Elektrikte rekabetin ‘voltajı’ yükseldi!

Melih KOCAGİL

İSTANBUL - Aylık en az 150 TL fatura ödeyen aboneleri ‘kendilerine bağlamak’ isteyen elektrik perakende şirketleri arasında kıyasıya bir rekabet yaşanıyor. İndirim oranları yüzde 10’a kadaryükselirken, promosyon ve hediyeler de teklif ediliyor. Yeni yılın ilk aylarında alt limitin aylık 75 TL faturaya kadar düşürüleceği beklentisi ile rekabet iyice kızışmış durumda.Tüketiciye cep telefonu ve tablet bilgisayar gibi elektronik cihazlar hediye veriliyor. 

Bir taraftan kış şartlarının ağırlaşmasıyla Türkiye geneline yayılan elektrik kesintileri artarken, diğer taraftan elektrikte serbestleşme sonrası perakende şirketleri arasında indirim rekabeti kızıştı. Şirketler yıllık elektrik tüketimi 5 bin kilovatsaatın (kWh) üzerinde olan ve ayda ortalama 150 TL elektrik faturası ödeyen aboneleri kapı kapı dolaşıp indirim, promosyon ve hediyeler teklif ediyor. Brüt indirim oranlarının yüzde 25’lere kadar çıktığı belirtilirken, uzmanlar iskonto oranları  konusunda tüketicileri uyarıyor. Piyasada brüt iskonto oranları adı altında müşterinin algısını değiştirmeye çalışan firmaların varlığına dikkat çeken sektör temsilcileri verilen iskontonun faturanın dipnot kısmında ne kadara denk geldiği, ne kadar tasarruf edileceğinin  müşteriye kesinlikle söylenmesi gerektiğini vurguluyor.

‘1 aylık fatura bizden’

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) geçtiğimiz 1 Şubat’ta 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayalı olarak aldığı kararla serbest tüketici limitini yıllık 25 bin Kwh’ten 5 bin Kwh’e düşürmüştü. Sanayi kuruluşları ve ticarethanelere sağladığı ucuz elektrik uygulamasını meskenlere de açan EPDK, elektrik faturası ayda yaklaşık 150 TL’yi aşan tüketicilere tedarikçisini değiştirmek suretiyle, elektriği daha ucuza satan perakende satış şirketlerinden alabilmenin de önünü açtı.

Bunun ardından ilk rekabet aylık 3-4 bin TL elektrik faturası olan ticarethanelerde başladı. Şirketler, “Elektriğinizi bizden alın 1 aylık faturanız bedavaya gelsin” diyerek yüzde 10’u aşan oranlarda indirimlerle firmalara cazip teklifler götürdü. Daha sonra rekabette sıra daha küçük işletmelere geldi. Şimdilerde rekabette 150 TL seviyesinde faturası olan ticarethane ve meskenler gözde. Önümüzdeki birkaç ay içinde aylık 75 TL faturası olanların da bu rekabetten faydalanacağı belirtiliyor. Bu arada BEDAŞ’ın perakende şirketinin de abone kaybının önüne geçmek için tüketicilerine indirim tekliflerinde de bulunmaya başladığı belirtiliyor. 

‘Sektörü kampanya kültürüne hazırlamalı’

SEPAŞ Genel Müdür Vekili Mustafa Ensari konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Enerji firmalarını sıkıntıya sokan en önemli unsurlardan birisi serbest tüketicilik kavramının müşteriler tarafından bilinmemesi. Biz, müşterilerimizi serbest tüketici limitini aştıkları takdirde elektrik tedarikçilerini kendilerinin seçebileceği konusunda bilgilendirmeyi en önemli görevlerimizden biri olarak görüyoruz.”

Ayda ortalama 150 TL ila 5 bin TL fatura ödeyen mesken ve ticarethaneler için farklı tarifelerinin olduğunu dile getiren Ensari, “Özellikle serbest tüketici limitinin düşmesi  sektördekampanyaların çoğalmasına, paket programların geliştirilmesine, işbirliklerinin artmasına neden olacak. Kampanya kültürü elektrik sektöründe henüz gelişmiş değil; ancak bu faaliyetlerin çoğalacağını öngörüyoruz. Örneğin, halihazırda devam etmekte olan hediye çeki kampanyamız söz konusu. Yıllık 5 bin kWh-160 bin kWh arasında elektrik tüketimi olan mesken ve işletmeler indirimli elektrik hakkından yararlanırken aynı zamanda Migros’tan 30 TL’lik alışveriş çeki kazanacaklar. Müşterilerimize fayda sağlamak amaçlı benzeri kampanyalar üzerinde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

‘iPad ve iPhone kampanyası var’

2M Enerji’den bir yetkili ise firmalarında ‘İlk fatura bizden’ kampanyası olduğunu söyledi. Yetkili yürüttükleri kampanyalar ile ilgili şu bilgileri verdi:

“Beyan ettiğiniz fatura üzerinden, ilk faturada indirim yapılıyor. İskonto oranları için önce faturanızı bize göndermeniz gerekir. İskonto bedellerini o şekilde belirleyebiliyoruz. 500 TL üzerinde faturalar için cep telefonu kampanyamız var. 1000TL üzerindeki faturalar için iPad ve iPhone kampanyaları mevcut.”

