EPDK kabuk değiştiriyor

İSTANBUL - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, EPDK'nın önümüzdeki 6 ay içinde lisans, dağıtım, şebeke, sayaçlar, denetim ve müşteri hizmetleri gibi tüm temel konularda çok kapsamlı toplam 19 adet değişiklik yapacağını söyledi.

Köktaş, İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenen ICCI 2013-19. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı'nın açılışında, Elektrik Piyasası Kanunu'nun yasalaştığı 2001'den bugüne özel sektör tarafından yaklaşık 20 bin megavat kurulu gücünde 750 adet projenin tamamlandığını ve yürürlüğe girdiğini söyledi.

Sadece geçen yıl toplam yatırım tutarı yaklaşık 5 milyar dolara ulaşan, kurulu gücü 3 bin 700 megavat olan 166 projenin tamamlandığı ve yürürlüğe girdiği bilgisini veren Köktaş, bu yılın ilk 2 ayında 16 adet hidroelektrik, 7 adet rüzgar ve 5 adet de doğal gaz santralinin tamamlandığını dile getirdi.

Elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirme ihalelerinin tamamlanması ve bu yıl tamamının özel sektöre devredilecek olmasının yatırımların sürekliliği ve hizmet kalitesinin artması açısından önemli olduğunu vurgulayan Köktaş, 2006-2010 döneminde toplam 2 milyar 850 milyon lira olan dağıtım şebekesi yatırımlarının EPDK tarafından 2015 sonuna kadarki dönem için yaklaşık 3 katlık bir artışla 8,5 milyar lira olarak belirlendiğini ifade etti.

Özel şirketlerin son 2 yılda 2,5 milyar liranın üzerinde yatırım yaptığını anımsatan Köktaş, bu şirketlerin önümüzdeki 3 yıl içinde elektrik dağıtım sektöründe 4 milyar lira daha ilave yatırım yapacağının altını çizdi.

Enerji piyasası geliştikçe bankaların enerji projelerine daha fazla yoğunlaştığını ve ortaya yeni finansman modellerinin çıktığını aktaran Köktaş, son dönemde çok sayıda bankanın enerji verimliliği kriterlerini sağlayan binalar için kredi sağladığını anımsattı.
AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle'ün Türkiye'nin enerji faslında müzakerelere başlayabilmesi için yeterince hazır olduğunu ifade ettiğini anımsatan Köktaş, sözlerine şöyle devam etti:
"Elektrik Piyasası Kanun değişikliği, piyasa yapısı ve özel sektör yatırımlarının sürekliliği açısından daha uzağı görebilme, daha uzun vadeli hesap yapabilme ve gelecek öngörüsünde bulunabilme açısından önemli yeni araçlar getirmiştir. Bunlardan biri ön lisans uygulamasıdır. Bu sayede yatırımların gerçekleşmeleri daha sağlıklı bir zemine oturtularak arz güvenliğinin geleceği güçlendirilmiştir. Bir diğer husus ise enerji borsasının oluşmasıdır. Elektrik yapısı içinde rekabetin en kolay ve ilk olarak ortaya çıkabileceği ortamlar toptan satış piyasalarıdır. Bu piyasalar içinde de merkezi bir sorumlu tarafından organize edilen ve işletilen piyasalar, özellikle yerli ve yabancı yatırımcılar ve finansörleri için şeffaf ve herkesçe izlenebilir bir fiyat oluşumunun ortaya çıkması açısından önemli bir role sahiptir. Kanunla yapılan yeni düzenleme ile piyasa işletmeciliği ayrı bir faaliyet olarak tanımlanmış ve kurumumuzdan lisans alınmak suretiyle yürütülecek ayrı bir elektrik piyasası faaliyeti olarak ortaya çıkmaktadır. Bu amaçla kamuoyunda enerji borsası olarak bilinen Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi, yani EPİAŞ'ın kurulmasına yönelik çalışmalar kurumumuz tarafından başlatılmıştır. Geçtiğimiz pazartesi günü bu çalışmanın 'kick off' toplantısı gerçekleştirilmiş ve ilk olarak şirketin yönetişim yapısının belirlenmesine yönelik genel değerlendirmeler yapılmıştır. Bilindiği gibi kanun 6 ay içerisinde bu şirketin kurulmasını öngörmektedir."

