‘OPEC anlaşamazsa piyasa cezayı keser’
OPEC’in kritik zirvesine sayılı saatler kala petrol piyasasının önemli oyuncularından karamsar bir uyarı geldi. Büyük traderlar kartelin anlaşamaması durumunda fiyatların 10 dolara kadar düşebileceğini belirtiyor.
Aydın ŞAHİNALP
DIŞ HABERLER - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün( OPEC), 14 üyesi çarşamba günü Avusturya’nın başkenti Viyana’da bir araya gelecek. Kritik zirveye OPEC dışından Rusya’nın da katılma ihtimali bulunuyor. Zirve öncesi pazartesi günü yapılması planlanan resmi olmayan toplantı, Suudi Arabistan’ın katılmayacağını açıklamasının ardından iptal edildi. Suudi Arabistan Petrol Bakanı Halid al-Falih, pazar günü OPEC içerisinde henüz somut bir anlaşmanın olmaması nedeniyle Riyad tarafının toplantıya katılmayacağını duyurdu. Falih, üreticilerin müdahalesi olmadan bile petrol piyasasının 2017’de kendi kendine denge bulacağını söyledi.
Konuya ilişkin CNBC kanalına konuşan Kanadalı RBC Capital Markets’in Küresel Emtia Masası Baş Stratejisti Helima Croft, “Onlar (Suudiler) şimdi piyasadaki herkesi çok endişelendiriyor. Tüm bu söylemlere karşın bir anlaşmaya varılacağını düşünüyorum”diyor. Petrol fiyatları çarşamba günü gerçekleştirilecek OPEC toplantısında bir anlaşma çıkmayacağı endişeleriyle dalgalı seyir izliyor. Bir ara yüzde 2 düşen Brent tipi ham petrolün varil fiyatı Irak’ın diğer OPEC üyeleriyle işbirliği yapacağına dair haberin duyulması ile birlikte 47.92 dolar seviyelerine çıktı. Batı Teksas ham petrolün varil fiyatı da 46.84 dolara yükseldi.
Zirveye saatler kala anlaşmazlıklar masada
Petrol traderları bu hafta OPEC zirvesinden arz kısıntısını sağlayacak bir anlaşmanın çıkması gerektiğini savunuyor. Dünyanın bağımsız en büyük petrol traderı olan Gunvor Group Başkanı Torbjörn Törnqvist, kartelin günlük 1 milyon varillik üretimi kısarak Cezayir zirvesi hedefi 32,5 milyon varile ulaşmanın resmiyet kazanmasını savunuyor. OPEC’in anlaşacağını düşünen Törnqvist, “Eğer masadan herhangi bir anlaşma sağlanmadan kalkılırsa piyaslar 10 dolar ve daha aşağı ile ceza kesebilir” diye uyarıyor. Singapur merkezli petrol tüccarı Strong Petroleum Direktörü Oystein Berentsen ise , “Anlaşma fiyatların daha da düşmesini engellemek için gerekli. Soru şu; OPEC’te ne tür bir anlaşma sağlanacak? Piyasalar net biçimde çok endişeli. Bekleyip göreceğiz. Bir tür anlaşmaya varacaklarını düşünüyorum” diye endişelerini dile getiriyor.
Petrol üretimini kısmada anlaşma sağlansa bile küresel piyasalardaki arz fazlası kısa sürede azalmayacak. ABD’de petrol kuyuları sayısı üç haftadır yükselişte. Goldman Sachs verilerine göre ABD’li üreticiler 27 Mayıs 2016’dan beri 158 kuyu daha ekledi. Japon rafineri TonenGeneral Sekiyu Başkanı Eiichiro Kitahara, “ Petrol fiyatları 60 doların üzerine çıkar çıkmaz ABD’li kaya gazı üreticileri tekrar üretime geçecek. Bu durum piyasalarda dengeleri bozabilir” diyor. OPEC üyesi ülkelerin enerji bakanları son dakika hamleleriyle arz kısıntısı için ikna turları düzenliyor. İran’ın vanaları kısması için son çabaları sarf ediyorlar. Viyana Zirvesi’nde OPEC üyesi ülkelerin günlük 1.1 milyon varil, üye olmayanların da günlük 600 bin varil üretim kısıntısını resmiyete dömesi hedefleniyor. Ancak her iki cephe de bu plana karşı çıkışlar var. Kapasitesi 4 milyon varil olan İran, günlük 3 milyon 680 bin varil ham petrol üretiyor. Tahran yaptırımların kaldırılmasıyla pazar payının toparlanma sürecinde olduğunu belirterek arz kısmaya pek yanaşmıyor. OPEC üyesi olmayan tarafta ise Rusya 11.2 milyon varil üretiyor. Venezuela ve Cezayir enerji bakanları Moskova’yı ziyaret ederek üretimi kısması için ikna etmeye çalışıyor. Rusya üretimi dondurabileceğini ama kısmaya gitmeyeceğini belirtiyor. Bu arada Libya Milli Petrol Şirketi (NOC), ‘öngörülebilir bir geleceğe’ kadar petrol üretiminde kısmaya gitmeyeceğini açıkladı. ABD 8.69 milyon varil ham petrol üretirken Suudi Arabistan günlük 10 milyon varille öne çıkıyor.
Ya 10, ya 50 dolar
Petrol piyasasının önde gelen bazı traderları, OPEC’in 30 Kasım’da el sıkışmaması durumunda fiyatların 10 dolara kadar düşebileceğini belirtiyor. Anlaşma durumunda ise fiyatların 50 dolara kadar çıkabileceği tahmin ediliyor. Dünyanın en büyük petrol traderı Gunvor Group’un Yönetim Kurulu Başkanı Torbjörn Törnqvist, “ OPEC’in anlaşacağını düşünüyorum. Ancak anlaşamadan masadan kalkarlarsa piyasalar 10 dolar ve daha aşağısıyla bu kararı cezalandırır” görüşünde. RBC Capital Markets’in Küresel Emtia Masası Baş Stratejisti Helima Croft ise OPEC üyelerinin anlaşamaması durumunda petrol fiyatlarının 40 doların altına gerileyeceğini öngörüyor. Croft, “ Ortada ikili bir durum var. Eğer anlaşma sağlanırsa petrol varil fiyatları 50 dolara çıkabilir aksi halde 40 doların altına iner”diye fiyat aralığı veriyor.