‘Yüzde 20’ye varan indirim sunuyoruz’

Zorlu Enerji Genel Müdür Yardımcısı İnanç Salman da 2014 yılı içinde  müşterilerin kendileri için en uygun tarifeyi seçebilecekleri online bir projeyi hayata geçireceklerini söyledi. İndirim oranlarının tüketim profillerine uygun olarak değişiklik gösterdiğini aktaran Salman, “Yılda bir fatura az ödeme, yani yüzde 20’ye varan indirim oranı avantajı sunuyoruz” açıklamasında bulundu.

‘Arz sıkıntı varken tüketime teşvik’

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Enerji Birimi Koordinatörü Olgun Sakarya ise yaptığı açıklamada elektrikte indirim ve promosyon aktivitelerini eleştirerek, “Bu bir tüketime teşvik kampanyasına dönüşüyor bir anlamda. Dışa bağımlı enerjiyle arz sorunu yaşadığımız şu günlerde tüketimin böyle pompalanmasını anlamak mümkün değil” diye konuştu.Promosyonların ilk zamanlarda mesken abonlerinde bir heyecan yaratabileceği aktaran Sakarya , “Ancak tüketicilerin çok fazla tedarikçi değiştereceklerini zannetmiyorum” dedi. Sakarya, ayrıca 2011 yılında Türkiye’de yaklaşık 23 milyon meskende 44 milyar kwh elektrik tüketildiğini, aylık tüketimin yaklaşık 160 kwh’ye denk geldiğini belirtti. Sakarya, “Bunun cari karşılığı da yaklaşık 60 TL civarında. Bunu 12 aylık karşılığı da 600-700 TL’ye denk geliyor. Yapılan promosyonlar aldatıcı olabilir” ifadelerini kullandı.

‘İskontoda brüt ve net hesabına dikkat’

İpragaz Elektrik Satış ve Operasyon Müdürü Birim Akbaba ise iskontolar konusuna dikkat çekti. Piyasa brüt iskonto oranlarıyla diye müşterinin algısını değiştirmeye çalışan firmaların olduğunu aktaran Akbaba, “Piyasada genelde kayıp kaçak dahil bizim uyguladığımız iskonto yüzde 5 ile 10 oranında değişiyor. Çok yüksek miktarda elektrik tüketen müşteriler var. Böyle durumlarda yüzde 12’lere kadar gelişebiliyor” şeklinde konuştu. Müşterilerin yüzde 25 iskonto uygulayın dediklerini ifade eden Akbaba şu ifadeleri kullandı:

“Bunu kendi modelimize koyduğumuzda yüzde 5’e denk geliyor. Burada müşteri yanıltıyor. Müşterinin cebine sağlayacağımız tasarrufu söylemeniz gerekiyor. Firmalar art niyetli olarak bu oranları değiştirebiliyorlar. Faturaya baktığınızda hizmet giderleri, fonlar vergiler gibi bir sürü kalem var. Bu kalemlerden bazılarını iskonto oranlarının içine koyuyorlar.Sonra aşağıda tekrar ekleniyor. Kayıp kaçaklı fiyat üzerinden iskonto verilip aşağıda tekrar ekleniyor. Bu şekilde yüzde 5 iskontonun karşılığı yüzde 25 oluyor. Bunu önlemenin yolu müşterileri bilinçlendirmek.”

Serbest tüketici olmanın püf noktaları

•          Tüketicilerin bu rekabet ortamında önündeki en büyük sorun serbest tüketici konusunda yeteri kadar bilgi sahibi olmamaları.

•          Perakende şirketleri ile çalışmaya başladığınızda herhangi bir altyapı yatırımı veya tesisat değişikliği yapmanıza gerek yok. Tedarikçi değişimi, devlet kurumları ve dağıtıcı şirketler nezdinde yapılacağından geçiş döneminde ve sonrasında herhangi bir teknik sorun yaşanmıyor.

•          Elektrik tedarikçinizin, finansal olarak sağlam ve kalıcı olması, teminat, ödeme gibi ticari risklerin ortadan kalkmasını sağlıyor. Bu firmalarla  gerçekleştirilecek tüm ticari çalışmalar devlet güvencesi altında.

•          Serbest elektrik satan firmalardan elektrik almanın en önemli koşulu dijital sayaca sahip olmak. Bunun sonrasında istenilen şirketin satış temsilcisi aranarak, sözleşme imzalanabiliyor.

•          EPDK’dan perakende satış lisansı alan pek çok firma elektrik satmak için rekabet içinde EnerjiSa’dan İpragaz’a, Turcas’tan Sanko’ya Akkök’e kadar devler olduğu gibi, bu alanda hızlı büyümek isteyen orta ölçekli şirketler de var. 

Meskenlerde 44 milyar kwh elektrik tüketildi

Geçen yılın elektrik tüketimi istatistikleri henüz çıkmadığı için resmi makamlardan alınan 2011 yılına ait rakamlar şöyle: 2011 yılında, 23 milyon mesken 44 milyar kwh elektrik tüketirken, 4 milyon ticarethanede 30 milyar kwh, 198 bin sanayi kuruluşunda 87 milyar  kwh, 501 bin tarımsal sulamada 3 milyar kwh elektrik tüketildi. Diğer başlıklarla beraber toplamda 34 milyon abone 186 milyar kwh elektrik tüketti.