Havacılık 1.3 milyar engelli için konforlu seyahat arayışında

Necmi ÇELİK

Tüm dünyada hava yo­lu şirketleri ve havali­manları engelli, has­ta, yaşlı ya da hareket yete­neği kısıtlı yolcular için bir dizi özel hizmet sunuyor. Kü­resel sivil havacılık sektörü­nü düzenleyen uluslarara­sı kuruluşlar 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla, Kanada’nın Montreal ken­tinde biraraya gelerek engel­li yolcuların seyahat konfo­runun nasıl artırılabileceği ve havalimanlarında hizmet­lere erişimin nasıl kolaylaş­tırılabileceği konusunu ele aldılar.

Dünya Sağlık Örgü­tü (WHO), küresel nüfusun yaklaşık yüzde 16’sını tem­sil eden 1,3 milyardan faz­la bireyin bir tür engellilik­le yaşadığını tahmin ediyor. Ayrıca nüfus yaşlandıkça engelli insan oranının da art­ması bekleniyor. Hem dev­letler hem de havacılık en­düstrisini oluşturan havayo­lu şirketleri ve havalimanları engelli yolculara erişilebilir ve konforlu bir hava yolu se­yahati sunabilmek amacıy­la kapsamlı çalışmalar içinde bulunuyor.

İnsan onuruna yakışan seyahat önemli

Sivil havacılığın önde ge­len otoritesi ICAO’nun Genel Sekreteri Juan Carlos Sala­zar, “Evrensel olarak koordi­ne edilmiş ve erişilebilir hava taşımacılığı ancak havacılık değer zinciri boyunca yakın iş birliği ile gerçekleştirilebilir. ICAO, bu öncelik konusun­da IATA ve ACI ile arasındaki işbirliğini güçlendiriyor. An­cak tüm tarafların katılımıyla hava yolculuğundaki mevcut engelleri başarılı bir şekilde aşabiliriz” dedi. THY dahil 330 havayolu şirketini çatısı altında toplayan Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IA­TA’nın Genel Direktörü Wil­lie Walsh ise açıklamasında şu noktaların altını çizdi:

“Havayolları, engelliler de dahil olmak üzere her yolcu için emniyetli, güvenilir ve insan onuruna yakışan bir se­yahat sağlamak istiyor. Bu­nu sağlamak için havayolla­rı, havalimanları ve engelliler topluluğu birlikte çalışmalı­dır. Bunun da ötesinde, engel­li yolculara yönelik ulusal öl­çekli düzenleyici çerçevenin de yolculuğun nerede başla­yıp bittiğine bakılmaksızın başarılı bir hizmet sunumu­nu destekleyici şekilde olma­sı gerekiyor. Tüm bu oyuncu­lar arasındaki koordinasyon, engelli yolcuların güvenle se­yahat etmelerini sağlamanın anahtarıdır.”

Havayolları ve havaliman­ları engelli veya hareket kı­sıtı olan yolculara verilen hizmetleri görme ve işitme özürlüler,fiziksel ve zihinsel engelliler, yaşa bağlı rahatsız­lığı olanlar,rehber köpekler, akülü özel tekerlekli sandal­yeler, piller, solunum cihazla­rı ve hayati ilaçlar gibi başlık­lar altında düzenleniyor.

Engelli veya hareket kısıtı olan yolculara sunulan teker­likli sandalye hizmeti en gö­rünen kolaylık olsa da engel­li yolcular açısından hava li­manlarına gelişle başlayan ve check-in işlemleri dahil uça­ğa geçinceye kadarki tüm aşa­maları içeren sayısız sorun olduğu da bir gerçek.

THY’den kapsamlı düzenlemeler

“Engelli veya hasta yolcu­larımızın, rahat ve endişesiz koşullarda seyahat etmesini önemsiyoruz ve özel ihtiyaç­ları bulunan yolcuların daha iyi şartlarda yolculuk edebil­mesi birçok ayrıcalıklı hiz­met sunuyoruz “ görüşünü temel bir politika olarak be­nimseyen Türk Hava Yolları (THY) da özel hizmet gerek­tiren yolcular için web sayfa­sında kapsamlı bilgiler verdi. Sayfada şu noktalara dikkat çekildi: “Özel gereksinimli yolcularımıza talep etmeleri halinde ve imkanlar dahilin­de check-in, pasaport ve biniş işlemleri esnasında öncelik tanıyoruz. Bu yolcularımızın koltuklarını, seyahat edecek­leri uçağın uygunluk ve mü­saitlik durumuna göre ön sı­ralardan ayırmaya gayret edi­yoruz. Uçuştan en az 48 saat önce tekerlekli sandalye ta­lebini ileten ve talebi onayla­nan yolcularımız için ücret­siz tekerlekli sandalye hizme­ti sunuyoruz.”

