'Doğalgaz santralleri TEİAŞ’a kapasite kiralasın'

AHMET USMAN

İZMİR - Son yıllarda doğalgaza gelen yüksek oranlı zamlara rağmen, elektrik fiyatlarının neredeyse yerinde sayması nedeniyle doğalgaz santrallerinin üretimi azaltarak ticarete yöneldiğini dile getiren Ataer Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Atılgan, gerek bu işletmelerin ayakta kalması, gerekse enerjide arz güvenliğinin sağlanması açısından TEİAŞ’ın bu tür santrallerden kapasite kiralaması önerisinde bulundu. 

Son dört yılda doğalgaz fiyatları yüzde 65 artarken, elektrik fiyatlarının sadece yüzde 15 arttığına dikkat çeken Atılgan, “Faaliyeti tamamen durdurmayı gerektiren bu gelişmeye, bizler üretimi iyice azaltıp, ticari faaliyetlere ağırlık vererek önlem almaya çalıştık ama da bu yeterli olamıyor. Maliyeti yüksek olduğu için talebin ve fiyatın yüksek olduğu saatlerde çalışabilen bizim gibi puant yük santrallerini önümüzdeki günlerde daha da sıkıntılı günler bekliyor. Halihazırda bir kısmı kapanmakta olan bu santrallerin büyük bir bölümü daha kapanmak zorunda kalacak” diye konuştu. 

Arz güvenliğine önemli katkısı olan bu santrallerin yatırım tutarının beşte biri gibi fiyatlarla başka ülkelere adeta hediye edildiğini anlatan Atılgan, “Devletin bunu önleyebileceğine inanıyoruz. Hidrolik ve rüzgâr gibi yenilenebilir kaynaklara verilen önemi doğru buluyoruz. Üretimleri meteorolojik faktörlere bağlı olan bu kaynakların ürettiği enerjinin öncelikli olarak kullanılması da doğal. Fakat arz güvenliği olmayan bu kaynaklara ağırlık verildikçe, onları dengeleyecek bizim gibi esnek santrallere duyulan ihtiyacın daha da artacağı unutulmamalı” dedi. 

Kömür gibi yerli ve ucuz kaynaklara ağırlık verilmesinin de doğal olduğunu belirten Atılgan, “Fakat kömür santralleri de günlük ya da saatlik talep artışlarına, ancak kapasitelerinin belirli bir kısmını boş bırakmaları koşuluyla, sınırlı bir ölçüde cevap verebilirler, sıfırdan üretime başlayamazlar. Bu nedenle bizim gibi hızlı devreye girip çıkabilen ve birkaç saatliğine üretim yapabilen şirketlerin arz güvenliği açısından varlıklarını sürdürmeleri çok önemli” diye konuştu. 

Hızlı devreye girip çıkabilen tipteki puant yük doğalgaz santrallerinin arz güvenliğine katkı sağlamak üzere yedek üretim kapasitesi olarak bir kenarda tutulması ve yaşamlarını sürdürmelerini sağlayacak mekanizmaların geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Atılgan, “Bunun için mevzuat da uygun. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda ‘TEİ- AŞ, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesini teminen ve yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak üzere, yan hizmetler anlaşmaları kapsamında yeni üretim tesisi yaptırmak veya mevcut üretim tesislerinin kapasitelerini kiralamak amacıyla ihale yapabilir’ ibaresi yer alıyor. Bu madde uygulanırsa bizler, piyasada ticaret yapmak yerine, kuraklığın olduğu bu günler gibi zor zamanlarda kullanılmak üzere kapasitemizi düşük bir fiyata kiralayarak ayakta kalmayı başarabiliriz” dedi. 

Kurulu gücü 125 MW 

Ataer Enerji’nin İzmir Atatürk OSB’ye ait bir işletme olduğunu hatırlatan Atılgan, şunları söyledi: “Üretime bölge sanayicilerine kesintisiz hizmet vermek amacıyla 1998’de başladık. 2010’da otoprodüktör grubu yerine üretim lisansı aldık. Şu an tesisimiz 49 MW kurulu güçte iki gaz türbin jeneratörü, 27 MW kurulu güçte bir buhar türbin jeneratörü, hava soğutmalı kondenser ve yardımcı tesislerden oluşuyor. Toplam kurulu gücümüz 125 MW, üretim kapasitemiz 1.06 milyar kWh. Piyasa koşullarına göre üretim yapıyoruz.”