Rüzgarı alan 'geliştiriciler' satışa geçebilir

EBRU SUNGUR

Yılın ilk yarısını özellikle yenilenebilir kaynak (YEKA) ihalelerine hazırlanarak geçiren enerji sektöründe birleşme ve devralmaların ikinci yarıda hareketlenmesi bekleniyor. Özellikle rüzgar ihalelerini alan firmaların, satışa geçebileceği konuşuluyor. Uzmanlar, enerji sektöründe yasal mevzuata uygun şekilde ortaya çıkan "geliştiriciliğin" birleşme/devralmalara yön veren bir iş kolu olduğunu belirtiyor. Sektördeki birleşme/devralmalarda taraflara hukuksal destek sunan Moral Hukuk Bürosu ortaklarından avukat Vefa Reşat Moral, DÜNYA'nın sorularını yanıtladı.

Enerji sektöründe birleşme-devralmalar 2016’da, 2015’e göre yüzde 30 civarında düşmüştü. Bu yılın ilk yarısında nasıl bir seyir gözlediniz?

2016 yılında işlem adedi yüzde 30, toplam işlem değeri ise yüzde 60’a yakın oranda düşmüştü. Buna karşın 2016 yılında birleşme ve devralma işlemlerini sektörel açıdan incelediğimizde enerji sektörü, işlem değeri bazında lider, işlem adedi bazında ise bilişim sektörünün ardından ikinci sırada yer aldı. 2017 yılı, Petrol Ofisi nezdinde OMV’nin sahip olduğu hisseleri Hollandalı Vitol’e satışının teşkil ettiği lokomotif işlem ile açıldı. 2017 yılına yenilenebilir enerji alanında YEKA İhaleleri ve özelleştirme işlemlerinin damga vurması beklenmekte. Zira güneş enerjisine dayalı Karapınar YEKA ihalesi 20 Mart'ta, TEİAŞ’ın düzenlediği toplam 710 MW kapasite için ihale ise 21-23 Haziran'da gerçekleşti. Diğer yandan rüzgar enerjisine dayalı YEKA ihalesinde de teklif süreci 27 Temmuz'a uzatıldı. Bu ihalelerin yoğun hazırlık süreci sebebiyle yılın ilk yarısında yenilenebilir enerji alanında birleşme ve devralma işlemleri bakımından sakin bir dönem olarak geçtiğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte, 21-23 Haziran'da yapılan ihale sonuçlarına göre ihale kazanan birkaç firmanın projeleri de satabileceği ihtimali piyasada çokça konuşulmakta. Bu halde piyasanın hareketleneceğini söylemekte fayda var.

Birleşme/devralmaları 'yenilenebilir' canlı tutuyor

Enerji sektörü pek çok alt koldan oluşuyor. Birleşme-devralmalar son dönemde en fazla hangi alanda yoğunlaşmış durumda?

Lisans devrinin yasal mevzuat çerçevesinde yasak olması ve devletin alım garantisi birlikte dikkate alındığında rüzgar ve güneş enerjisine dayalı yenilenebilir enerji alanı, birleşme ve devralma işlemleri bakımından sektörün en hareketli kısmını oluşturuyor. Tüm yenilenebilir kaynaklara, örneğin hidroelektrik ve jeotermal projelerine de çokca talep var. Bunun yanında iletim ve dağıtım şirketleri ile petrol ve doğal gaz özelleştirmeleri de adet bakımından yenilenebilir enerjinin arkasında kalsa da işlem hacmi bakımından önde gidiyor.
- Sektörde birleşme-devralmaların seyrini yılın ikinci yarısı için ne yönde öngörüyorsunuz?
Özellikle yenilenebilir alanda kapasite ihalesinin sonuçlanmasını takiben bu alanda devir suretiyle el değiştirmeler yaşanacağını ve bunun da doğrudan birleşme ve devralma süreçlerini hızlandıracağını öngörüyoruz. Geçtiğimiz yıla, ki acıklı bir seneydi, göre adet ve işlem değeri bakımından artış bekliyoruz. 2017 yılında da birleşme devralma işlemleri bakımından en aktif sektörün enerji olacağını şimdiden söyleyebiliriz.

'Geliştiricilik' serbest ticaretin doğal sonucu

Bir dönem sektörde, özellikle yenilenebilir enerji alanında “çantacılar” tabir edilen, bürokrasiyi kovalayıp lisans alan ancak bu lisansları yatırıma çevirmeyip satmayı iş edinenler çoğalmıştı. Devlet bu faaliyetin önüne geçebilmek için birtakım yasal düzenlemeler yaptı. Sizce bu yasal düzenlemeler yeterli oldu mu? Birleşme-devralmaların hukuk tarafında yer alan bir kuruluş olarak hala “çantacılara” rastlıyor musunuz?

