Demir-çelikçi Tosyalı, enerji işine de giriyor

Mehmet KARA

Belirli bir ölçeğin üzerinde yatırıma sahip girişimciler, gerek maliyet düşürmek gerekse yeni iş fırsatlarını değerlendirmek adına, uzmanı oldukları alanların dışında da yatırımlara girişebiliyor. İşte bunlardan biri de Türkiye’nin en büyük entegre demir-çelik tesislerinden birine sahip Tosyalı Holding.

Demir-çelikte en büyüklerden biri olması, Tosyalı’yı aynı zamanda en büyük elektrik tüketicilerinden biri haline getirdi. Tesislerini daha da büyütme yolundaki Tosyalı’nın elektrik ihtiyacı da giderek artacak. İşte bu durum, Tosyalı Holding’i elektrik üreticisi olmaya itmiş durumda. Grup, İskenderun’da ithal kömüre dayalı bir termik santral kurmak üzere çalışmalara başladı. Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı’ya, bu konudaki çalışmaları ve hedeflerini sorduk.

Demir-çeliğin liderlerinden birisiniz ama elektrik üretimi için de lisans aldınız, neden? 

Sorunuza cevap vermek için önce mevcut yatırımlarımızdan söz etmekte fayda görüyorum. Çünkü bizi bu noktaya getiren aslında yatırımlarımızın geldiği büyüklüktür. Tosçelik olarak Osmaniye'deki yassı çelik tesislerimiz şu an 2 milyon ton kapasiteyle çelik üretimine devam ediyor. Erdemir ve Çolakoğlu’nun ardından bu alanda en büyük üçüncü yatırımcıyız. Hatta biz bu yatırımla kalmayıp tesislerimizi daha entegre hale getirmek üzere Osmaniye'de dünyanın tek seferde kurulan en büyük çelik boru yatırımını gerçekleştirdik, bu yıl içinde üretime başladık. Kapasiteleri aşama aşama üretime aldık. Şu anda neredeyse yarı kapasiteye ulaştık. Toplam yaklaşık 500 bin m2 alan üzerine kuruldu ve tek çatı altında 250 bin m2 kapalı alanda üretim yapıyoruz. Dünyada yoğun talep gören dikişli borularda aranan bütün normları, standartları karşılayabilir durumdayız.

Elektrik üretimine yönelik yatırım meselesi…

Evet, şimdi oraya geliyorum. Hem kendi yassı çeliğini hem de nihai ürünü üreten, ülkemizdeki tek, dünyadaki birkaç şirketten biri durumundayız. Ayrıca Türkiye'de 14 ayrı fabrikada üretim yapıyoruz. Doğal olarak burada çok ciddi de enerji ihtiyacımız var... Şu an için elektrik tüketimi 300 MW'nin üzerine çıktı. Ve bu elektrik ihtiyacı, sürekliliği olan bir ihtiyaç. 7 gün 24 saat bunu tüketiyoruz. Önümüzdeki birkaç yıl içinde yapacağımız yatırımlar da hesaplandığında enerji ihtiyacımız 500 MW'yi aşacak. Bu yüzden hem rekabetçiliğimizin sürdürülebilirliği, hem de ülkemizin enerji üretimine destek vermek için ithal kömüre dayalı bir elektrik üretim yatırımı planladık.

Aldığınız lisanstaki kurulu güç sizin bu ihtiyacınızın çok üstünde… 

Evet, 1200 MW kurulu gücünde bir yatırım olacak. Üreteceğimiz elektriğin en az üçte birini biz doğrudan kendimiz tüketecek durumdayız. Geri kalanı da bölgemizdeki sanayiciler başta olmak üzere piyasaya satmayı düşünüyoruz.

Ne kadarlık bir yatırım tutarı söz konusu olacak? 

Bu konuda piyasada referans alınan rakamlar var aslında. Kabaca MW başına 1 milyon dolar diye hesaplanıyor. Böyle düşündüğümüzde, toplam yatırım tutarı yaklaşık 1.2 milyar dolar olacak diyebiliriz. Ama şu ana kadar arazi hazırlama başta olmak üzere bunun belli kısımları gerçekleşmiş durumda. Bundan sonraki kısımları da gerekli izinlerin alınmasından sonra hayata geçirilecek.

Neden yerli değil de ithal kömür? 