"Hem doğal gaz dağıtımında, hem elektrik üretiminin dağıtımında yeni dönemde konsolidasyon ihtiyacı var"

EPDK Başkanı Köktaş, kanun sayesinde EPDK'ya kısa sürede çok kapsamlı mevzuat değişiklikleri yapma sorumluluğu verildiğini söyledi.
Bu kapsamda EPDK'nın önümüzdeki 6 ay içinde lisans, dağıtım, şebeke, sayaçlar, denetim ve müşteri hizmetleri gibi tüm temel konularda çok kapsamlı toplam 19 adet değişiklik yapacağını belirten Köktaş, bu amaçla gruplar oluşturularak hızlı bir çalışmaya başlandığını ve ilk mevzuat değişikliğinin de hızlı bir şekilde hazırlanarak Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildiğini dile getirdi.
EPDK'nın elektrik enerjisi sektörünün bugünü ve geleceği açısından son derece önem taşıyan yeni mevzuat değişikliklerini de taslak olarak sektörün görüşüne açarak sonuçlandıracağını aktaran Köktaş, bu itibarla sektörün bu çalışmalara azami katkı sağlamasının kendilerinin yararına olacağını, gerek MÜSİAD, gerek TÜSİAD, gerekse TOBB Enerji Meclisi'nden ve diğer kurumlardan katkı istediklerini ifade etti.
EPDK'nın enerji yatırımları için gerekli olan teminat, sermaye yeterlilik oranı ve ölçüm gibi tüm finansal ve teknik yeterlilik kriterlerini belirleyerek bu işin ciddiyetinin çerçevesini çizdiğini vurgulayan Köktaş, konuşmasını şöyle tamamladı:
"İşte son piyasa kanun değişikliği bu zorunluluğun daha da yakıcı bir şekilde hissedileceği yeni bir dönemi başlatmıştır. Çünkü artık enerji projelerinin bu sektörde uzun süreli var olmayı ve uzun vadeli bakmayı düşünen doğru ellerde yatırıma dönüşeceği bir döneme geçilmiştir. Bu dönemde ön lisans uygulaması gibi, enerji borsası gibi, gelişen ikili anlaşmalar piyasası gibi maliyet bazlı fiyatlandırma gibi çok sayıda araç bu bakışı güçlendirecek niteliktedir.
Yeni kanunda bundan sonraki döneme uyum sağlayamayacak şirketlere herhangi bir müeyyide ile karşılaşmadan bir ay içinde sistemden çıkma imkanı sağlanmıştır. Artık, bugüne kadar hesapsız kitapsız, eski alışkanlıkları ve iş yapma tarzı ile devam etmek isteyen şirketlerin bu yeni yapıda varlıklarını sürdürebilmesi çok daha zordur. Artık bu koşullarda dönem mazeret üretme dönemi değildir. Enerji yatırımlarını yapacak olanlar sistem içinde kalabilecektir, yapamayacaklar içinse sistemden çıkma ve gitme zamanıdır. Sektörümüz insan kaynağı kalitesine önem vermelidir. Bir diğer konu ise sektör oyuncularının iyi yönetişim ilkelerini şirketlerine mutlaka uygulamaları gerekir. Yeni bir enstrüman türü olan sadece finansal piyasalarda değil, sermaye piyasalarından da finansal kaynak elde etmeye ihtiyaç vardır. Dolayısıyla şirketlerin halka arz alt yapılarını hem finansal açıdan, hem de teknik yeterlilik açısından oluşturmalarına ihtiyaç vardır. Bir diğer konu ise hem doğal gaz dağıtımında, hem elektrik üretiminin dağıtımında yeni dönemde konsolidasyon olması ihtiyacı var. Çünkü bir takım konsolidasyonlar ölçek ekonomisinin öngördüğü sonuçları doğuracak. Dolayısıyla şirketlerimizin bunlara hazırlıklı olmasına ihtiyaç var diye düşünüyorum."