Tedarikçiden OSB'ye serbest elektrik şoku

Sercan AKINCI

İSTANBUL - Yıla elektrik kesintileri nedeniyle üretimde aksamayla giren sanayiciler, şimdi de sözleşme iptalleri şokunu yaşıyor. Elektrik tedarikçileri, döviz kurlarındaki yükselişe bağlı olarak mevcut sözleşmelerdeki fiyatlardan kar edemediklerini savunuyorlar. Bu nedenle öncelikle birtakım indirimlerde kısıntıya giden tedarikçiler, şimdi başta OSB’lerle olmak üzere iş dünyasıyla olan sözleşmelerini iptal ediyorlar. Sözleşmesi iptal olan OSB’ler elektriksiz kalmıyor fakat elektriğini devletten alıyor. Bu da ortalama yüzde 20’lik ek maliyet anlamına geliyor. Tedarikçiler de yeni sözleşmelerini yüzde 20 zamlı fiyattan yapmak istiyor. Bu maliyet artışlarının da fiyatlara yansıması bekleniyor.

Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, Türkiye’de enerji fiyatlarının dövizle yakından ilişkili olduğunu belirtti. Bu nedenle tedarikçilerin zor durumda olduğunun daha önce de konuşulduğunu ifade eden Kanca, sözleşme süreleri devam ettiği için bütün sanayicilerin sözleşmeleri devam ettiği için rahat davrandıklarını anlattı. Geçen yıl sonu ve bu yılın başında yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle sanayicilerin korktuğunu hatırlatan Kanca, “Elektrik olmayınca hayatın olmayacağını anladık. Bunu fırsat bilen tedarikçiler sözleşmelerini yenilemek istediler. Daha önce de birtakım indirimlerini kaldıranlar oldu” dedi.

Maliyet artışı fiyatlara yansıyacak

Türkiye’nin en saygın kurumları arasındaki bir holdingin şirketlerinden olan tedarikçiden elektrik aldıklarını ifade eden Kanca, normalde mayısın sonuna kadar sözleşmeleri olduğuna dikkat çekti. Fakat şirketin sözleşmede yer almayan bir maddeyi bahane ederek sözleşmesini sonlandırdığını vurgulayan Kanca, “Bu iptal edilince elektriğiniz kesilmiyor ama en yüksek fiyattan, devletten elektrik alıyorsunuz. Şu an yüzde 20 daha yüksek fiyattan alıyoruz. Bu maliyet dengemizi sarsıyor. Vatandaşa doğrudan yansıyan bir şey yok ama bu maliyet artışı fiyatlarımıza da yansıyacak. Örtülü şekilde yüzde 15- 20 zam geldi” diye konuştu. Geçtiğimiz hafta DÜNYA’nın duyurmuş olduğu haberde Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) sorunun devam etmesi halinde yasal yollara başvuracaklarını ve tüm OSB’leri kapsayan bir tedarik şirketi kurabileceklerinin sinyalini vermişti.

Kartelleşmeye karşı Rekabet Kurulu incelemeli

TAYSAD Başkanı Kanca, bulundukları OSB’nin bunu kabul etmediğini bildirerek, noterden ihtarname çektiklerini, bir sonraki adım olarak da dava açacaklarının altını çizdi. Ayrıca Kanca, yeni sözleşme yapmak istedikleri firmaların hemen hemen yakın fiyatlar verdiğini anlatarak, sektörde kartelleşme olup olmadığını Rekabet Kurulu’nun incelemesi gerektiğini söyledi.

Bu hafta netleşecek

İkitelli OSB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Şaban Gülbahar da kendileriyle de sözleşme yenileme yoluna gidilmek istendiğini anlattı. Doların yükselmesi ve doğalgaz ile kömürün ithal olması nedeniyle tedarikçilerin maliyetlerinin çok arttığına dikkat çeken Gülbahar, Türkiye›ye ekonomik ambargo uygulandığı açıklaması yaptı. Devletin fiyat aralığının belli olduğunu kaydeden Gülbahar, şöyle devam etti: “18- 22 puan aralığında fiyat uygulanabilir. Burada her bir puan yüzde 5 zam demek. Yapılacak yeni sözleşmelerde elektrik birim fiyatına yaklaşık yüzde 20 zam olacak gibi görünüyor. Bu gelecek hafta bizim için netleşecek. Gelecek dönemde mutlaka bireysel tüketiciye de yansımaları olacaktır.”

