Kuru kayısıda kilogram ihracatı 7 dolara çıktı
Bu yıl ihracatta kilogram değerini artıran kuru kayısı, geçen yıl 6 dolar seviyesinde bulunurken, bu yıl 7 dolara yükseldi. AB ülkelerine yapılan ihracatta kayısının kilogram değeri 7 dolar iken Amerikan pazarı gibi kükürt sorunu olmayan diğer ülkelerde ise kilo başına ihracat değeri 6.5 dolar civarında.
Mehmet Hanifi GÜLEL
Kuru kayısıda ihracat birim değeri her geçen yıl artıyor. Geçen yıl kayısının ihracat birim değeri 6 dolar seviyesinde bulunurken, bu yıl 6.5 - 7 dolara yükseldi.
Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatta kilogram değerinin 7 dolar seviyesinde olduğunu kaydeden Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, “AB ülkelerine standart 4 numara kükürt oranı düşük ürünler 7 dolar. Amerikan pazarı gibi kükürt sorunu olmayan diğer ülkelerde de kilo başına ihracat değeri 6.5 dolar civarlarında bulunuyor.
Ürünün kalibresi ve kalitesine göre ürünün fiyatı değişiyor. Geçen yılın aynı dönemine göre kilo başı ihracat değerimiz yaklaşık yüzde 15 oranında arttı. Bu yıl ihracat sezonun başlamasıyla birlikte miktarda düşüş yaşanmasına rağmen, değerde ise artış yaşanıyor” diye konuştu.
1 Ağustos 2022 ve 31 Ekim 2023 ihracat sezonunda 435 milyon dolarlık kuru kayısı ihracatı gerçekleşti. Bu arakam kayısı çekirdeği ve diğer yan ürünlerle 500 milyon doları buluyor. Yeni dönemde ise ihracat hedefi 100 bin ton kuru kayısı ihracatı yapmak ve 750 milyon dolar gelir elde etmek.
Geçen sezon 80 bin 606 tonluk kayısı ihracatı yapıldığını aktaran Özcan, “1 Ağustos 2023 sezonunu itibarıyla üç ayda (28 Ekim’e kadar) 18 bin 217 ton kuru kayısı ihracatı yapıldı. Bunun karşılığında da 110.8 milyon dolar gelir elde edildi. Geçen yıl söz konusu dönemde 22 bin 159 ton kayısı ihracatına karşılık, 120 milyon 273 bin dolar gelir elde edildi” ifadelerini kullandı.
Orta Asya ülkelerin üretimi pazarları olumsuz etkiliyor
Orta Asya'nın kayısı üreticilerinin ihracat pazarlarımıza olumsuz etkide bulunduğunu kaydeden Özcan, Rusya ve Çin pazarlarının çok etkilendiğini ve ucuz ürün arayan ülkelerin Orta Asya pazarlarına yöneldiğini söyledi.
Bunun yanı sıra Avrupa'da yaşanan durgunluk Ukrayna-Rusya Savaşı ve şimdi de Filistin’deki savaşın da piyasaları çok gerdiğini bildiren Özcan, “Piyasalarda bir durgunluk söz konusu. Yıl sonunda ihracatta tahminen geçen yılın rakamlarına yaklaşırız.
Miktar ihracatında bir düşüş yaşanacak. Bu yılın tamamında şu ana kadar 57 bin ton ihracat yapmışız. Önümüzdeki 2 ayda 10 bin ton ihracat yaparsak 67 bin tona yakın olur. Dolayısıyla miktarda 5-6 ton bir gerileme yaşanır ama değerde bir gerileme beklemiyoruz. Aracımız kayısıyı daha katma değerli satmak ve yapmamız gereken şeyler aslında bunlar” açıklamasını yaptı.
“Kaçak yollarla kayısı getirmek mümkün değil’’
Öte yandan son günlerde Malatya’ya kaçak yollarla kayısı getirildiği iddialarına da değinen Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, böyle bir şeyin olmadığını, serbest bölgelerde yapılan ihracatın böyle değerlendirildiğini ifade etti.
Türkiye'ye kayısı ithalatının yasak olduğuna dikkat çeken Özcan, serbest bölgelerden transit geçişle yapılan kayısı ithalatının ise serbest olduğunu söyledi. Serbest bölgelerde ithal edilen ürünlerin elleçleme yapıldığını belirten Özcan, ‘’Elleçleme ile ürünü yeniden o fabrikada işleyip ihracata hazır hale getirdikten sonra üçüncü bir ülkeye yine kendi menşei ile ihracatını yapmak serbest.
Her yıl yurt dışından Türkiye'ye belli miktarda Orta Asya ülkelerinden kuru kayısı ithalatı yapılıyor. Bu kayısılar serbest bölge gerekli işlemleri yapıldıktan sonra ihraç ediliyor. Geçen yıl serbest bölgelerde 4 bin ton ürün işlem görmüş. Bu yıl ise şu ana kadar 1 bin 300 ton ürün işlem görmüş. Bazı kişiler tarafından yapılan bir takım açıklamalarda 11 bin tondan bahsediliyor ve bu mümkün değil” diye konuştu.