Uluslararası uçuş kuralları gereği bazı rahatsızlıkları bu­lunan yolcuların uçuşlara ka­bul edilemediğine dikkat çeki­lirken, şu bilgiler paylaşılıyor;

“Bulaşıcı hastalığı olmayan ve yolculuk etmesinde tıbbi açıdan herhangi bir engel bu­lunmayan hasta yolcularımı­zı, “uçakla seyahat etmesinde sakınca yoktur” ibaresi bulu­nan ve uçuştan en fazla 10 gün önce hazırlanmış doktor ra­poru ibraz etmeleri koşuluy­la uçuşlarımıza kabul edebili­yoruz.

Özel gereksinimli ya da hareket kabiliyeti geçici ola­rak kısıtlı yolcularımız sağlık durumlarına göre, yalnız baş­larına ya da bir refakatçi eşli­ğinde uçuşlarımıza katılabili­yor. Kişisel ihtiyaçlarını kar­şılayamayacak durumdaki yolcularımızın bir refakatçi gözetiminde uçuşa katılma­ları gerekmektedir. Zihinsel engeli bulunan yolcularımız da uçuşa mutlaka bir refakat­çi gözetiminde katılmalıdır­lar. Uçuş sırasında kişisel ih­tiyaçlarını karşılayabilecek durumda olan fiziksel engelli yolcularımız refakatçileri ol­madan, tek başlarına seyahat edebilirler.”

Havayolları engelli bireylere erişimi kolaylaştırıyor

Lufthansa: "Özel ihtiyaçlar olan bir yolcuysanız, seyahatinizi sorunsuz hale getirmek için ihtiyacınız olan desteği size sağlayabiliriz. Lufthansa, engellilik nedeniyle insanların seyahat etmesini reddetmez."

Singapur Airlines: "Her yolcunun bizimle gerçekleştirdiği yolculuğu önemsiyoruz. İster havaalanında, ister uçuşta veya uçuş bağlantıları yaparken engelli yolcularımıza bakım ve yardım sağlamak bizim için bir mutluluktur."

British Airways: "Engelli seyahat eden müşteriler için uçuşları mümkün olduğunca kolaylaştırmaya kararlıyız. Hizmetimizi sürekli geliştiriyoruz ve görünür ve görünür olmayan engelleri olan müşteriler için tercih edilen havayolu olmayı hedefliyoruz."

American Airlines: "Müşteriler için olumlu bir seyahat deneyimi sunmaya kendimizi adadık. Seyahatinizi çevrimiçi olarak rezerve ederken yardım talep edebilir veya özel istekleriniz varsa bizi arayabilirsiniz. Her şeyin hazır olduğundan emin olmak için bir koordinatör sizinle iletişime geçecektir.’’

İGA uygulamaları ile dünyaya örnek olma çabasında

İGA İstanbul Havalimanı, bu alandaki çalışmalarıyla ulusal ve uluslararası birçok ödülle birlikte Uluslararası Havalimanları Konseyi’nin (ACI) ‘Erişilebilirlik Akreditasyonu’nu dünyada almaya ilk havalimanı olurken, seyahatin “herkes için bir hak” olduğu anlayışıyla çalışmalarını sürdürüyor. İGA İstanbul Havalimanı 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kasamında Ulaşımda Erişilebilirlik kategorisinde ödüle layık görüldü.

İGA engelli öncelikli geçişleri, oturma noktaları, işitme cihazı kullanan misafirler için indüksiyon döngü cihazları, her tuvalet bölgesindeki sesli boş/ dolu uyarısı yapan engelli tuvaletleri,erişilebilir deskler ve yeterli genişlikteki geçiş alanlarıyla erişilebilirlik standartlarını sağlarken, tüm erişilebilirlik faaliyetlerini “İGA Yanımda” uygulamasıyla misafirlerine sunuyor. İGA’nın Rota Yanımda ve Erişilebilir Rota hizmeti ile baston kullanıcısı görme engelli bireylere bağımsızlık kazandırmak üzere geliştirilen “Rota Yanımda”, İstanbul Havalimanı uygulaması içinde görme engelli bireylere bulunduğu konum ve etrafındaki mekânlar hakkında bilgi sağlarken, diledikleri noktaya rota çizerek misafirlerini sesle de yönlendiriyor.

Ayrıca Check-in bölgesinde iki, Dış hatlar giden yolcu bölgesinde bir, İç Hatlar giden yolcu bölgesinde bir tane olmak üzere toplam dört “sessiz oda” sese, kalabalığa duyarlı misafirlere sakin bir alan sunarken,Havalimanı’nda 23 noktada yer alan Dijital Danışma Kioskları tekerlekli sandalyeli bireylerin harita üzerinde konum aramasına ve bu konuma rota çizdirmesine olanak tanıyor.