İsrail’den Atina-Ankara-Kahire üçgeninde doğalgaz diplomasisi

Emre ERGÜL

ANKARA

Bayraktar: İsrail ziyaretimizi yakında gerçekleştireceğiz... Katz: Bizi izlemeye devam edin

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun iki günlük ziyareti sırasında Türkiye-İsrail arasında önemli bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Hattın bir ucunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, diğer ucunda ise İsrailli mevkidaşı Israel Katz vardı.

Bayraktar, görüşme ile ilgili sosyal medya platformu X’te şu mesajı yayınladı: “Görüşmede, doğalgaz başta olmak üzere enerji alanındaki ikili ve bölgesel işbirliği imkânlarını değerlendirdik. Sayın Katz’ın yaptığı davet kapsamında en kısa sürede İsrail ziyaretimizi de gerçekleştirmeyi planlıyoruz.”

İsrailli Bakan Katz da X'ten yaptığı açıklamada Netanyahu’nun Türkiye’ye geleceğini duyurdu: “Türkiye Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar ile verimli bir sohbet gerçekleştirdik. Enerji işbirliğimizi yenilemenin olanaklarını tartıştık. Başbakan Netanyahu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşme amaçlı (Türkiye’ye) bir ziyaret planlarken, bölgesel işbirliği açısından umut verici bir dönemden geçiyoruz.

Bizi izlemeye devam edin." Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 28 Temmuz'da Netanyahu'yu Türkiye'de misafir edeceğini duyurmuştu. Ziyaretine yakın bir zamanda Netanyahu'nun kalbine pil takılmıştı. Ziyaret, Netanyahu'nun sağlık durumunda yaşanan bu gelişmenin ardından ertelenmişti. Erdoğan, "Buradaki en sağlıklı proje doğalgazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaşmasıdır" demişti.

ATİNA

Rum tarafıyla ‘Avrupa’ya gaz’ ve ‘Akdeniz’in dibine fiber optik ağ’ı görüştü

Akdeniz’de doğalgaz diplomasisi: İsrail, doğalgazının Avrupa’ya taşınması için bölgede görüşmelere başladı. Ülkesinde yargı reformuna karşı 35’inci haftasına giren protestolarla uğraşan İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, pazar öğleden sonra Kıbrıs Rum Kesimi’ne gitti.

Netanyahu, iki günlük ziyaretinde Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nikos Hristodulidis ve Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’le biraraya geldi. Görüşmelerde iki seçenek değerlendirildi. Seçeneklerden biri olan Doğu Akdeniz boru hattı, İsrail'in açık deniz üretiminden elde edilen doğalgazı, Kıbrıs Rum tarafı üzerinden Yunanistan'a aktaracak. İkinci önemli seçenek ise boru hattının İsrail'den Güney Kıbrıs’taki bir sıvılaştırma terminaline kadar kısaltılması ve buradan Avrupa'ya nakledilmesi…

Hristodulidis, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı ışığında Avrupa'nın enerji çeşitlendirmesi ihtiyacı göz önüne alındığında, Kıbrıs ve İsrail'in gaz boru hatları ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) işleme tesisleri de dahil olmak üzere projeler aracılığıyla Doğu Akdeniz havzasını Avrupa'ya bağlayan "güvenilir bir enerji koridoru" geliştirmek istediklerini söyledi. İsrail Enerji Bakanı Israel Katz da Netanyahu’nun ziyaretinin kendisinin Rum tarafı ve Atina ile daha önce yaptığı görüşmelerin devamı niteliğinde olduğunu açıkladı: “Gazımız, teknolojilerimiz ve yenilenebilir enerjilerimiz bölgesel ilginin merkezinde yer alıyor. Gaz ihracat politikaları güçlü yönlerimizi yansıtıyor ve güçlendiriyor."

The Times of Israel gazetesine göre, Netanyahu-Hristodulidis görüşmesinde “Akdeniz altyapı projesi” de tartışıldı. Görüşmede, Netanyahu, Asya ve Arap Yarımadası'ndaki ülkeleri İsrail ve Rum Kesimi üzerinden Avrupa'ya bağlayan fiber optik kablo gibi altyapı projeleri inşa etme fikrini ortaya attı. Projenin ismi EurAsia Interconnector (Avrasya Ara Bağlantısı). Hedef, 2 bin megavatlık denizaltı elektrik kablosu planını hayata geçirmek…

İsrail basınına göre, Netanyahu böylesi bir altyapı "koridorunun" mümkün olabileceğinden "oldukça emin." İsrail ayrıca Yunanistan'la ortaklaşa bir yangın söndürme uçağı satın almayı gündeme getirirken; Netanyahu, Yahudi nüfusuna yönelik bir terör saldırısını engelledikleri için Rum tarafına teşekkür etti.

KAHİRE

İsrailli bakan, Mısırlı mevkidaşı ve ABD elçisi ile telefonda görüştü

İ srail Enerji Bakanı Israel Katz’ın telefon mesaisi Ankara ile bitmedi; Katz, Mısır Petrol Bakanı Tarık el-Molla ve ABD’nin Bölgesel İlişkilerden Sorumlu Büyükelçisi Dan Shapiro’yla da görüştü. The Times of Israel’e göre, konu aynıydı: İsrail doğalgazının Akdeniz’den Avrupa’ya taşınması… Gazete, Ankara ve Kahire ile yapılan görüşmeler için “İki rakip, Rum Kesimi ve Türkiye arasındaki dalgalı sularda yol almayı amaçlayan iki yönlü bir stratejinin parçası gibi görünüyor” yorumunu yaptı.

Enerji görüşmeleri dışında İsrail bir diplomasi hamlesini de Bahreyn’e yaptı. İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen de Bahreyn Uluslararası Havalimanı'na inerek Abraham Anlaşması ülkesine ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdi. (Abraham Anlaşmaları, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında 15 Eylül 2020’den beri geçerli olan bir dizi ortak normalleşme anlaşmasıdır.)