Çünkü yerli kömürlerimizin kalorifik değerleri düşük. Yüksek kalorili ithal kömür ise Kanada'dan Avustralya'ya, Rusya'dan Kolombiya'ya dünyanın her yerinden gelebilir. Hükümetin doğalgaz bağımlılığını aşma çabalarına da bir nebze destek olacak bu yatırım.

Yılda ortalama ne kadarlık üretim yapılacak?

Kuracağımız termik santralin önünde, kömürü konveyörlerle tesisin deposuna aktaracak ufak bir liman yer alacak. Kömürler pulverize edilip yakmaya gönderilecek. Santral yılda ortalama 8 bin saate yakın çalışacak. 8500 GWh’ın üzerinde elektrik üretimi hedefleniyor.

Bu kadar büyük bir yatırım size ne kazandıracak?

Öncelikle enerji maliyetimizi düşürerek, rekabetçiliğimizi sürdürebilmek açısından büyük bir avantaj sağlayacak.

Bu yatırım enerjideki ilk deneyiminiz mi olacak?

Aslında enerji meselesine çok da yabancı sayılmayız. Bir kere zaten şu anda fırın buharından 1 MW’ye yakın enerji üretiyoruz. Bu toplam tüketimimiz içinde düşük bir rakam gibi görünse de enerji maliyetlerimizde ciddi bir avantaj sağlıyor. Hem havaya atılan ısıyı değerlendirmek suretiyle doğaya saldığımız ısıyı tutmuş, hem de oradan 1 MW'lik enerji üretmiş oluyoruz.

Enerjiye yabancı değiliz dediniz, başka neler var?  

Enerji pazarlaması konusunda lisans almış bir şirketimiz daha var. Tosyalı Elektrik Enerjisi Toptan Satış Pazarlama AŞ. Her ne kadar şimdilik çok yüksek rakamlara ulaşmasa da bu şirketimiz, enerji piyasasındaki hareketleri yakından takip etmemizi sağlıyor. Buradaki tecrübemiz, ithal kömüre dayalı kuracağımız santral devreye alındıktan sonra çok işimize yarayacak. Elektrik ticareti büyüyen bir sektör ve ileride daha da büyüyecek.

Kömür santralini dört yılda devreye alabiliriz

Projenin çalışmaları, arazi ayarlama vs. 2010 yılından itibaren başladı. 2012 ortasında lisans başvurumuzu yaptık, ön lisansı aldık. Kesin lisans almak, devam eden ÇED sürecinin tamamlanmasına ve teminat mektubuna bakıyor. Önümüzdeki yıl içinde inşaata başlamayı amaçlıyoruz. Bu işi anahtar teslim yapacak firmalarla ön görüşmelerimiz var. Sözleşmenin imzalanmasından itibaren devreye alınması yaklaşık 4 yılı alabilir.

ABD’ye kaya gazı borusu ihraç ediyoruz

Kurduğumuz tesislerde, polietilen kaplı borulardan tutun, ısıl işlemli borulara kadar bugüne kadar ithal edilen birçok boru türü artık Türkiye’de üretiliyor. Hatta 
ihracata da başladık. Kaya gazı sondajında kullanılan borulardan tutun, pek çok boru türünde ABD'ye yoğun ihracatımız var. Kaya gazı borularının hem çeliği hem de üretim teknolojisi çok özel. Ve biz bunun için dünyadaki en ileri teknolojileri içeren bir yatırım yaptık. Şu anda o hatlardaki bütün üretimimiz kaya gazı araması ve üretimi yapan ülkelere yönelik ihracata çalışıyor. ABD’nin yanında Avrupa'da da birkaç ülkeye satıyoruz. Yakında ülkemizde de kaya gazıyla ilgili sondajlar artacak. Buradaki ihtiyacı da karşılamaya talibiz.

ABD’ye ihracat için gereken bütün yeterlilik belgelerine sahibiz. ABD Petrol Enstitüsü'nden belgelerimiz ve sertifikalarımız var, bütün standartları karşılıyoruz. Ayrıca havalimanları ve metro istasyonları için özel çelik boru ve profil üretimlerimiz var. Bunlar da yine ülkemiz için bir ilktir. Daha önce ithal ediliyordu. Şu anda ülkemizdeki birçok projede, havalimanı ve dev metro istasyonlarında, stadyum projelerinde hem kendi çeliğimiz hem kendi borularımızla üretilen ürünler kullanılıyor.