Nisandan sonra ayrıca değerlendirilecek

Türkiye’de yerleşik farklı sektörlerde iş kolu olan bir yabancı firma tüm bayilerine elektrik tedariki için sözleşme yenilemeleri yönünde mail atmıştı. Mailde şu bilgilere yer verilmişti: “Son dönemde haberlerde de sıkça yer alan Botaş’ın arz yetersizliği dolayısıyla elektrik üretiminde kullanılan doğalgaz tedarikini yüzde 90 oranında azaltmasından dolayı elektrik birim fiyatlarında yüzde 1200’lere varan fiyat artışları gerçekleşmektedir. Satın alma ekibi olarak yapılan görüşmeler sonrasında fiyatlandırma baz alınınca Şubat ve Mart ayı için elektrik tedarikinin ‘X’ firmasından yapılmasına karar verilmiştir. Daha sonrası için de Türkiye’deki duruma bağlı olarak bir yol belirlenecektir. Bu listede OSB’de olup da yukarıdaki fiyatlandırmaya göre ‘X’ firmasından daha uygun bir fiyata hizmet alabilecek bir distribütör var ise onların OSB ile devam etmesi daha uygun olacaktır. Dolayısıyla listede sayacı olup da OSB ile devam edeceklerin bize ayrıca bilgi vermesi gerekmektedir. Aksi halde otomatik olarak ‘X’ firmaya geçiş yapılacaktır.”

EPİAŞ verilerine göre spot piyasada bir megavatsaat elektriğin ortalama fiyatı bu hafta, geçen haftaya göre yüzde 21,9 artışla 204 lira oldu.

KÜÇÜK TEDARİKÇİ YAŞAYAMAZ BÜYÜKLER AYAKTA KALMAK İÇİN YENİLİYOR

İddialar karşısında DÜNYA’ya açıklama yapan bir perakende elektrik dağıtım şirketi, kurların yükselmesi nedeniyle kendi maliyetlerinin de aşırı şekilde arttığını söyledi. Doğalgaz çevrim santrallerine verilen gazın kesilmesi nedeniyle arzda da sıkıntılar olduğunu söyleyen sektör temsilcisi, kendileri için maliyetlerin 2 kat arttığını vurguladı. Kendileri gibi Türkiye'de yaklaşık 200 şirketin olduğunu bildiren temsilci, "Küçüklerin yaşama şansı yok. Tamamen sözleşmeleri iptal ediyorlar, yeni sözleşme de yapmıyorlar. 'Gidin devletten alın, ben şu an elektrik sağlayamam' diyorlar. Büyükler de yaşabilmek için mecburen sözleşmeleri yenilemek zorundalar" dedi.

6 OSB’NİN 5’İNDE SÖZLEŞME YENİLEMEYE ÇALIŞIYORLAR

İkitelli OSB ve Otomotiv Yan Sanayi İhtisas OSB’deki (TOSB) sözleşme yenileme istekleri sadece bu bölgelerle sınırlı değil. Başkent OSB Başkan Vekili Cevat Kömürcü, tedarik şirketlerinin Ankara’daki OSB’lerde de sözleşme bitmeden “Bu fiyatlarla enerji veremem” diyerek fiyatı artırmak istediklerini ve daha sonra Pazar ortalamalarına göre yeni sözleşmeleri yenilemek istediklerini kaydetti. Kömürcü, tedarikçilerinin yüzde 8- 10 arasında artış talep ettiğini anlattı. Kasım ayının sonunda tedarikçileriyle yeni sözleşme imzalamış olduklarını belirten Gebze Güzeller OSB Bölge Müdürü Edip Saatçioğlu, şöyle devam etti: “Kasım ayında 0.1678’den sözleşmeyi imzaladık ama bu fiyattan sadece 1 ay kullandık. Şimdi gelecek faturanın ne kadar olacağını bilmiyoruz. Bu sözleşme yenilemeleri nedeniyle restleşen OSB’ler ulasal kotaya düşenler var. TOSB bunlara örnek” dedi. Beylikdüzü OSB’de faaliyet gösteren Rapsodi Çorapları’nın sahibi ve Moda ve Hazır Giyim Federasyonu Başkanı Hüseyin Öztürk, kendilerinin de elektrik tedarikçileriyle geçtiğimiz haftalarda sözleşme süresi bitmeden, yeni sözleşme imzaladıklarını bildirdi. Aynı durumun Sakarya 1’inci OSB’de de olduğu ifade ediliyor.