Mevzuatın devir süreçlerine getirdiği sınırlamalar sayesinde sektörün belirttiğiniz gruplardan genel olarak temizlendiğini söyleyebiliriz. Buna karşın yasal mevzuata uygun şekilde “geliştiricilik” serbest ticaretin doğal bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Geliştiricilik, birleşme devralma sektörünün de son derece aktif olmasına sebep olan bir dinamikleri belirleyici iş kolu olarak önemini koruyor. Sektöre ve mevzuata hakim erken safha yatırımcısı olan geliştiriciler edindikleri lisanslara konu projeleri fizibilite, inşaat, üretim gibi farklı aşamalara kadar geliştirip sektörün büyük yatırımcılarına devrediyorlar. Doğal olarak da yenilenebilir enerji alanında birleşme ve devralma sektörü de dinamik bir görüntü sergiliyor.

Kamunun alım garantisi tutarları yabancıların beklentisini karşılamıyor

Bu alana yatırım için gelen, size danışan yabancılar en çok neyi soruyor ve hangi düzenlemeleri yetersiz ya da fazla sıkı bularak şikayet ediyor?

Sizlerin de tahmin edebileceği üzere son dönemde yabancı yatırımcıların ilk danıştığı konu politik ve hukuki istikrar. Bunun dışında mevzuat açısından son derece sık değişiklik gerçekleşmesi ve ayrıca alım garantisi tutarlarının beklentileri karşılamaması yabancılar açısından olumsuz karşılanıyor. Bununla birlikte, yabancı yatırımcıların en çok merak ettiği sorun söz konusu projelerin finansmanının nasıl yapılacağı... Zira birçok Türk ve yabancı menşeli banka 49 yıllığına lisansı olan bir projeye kredi verirken ülkedeki ekonomiye ve istikrara bakıyor.

Enerjide birleşme/devralma işlemlerinde Moral'ın rolü

Moral Hukuk Bürosu’nun enerji sektöründe birleşme-devralmalar konusunda ne gibi faaliyetler yürüttüğünü anlatır mısınız? Son altı ayda hangi işlemlerde rol oynadınız? Bu alanda yılın bundan sonrası için yürüyen işleriniz var mı?

Moral olarak, enerji sektöründe 2010 senesinden bu yana aktif olarak rol alıyoruz. Moral olarak 2016 son çeyreği ile 2017 yılı ilk yarısı arasında 9 aylık dönemde yenilenebilir enerji sektöründe 15 devralma projesinde alıcı tarafları temsilen aktif olarak rol aldık. Bu işlemlerin bir kısmı tarafların ticari kararı neticesinde sonuçlanmadı; 1 adedi mali ve hukuki inceleme sonuçları olumsuz olduğundan sonuçlanmaz iken; 4 adedi tarafların hisse devir alım müzakeresi aşamasında anlaşamamalarından olumsuz olarak neticelendi. 1 adedi olumlu şekilde kapanışa doğru ilerlemekte olup 1 adedi de bazı ön şartların tarafların mutabakatına göre neticelenmesini beklemektedir. Bu işlemlerin çoğunluğunu rüzgar enerjisine dayalı enerji üretim lisansına sahip şirketler oluşturmaktadır.

Kamunun alım garantisi tutarları yabancıların beklentisini karşılamıyor

Bu alana yatırım için gelen, size danışan yabancılar en çok neyi soruyor ve hangi düzenlemeleri yetersiz ya da fazla sıkı bularak şikayet ediyor?

Sizlerin de tahmin edebileceği üzere son dönemde yabancı yatırımcıların ilk danıştığı konu politik ve hukuki istikrar. Bunun dışında mevzuat açısından son derece sık değişiklik gerçekleşmesi ve ayrıca alım garantisi tutarlarının beklentileri karşılamaması yabancılar açısından olumsuz karşılanıyor. Bununla birlikte, yabancı yatırımcıların en çok merak ettiği sorun söz konusu projelerin finansmanının nasıl yapılacağı... Zira birçok Türk ve yabancı menşeli banka 49 yıllığına lisansı olan bir projeye kredi verirken ülkedeki ekonomiye ve istikrara bakıyor.

Enerjide birleşme/devralma işlemlerinde Moral'ın rolü

Moral Hukuk Bürosu’nun enerji sektöründe birleşme-devralmalar konusunda ne gibi faaliyetler yürüttüğünü anlatır mısınız? Son altı ayda hangi işlemlerde rol oynadınız? Bu alanda yılın bundan sonrası için yürüyen işleriniz var mı?

Moral olarak, enerji sektöründe 2010 senesinden bu yana aktif olarak rol alıyoruz. Moral olarak 2016 son çeyreği ile 2017 yılı ilk yarısı arasında 9 aylık dönemde yenilenebilir enerji sektöründe 15 devralma projesinde alıcı tarafları temsilen aktif olarak rol aldık. Bu işlemlerin bir kısmı tarafların ticari kararı neticesinde sonuçlanmadı; 1 adedi mali ve hukuki inceleme sonuçları olumsuz olduğundan sonuçlanmaz iken; 4 adedi tarafların hisse devir alım müzakeresi aşamasında anlaşamamalarından olumsuz olarak neticelendi. 1 adedi olumlu şekilde kapanışa doğru ilerlemekte olup 1 adedi de bazı ön şartların tarafların mutabakatına göre neticelenmesini beklemektedir. Bu işlemlerin çoğunluğunu rüzgar enerjisine dayalı enerji üretim lisansına sahip şirketler oluşturmaktadır.