğine ilişkin rakamların tüketicilerin pandemi sonrası sosyalleşme güdüsü ile alışve­riş merkezlerine tekrar gitme­ye başladığını bildirdi.

"Talepler erkene çekildi"

Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, seçim dönemi olmasına rağmen depremin ve makroekonomik bazı belirsizliklerin etkisiyle 2023 yılının ilk yarısının beklentileri karşıladığının altını çizdi. Tınastepe, “Tüketicilerin özellikle tüketici elektroniği, beyaz eşya, ev ve yaşam kategorilerinde enflasyondan kaçınmak için taleplerini erkene çektiğini gördük. Bu da bu alanlarda işlerin canlılığını sağladı. Bunun dışında çok ciddi bir turizm etkisi görüyoruz.” şeklinde konuştu.

"Artan enerji maliyetleri ile mücadele ediyoruz"

Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu, perakendenin GSMH’nın büyümesine iki kat daha fazla etki yapan bir sektör olduğunu kaydetti. Özpamukçu, “Net kar marjlarımız yüzde 2-3 seviyesinde. Bu nedenle gıda perakendecileri olarak maliyetlerimizi bir yandan verimlilikle, tedarik zincirlerin gelişimi ve üretimin takibi ile azaltmaya çalışırken, diğer taraftan da giderleri kontrol etme noktasında artan enerji maliyetleri başta olmak üzere petrol, doğalgaz, nakliye, lojistik ve işgücü maliyetleri ile mücadele ettiğimizi görüyoruz” dedi.

"Otele gelen turistin restoranlara faydası yok"

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, gastronomi turizminin payının yüzde 30-40 seviyesine çıkartılması gerektiğini belirterek “Otellere gelen turistlerin ne yazık ki kaldıkları şehre, o şehirdeki restoranlara faydası olmuyor. Bizim artık nicelikten çok, niteliğe odaklanarak gurme turizminin sektördeki payını artırmamız gerekiyor” dedi. Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu Başkanı (TAMPF) Hüseyin Altaş ise perakende sektörünün dijitalleşme alanında büyük bir çaba sarf ettiğini kaydetti.