Harran’ın pamuğu mercimekle yenilendi

Başak Nur GÖKÇAM

Tarım sektörü, iklim de­ğişikliğine karşı mü­cadelede rol oynama açısından kritik öneme sa­hip. Türkiye İstatistik Kuru­mu (TÜİK) 2022 yılı verileri­ne göre toplam sera gazı emis­yonları açısından yapılan değerlendirmeler sonucunda tarım sektörü, yüzde 12.8 oran ile enerjiden sonra en fazla emisyon salınan ikinci sektör konumunda. Bu şu demek; ta­rım iklim değişikliği ile müca­delede kritik önem taşıyor.

Dünyada tarımsal amaç­lı su kullanımı, toplam sektö­rel su kullanımlarının yakla­şık yüzde 70’inden, Avrupa’da yüzde 25’inden, Afrika ve As­ya’da ise yüzde 81’inden so­rumlu. Eldeki son verilere gö­re de bu oran ülkemizde yüz­de 77. Yani Türkiye tarımsal sulama için yılda 45.05 mil­yar metreküp su harcıyor. Bu miktarlar sektörün sürdürü­lebilirlik alanında daha çok su kullanımıyla gündeme gelme­sine neden olsa da aslında asıl mesele toprakta bitiyor. Çün­kü toprak sağlıklı olursa, doğ­ru işlemler uygulanırsa, hem su tutma kapasitesi hem de verim artıyor. İşte bu noktada onarıcı tarım olarak da bildi­ğimiz rejeneratif tarım devre­ye giriyor.

Toprak artık daha sağlıklı

Rejeneratif tarım, gelenek­sel tarım uygulamaların aksi­ne, toprağı daha sağlıklı kıla­rak, topraktaki organik madde içeriğinin artmasına, su tut­ma kapasitesinin yükselmesi­ne yardımcı oluyor. Verimliliği ve biyoçeşitliliği de artıran bu yöntemle geçtiğimiz yıl ilk ha­sadını yapan Maritaş Denim, bu yöntemle Harran Ovası’nın pamuğunu 2’nci kez hasat et­ti. Şirket, pamuktan önce mer­cimeği ekti ve toprağa azot ka­zandırarak, yeniledi.

“Önce yakın tedarik”

Toplamda 41 farklı ülkede­ki 340 markaya yılda 24 mil­yon metre kumaş üreten ve ‘önce yakın tedarik, sonra ye­ni pazarlar’ diyen Maritaş De­nim’in ‘Rejeneratif Pamuk Projesi’ni “Samimi, gerçek, şeffaf, izlenebilir ve yürür­ken geçmişin faydalarını bü­tün ile birleştiren proje” ola­rak tanımlayan Maritaş De­nim Genel Müdür Yardımcısı Fatih Kesim, “Üniversiteler­le ve çiftçilerle el ele çıktığı­mız bu yolculukta bu yıl yanı­mıza sürdürülebilir değişime ve yöntemlere inanan ortak­lar katarak büyüyerek yol al­dık.

Bu süreçte gördük ki bu yol kolay değil ama mümkün. Çevresel etkisi bu kadar yük­sek bir sektör için de vazge­çilmez. Yaptığımız iş yalnızca toğrağı ve süreçleri onarmak değil, baştan aşağı bir yeni­lenmeden bahsediyoruz. Kon­vensiyonel tarım gibi kökleş­miş alışkanlıkları, yerleşmiş davranışları değiştirmekten, hammadeleri yeniden gözden geçirmekten, ürünlerimizi do­ğaya uygun üretebilmek için gerekirse en baştan tasarla­maktan bahsediyoruz.

Ancak bunu tek başımıza başarma­mız imkansız. Değişimi, bizim gibi süreci en başından sonuna kadar ele alıp bilgiyi doğru an­latabilecek, moda endüstrisine tercüme edecek yol arkadaşla­rıyla yapmak istiyoruz. Talebi oluşturduktan sonra, arz peşi sıra gelir. Bizim amacımız bu noktada talebi oluşturmak için farkındalığı sağlamak” dedi.

Mercimek ithalatının önüne geçilebilir

Aralık 2023’te ekilen mercimeklerin hasadını Mayıs 2024’te tamamladıklarını belirten Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Çopur, “Rejeneratif tarım ile geleneksel sulama yöntemlerinin dışına çıkarak fazla su kullanmaktan kaçındık, kışın 5-6 aylık bir süreçte tarlayı bitkiyle kapladık. Hataları minimize etmeye gayret ettik. Daha az toprak işleme daha az yakıt, üretim maliyetlerinin azaltılması, çevreye daha az zarar vermek ve daha az karbon salımı demek. Türkiye her yıl 400-500 ton civarında mercimek ithal ediyor. Bu projeyle birlikte, pamuk ekimi öncesi mercimek üretimini ovada yaygınlaştırabilirsek ithalatını da engellemiş olacağız” diye konuştu.

OCA’nın desteklediği ilk rejeneratif pamuk projesi

Organik pamuk üretiminin çevresel ve sosyal açıdan yaratabileceği olumlu etkileri ortaya koymayı amaçlayan bu proje, aynı zamanda Organic Cotton Accelerator (OCA) tarafından desteklenen ilk rejeneratif pamuk projesi oldu. Proje ile Türkiye’de rejeneratif tarımın pamuk üretimine getirdiği katkıların yaygınlaştırılması hedeflenirken, yöntemlerin sadece üretim verimliliğini artırmakla kalmayıp, sürdürülebilir tarım politikalarının temel taşlarından biri olarak kabul edilmesi amaçlanıyor.